İCRA VE İFLÂS KANUNU > 6 - İflâs Yoliyle Takip > - III - KAMBİYO SENETLERİ (ÇEK, POLİÇE VE EMRE MUHARRER SENET) HAKKINDAKİ HUSUSİ TAKİP USULLERİ: > - A) Haciz yolu ile takip: > Madde 168 - Ödeme emri
İcra mahkemesince "takibin yazıldığı icra dairesinin yetkisizler' konusunda verilmiş olan karara karşı temyiz (ve karar düzeltme) süresi geçtikten sonra, kararın kesinleşmesi üzerine, on gün içinde dosyanın "yetkili icra dairesine gönderilmesi"nin talep edilmesi gerekeceği, eğer bu süre geçtikten sonra böyle bir talepte bulunulmuşsa, ilk takip açılmamış sayılacağından, dosyanın gönderildiği icra dairesine yeniden harç yatırılarak borçluya yeni ödeme emri gönderilebileceği (ve borçlunun "şikayeti" ya da "itirazı" üzerine durumu öğrenen icra mahkemesince re'sen "ilk takibin açılmamış sayılmasına" karar verilmesi gerekeceği)-
Hamilin (takip alacaklısının) karşılığı bulunmayan çeke dayalı olarak cirantalar, keşideci ve diğer çek borçluları hakkında yapacağı takibin, çekin, ibraz süresinin sona ermesinden itibaren altı ay (şimdi; üç yıl)geçmekle zamanaşımına uğrayacağı 6273 sayılı kanunun 7. maddesi ile değişik [TTK. 726/1; şimdi; Yeni TTK. mad. 814/(1)] —
Takip konusu senette birden fazla borçlu bulunması halinde, bunlardan birisinin ikametgahının bulunduğu yerde, (yani; «genel yetkili yerde») tüm borçlular için de takip yapılabileceği (HUMK. 9/II; şimdi HMK. 7), ancak bu hükmün borçlulardan biri için «özel yetkili icra dairesinde» takip yapılması halinde uygulanmayacağı—
«Takip dayanağı bonodaki imzanın mirasbırakana ait olmadığı» yolundaki itirazın -İİK. 168/4 uyarınca- 5 gün içinde icra mahkemesine bildirilmesi gerekeceği—
«Senedin rakam ve yazı ile değerini gösteren bedelleri arasında fark bulunması halinde, yazı ile bildirilen değere, itibar edileceğine» ilişkin kuralın [TTK. 588/I; şimdi; Yeni TTK. mad. 676/(1)], senette tahrifat (değişiklik) yapılmamış olmaması halinde geçerli olacağı—
İİK. 169a/VI, c: 1 uyarında borçlu lehine, takip konusu alacağın % 20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilebilmesi için «borçlunun itirazının esasa ilişkin nedenlerle» icra mahkemesince kabul edilmiş olması -ve «icra takibinin muvalekaten durdurulmuş olması»- gerekeceği, «zamanaşımı def’i» bu fıkra kapsamına girmediğinden, borçlunun zamanaşımı, def’i kabul edilerek takibin iptaline karar verilen durumlarda ayrıca borçlu def’ine tazminata hükmedilemeyeceği?
Senedin alacak miktarını gösteren kısımda değişiklik (tahrifat) yapılmış olması halinde senedin değişiklik yapılmadan önceki miktarına göre geçerliliğini koruyacağı (yani alacaklının tahrifatsız olan kısım için takipte bulunabileceği)—
Takip dayanağı belgenin çek sayılmaması -örneğin; çekin «süresinde bankaya ibraz edilmemiş olması», «keşide yeri»ni, «keşide tarihi»ni içermemesi halinde Ticaret Kanunundaki, çeklere ait zamanaşımı hükümlerinin uygula-namayıp, BK’daki on yıllık genel zamanaşımı süresinin (BK. 125; şimdi; TBK. mad. 146) uygulanacağı—
Takip alacaklısının (hamilinin) kötüniyetli olduğu (senedi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket ettiği) iddia ve takip hukukuna açısından geçerli bir (yazılı) belge ile kanıtlanmadıkça, keşidecinin lehtara karşı ileri sürebileceği -«ödeme» «takas» «bedelsizlik» gibi- kişisel def’ileri -vadeden önceki «temlik cirosu» ile senede hamil alan- takip alacaklısına ileri süremeyeceği (TTK. 690; şimdi; Yeni TTK. mad. 778 ve 599; şimdi; Yeni TTK. mad. 687) (Hâmilin bonoyu ciro yoluyla alırken, bile bile borçlunun zararına hareket ettiği (kötüniyetli olduğu) kanıtlanmadıkça, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan borçlunun «keşideci veya önceki hamillerden birisi ile, kendisi arasındaki» veya «keşidecinin, lehtarla kendisi arasındaki» ilişkiden doğan def’ileri, hâmile karşı ileri süremeyeceği)—