Kira parasının tespitine karar verilirken öncelikle tarafların tüm delilleri varsa emsal kira sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, gerekirse böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb.) kira parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete; özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmesi gerektiği-Taraflar arasındaki kira sözleşmesinde artış şartı bulunmadığına ve süresinde gönderilmiş ihtarname veya açılmış dava da olmadığına göre 03.06.2010 tarihinde açılan dava ile 01.10.2009 günü başlayan dönem için kira parasının tespitine karar verilemeyeceği; ancak yargılama sırasında yeni dönemin (01.10.2010) başladığı da göz önünde bulundurularak, mahkemece bir sonraki dönem için (2010-2011) kira bedelinin tespitini isteyip istemediği hususunun davacı taraftan sorulması gerekeceği-
Taraflar arasındaki kira sözleşmesinin başlangıç tarihine göre, yeni dönem kira parasının TBK’nun 344. maddesi gereğince hâkim tarafından hak ve nesafet kurallarına göre saptanması gerektiği-
Davalı taraflar arasında 5 yıl süreli kira sözleşmesi olduğunu belirtmiş ve buna karşı çıkılmadığından,sözlü kira sözleşmesinin kabul edileceği ve yazılı kira sözleşmesi olmadığından, sözleşmede artış hükümleri olduğundan da söz edilemeyeceği, sözleşmenin yenilendiği zamanki kira bedelinin tespitini talep edebilmesi için, davanın bu dönemin başlangıcından en geç onbeş gün önceki bir tarihte açılması ya da kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bedelinin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunulmuş olunması gerektiği, bunlar bulunmadığından, mahkemece davacı tarafa bir sonraki dönem için kira bedelinin tespitini isteyip istemediği sorularak, istemesi halinde bir sonraki dönem için kira parasının hak ve nesafet ilkelerine göre tespitine karar verilmesi aksi halde davanın reddine karar verilmesi gerekeceği-
Süresinde ve 6098 s. TBK.'nun yürürlüğe girdiği tarihten sonra açılan davada kira bedelinin belirlenmesinde TBK. hükümlerinin uygulanması gerektiği; kira bedelinin hak ve nesafet kuralına göre belirlenebilmesi için 4+1 kuralının uygulanması gerektiği, ilk yıl sözleşme hükümleri, uzayan 4 yılda TBK. mad. 344/1 gereğince ÜFE oranını geçmemek üzere endeks uygulanmalı, 5 yıldan sonra yanı 6. yıl için ise TBK 344/3 maddesine göre hak ve nesafet kuralına göre kira bedelinin belirlenmesi gerektiği- Hükme esas alınan bilirkişi raporunda aylık kira bedelinin ne olması gerektiği hususunda kesin ve net bir ifade kullanılmamasının isabetsiz olduğu- Reddedilen kısım yönünden davalı lehine vekalet ücreti verilmesi gerektiği-
Kira bedelinin tespiti istemine ilişkin davada, 01.02.2010 başlangıç tarihli sözleşmede kararlaştırılan kira bedelinin o günün rayicine uygun olup olmadığı ve davalı kiracının tacir sıfatı bulunup bulunmadığı hususlarının araştırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği-
Stopajda yükümlünün kiralayan, sorumlu ise kiracı olduğu; iki tarafın da ticari şirket olması halinde ödenmesi gerekli Katma Değer vergisinin mükellefi ve sorumlusu ise kiralananın maliki olduğu- Kira bedelinin KDV’si ile Vergi Dairesi tarafından davacı-kiralayana tahakkuk ettirilen gecikme zammı ve su tüketim bedelinin tahsiline ilişkin davada, KDV yükümlüsü ve sorumlusu davacı kiralayan olduğundan, KDV'nin geç ödenmesinden kaynaklı vergi dairesince talep edilen gecikme cezasından davalı kiracının sorumlu olmayacağı- Usulsüz su kullanımına ilişkin tutanakta bahsi geçen artezyen kuyusunun otelin yapımı sırasında yapılmış olabileceği ve bu hattan kendilerinin haberi olmadığından cezadan da sorumlu olmamaları gerektiğine yönelik davalının itirazlarının keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak değerlendirilmesi gerekeceği-
Mahkemece keşif yapılarak bilirkişi raporu doğrultusunda yıllık kira bedelinin tespitine karar verilmişse de, davacıların davadaki talebi kira bedelinin uyarlanmasına ilişkin olup mahkemece uyarlama koşullarının varlığı hususunda araştırma yapılıp sonucuna göre; uyarlama şartlarının bulunmaması durumunda TBK.'nun 344. maddesinin tacirler için uygulanamayacağı bu itibarla sözleşmede yer alan artış şartının tarafları bağlayacağı göz önüne alınarak karar verilmesi gerektiği- Sözleşmenin yapıldığı sırada, taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum ortaya çıkmış olması; bu durumun borçludan kaynaklanmamış olması ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguların, kendisinden ifanın istenmesinin dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirmiş olması; borçlunun, borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olması koşullarının birlikte gerçekleşmiş olması halinde hakimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasının istenebileceği-
Şartlar değişmediği ve özel gelişmelerin varlığı iddia ve ispat edilmedikçe, hak ve nesafet ilkesine göre kira parasının tespit edildiği dönemden sonra üç yıl için art arda endeks uygulanarak bulunacak kira parasının o dönem için hak ve nesafete uygun ve aşırı olmayan bir kira parası olduğu ilke olarak kabul edilmeli ve ona göre uygulama yapılması, üç yıldan sonra ise yeniden hak ve nesafete göre kira parası tespit edilebilmesi gerektiği- 2010 başlangıç tarihli 3 yıl süreli kira akdinde 2013 tarihinden itibaren kira parasının tespiti istenmekte olup, sözleşmede belirlenen kira parasının artırılması gerektiği ilk tarih olan 2011'den itibaren üç yıl geçmemiş olduğundan, talep edilen dönem için kira parasının endeks uygulanarak belirlenmesi gerekirken, hak ve nesafet uygulamasına göre kira parasının tespitinin isabetsiz olduğu-
