TÜRK MEDENİ KANUNU > - Eşya Hukuku > - MÜLKİYET > - TAŞINMAZ MÜLKİYETİ > - TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN İÇERİĞİ VE KISITLAMALARI > - B. Taşınmaz mülkiyetinin kısıtlamaları > - II. Devir hakkının kısıtlamaları > - 1. Yasal önalım hakkı > Madde 732 - a. Önalım hakkı sahibi
Önalım nedeniyle payın adına tesciline ilişkin davaya konu olayda davalının, davacının taraf olmadığı bir hüküm ile dava konusu taşınmazda bir pay edindiği; davalının, hükmün kesinleştiği tarihte mülkiyet hakkını kazanmışsa da bu pay üzerindeki tasarruf hakkını tescil ile elde etmediği, mülkiyet hakkını tescilden önce kazanan tarafın tasarruf hakkını ancak tescil ile elde edebildiği durumda davacının taraf olmadığı kararın kesinleştiğini bilmesi ve bu duruma göre önalım hakkını kullanılmasının beklenilmesinin TMK'nın 1020. maddesinde düzenlenen "Tapu sicilinin açıklığı" ilkesine aykırı olduğu- TMK'nın 732. maddesi gereğince önalım hakkı payın satılması ile kullanılabilen bir hak olup bu hakkın kullanılabilmesi için satış sözleşmesinin kurulmasının yeterli olmadığı, satışın, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmesi ile geçerlilik ve aleniyet kazanacağı- Davacı, dava konusu payın davalı adına tescil edildiği tarihten sonra iki yıllık hak düşürücü süre geçmeden dava açıldığından önalım davasının esası hakkında bir karar verilmesi gerektiği-
Ayni hakların doğumu için tescilin zorunlu olduğu ve yenilik doğurucu bir mahiyeti bulunan tescil yapılmadıkça ayni hak, tasarruf edilebilir nitelik taşımayacağı gibi aleniyet de kazanamayacağı- Önalım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil istemine ilişkin açılan davada, Mülkiyet hakkını tescilden önce kazanan tarafın tasarruf hakkını ancak tescil ile elde edebildiği durumda davacının taraf olmadığı kararın kesinleştiğini bilmesi ve bu duruma göre önalım hakkını kullanılmasının beklenilmesi TMK. mad. 1020'de düzenlenen "Tapu sicilinin açıklığı" ilkesine de aykırı olduğu- Tescile ilişkin kararların ifaya mahkumiyet hükmü içermeyip yenilik doğurucu bir niteliği bulunması nedeniyle tescil hakkı kazanan tarafından her zaman infaz ettirilebileceğinden, TMK. mad. 733/son'da önalım için belirlenen sürelerin dolmasından sonra hükmün infazının yapılması hakkın kötüye kullanılmasına yol açabileceği- TMK. mad. 732 gereğince önalım hakkı payın satılması ile kullanılabilen bir hak olup bu hakkın kullanılabilmesi için satış sözleşmesinin kurulmasının yeterli olmadığı ve satışın, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmesi ile geçerlilik ve aleniyet kazanacağı- Davacı, dava konusu payın davalı adına tescil edildiği tarihinden sonra bu davayı açtığından TMK. mad. 733/son'da açıklanan iki yıllık hak düşürücü süre geçmediğinden, işin esası hakkında bir karar verilmesi gerektiği-
Bedelde muvazaa iddiasını kanıtlanamaması halinde iddia edilen bedelle tapuda gösterilen bedel arasındaki fark üzerinden davada kendisini vekille temsil ettiren davalı yararına vekalet ücretinin hüküm altına alınması gerektiği- Bedelde muvazaa iddiası kanıtlanamadığından, tapuda gösterilen satış bedeli ve tapu harç ve masrafları toplamı üzerinden önalım hakkının tanınmasına karar verilmiş olduğundan, iddia olunan bedelle mahkemenin kabul ettiği önalım bedeli arasındaki fark üzerinden davada kendisini vekille temsil ettiren davalı yararına vekalet ücreti takdiriyle yargılama giderinin bu orana göre paylaştırılması gerektiği-
Ayni hakların doğumu için tescilin zorunlu olduğu ve yenilik doğurucu bir mahiyeti bulunan tescil yapılmadıkça ayni hak, tasarruf edilebilir nitelik taşımayacağı gibi aleniyet de kazanamayacağı- Önalım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil istemine ilişkin açılan davada, Mülkiyet hakkını tescilden önce kazanan tarafın tasarruf hakkını ancak tescil ile elde edebildiği durumda davacının taraf olmadığı kararın kesinleştiğini bilmesi ve bu duruma göre önalım hakkını kullanılmasının beklenilmesi TMK. mad. 1020'de düzenlenen "Tapu sicilinin açıklığı" ilkesine de aykırı olduğu- Tescile ilişkin kararların ifaya mahkumiyet hükmü içermeyip yenilik doğurucu bir niteliği bulunması nedeniyle tescil hakkı kazanan tarafından her zaman infaz ettirilebileceğinden, TMK. mad. 733/son'da önalım için belirlenen sürelerin dolmasından sonra hükmün infazının yapılması hakkın kötüye kullanılmasına yol açabileceği- TMK. mad. 732 gereğince önalım hakkı payın satılması ile kullanılabilen bir hak olup bu hakkın kullanılabilmesi için satış sözleşmesinin kurulmasının yeterli olmadığı ve satışın, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmesi ile geçerlilik ve aleniyet kazanacağı- Davacı, dava konusu payın davalı adına tescil edildiği tarihinden sonra bu davayı açtığından TMK. mad. 733/son'da açıklanan iki yıllık hak düşürücü süre geçmediğinden, işin esası hakkında bir karar verilmesi gerektiği-
Satış, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmesi ile geçerlilik ve aleniyet kazandığından, davacı, dava konusu payın davalı adına tescil edildiği 12.12.2011 tarihinden sonra 11.12.2013 günü bu davayı açtığından TMK.nın 733/son maddesinde açıklanan iki yıllık hak düşürücü süre geçmiş olmadığından işin esası hakkında bir karar verilmesi gerektiği-
