TÜRK BORÇLAR KANUNU > - Genel Hükümler > - Borç İlişkisinin Kaynakları > - Haksız Fiillerden Doğan Borç İlişkileri > - C. Zamanaşımı > Madde 72 - I. Kural
Meni müdahaleye ilişkin kararın kesinleştiği gün zarar ve sorumlusunu öğrenen davacı, BK mad. 60/1 uyarınca öngörülen bir yıllık zamanaşımı süresi geçtikten sonra, eldeki birleşen davayı açtığı- Davalının yasal sürede zamanaşımı savunmasında bulunduğu gözetilerek, birleşen davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği-
5510 sayılı Yasanın 96. maddesiyle getirilen düzenlemenin, sebepsiz zenginleşmede iade konusuna ilişkin özel bir düzenleme olduğu ve zamanaşımı hükmü olarak nitelendirilemeyeceği- Maddenin genel hükümlere atfı, 5510 sayılı Yasanın 97. ve diğer maddelerinde zamanaşımı konusunda özel bir düzenlemenin yer almamış olduğu durumlarda zamanaşımı konusunun, genel hükümlere göre çözümlenmesi gerektiği- Zamanaşımı definin, borcu ortadan kaldırmamakla birlikte, bunu ileri süren tarafa, borcu yerine getirmekten kaçınma yetkisi verdiği- Nedensiz mal ediniminden dolayı açılacak dava, zarar gören tarafın verdiğini geri almaya hakkı olduğunu öğrendiği tarihten itibaren bir yıl ve herhalde bu hakkın doğduğu günden itibaren on yıl geçmekle zamanaşımına uğradığı- Sebepsiz zenginleşme hukuksal temeline dayalı davalarda öngörülen bir yıllık zamanaşımı süresinin kamu kurum ve kuruluşları açısından başlangıcı 'o kurum ve kuruluşların dava açma konusunda yetkili kılınan kişi veya organlarının verdiğini geri almaya (istirdada) hakkı olduğunu öğrendiği' tarih olduğu-
Y.in kamu düzenine ilişkin olmadığı hâllerde tarafların yetki sözleşmesi (HMK m. 17) ile başka bir mahkemeyi yetkili kılabileceği gibi bu durumda yetki itirazının ancak ilk itiraz olarak ileri sürülebileceği, yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekeceği; yetki itirazında bulunan tarafın, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirmek zorunda olduğu- 6502 s. Tüketici Kanunu'nun yürürlüğe girdiği tarihten önceki tüketici işlemlerine, bunların hukuken bağlayıcı olup olmadıklarına ve sonuçlarına bu işlemler hangi kanun yürürlükte iken gerçekleşmiş ise kural olarak o kanun hükümlerinin uygulanacağı- Mesken elektrik aboneliğinin bulunan davalı ile davacı arasındaki uyuşmazlığın sözleşmeye aykırılıktan kaynaklandığı, sözleşmenin taraflarından birinin tüketici, diğerinin satıcı, uyuşmazlığın da tüketime konu mala ilişkin olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın 4077 sayılı Kanun kapsamında kaldığı- Mahkemenin hem yetkisine hem de görevine ilişkin bir itirazın ya da incelemenin söz konusu olduğu hâllerde mahkemenin öncelikle görevli olup olmadığı hakkında bir karar vermesi, görevsiz ise öncelikle görevsizlik kararı verip, dava dosyasının görevli mahkemeye gönderilmesi ve yetki itirazı hakkında bu görevli mahkemede bir karar verilmesi gerektiği-
Umuma açık yerleri işletenlerin, hak sahibi yapımcıdan izin almaksızın o yapımcıya ait fonogramları (şarkıları) kullanmasının eser sahibinin, icracı sanatçının ve fonogram yapımcısının mali haklarına tecavüz niteliğinde olduğu- Kullanımın/iletimin doğrudan veya radyodan/internet üzerinden vs. gerçekleştirilmesi arasında bir fark bulunmadığı- Davalıya ait kafede iki ayrı yapımcıya ait eserin çalındığının tespit edildiği, davacının sunduğu delillerin, meslek birliğine kayıtlı "tüm yapımcılara ait fonogramların kullanıldığına karine oluşturmayacağı", sadece tespite konu fonogram yapımcısının birliğe takip yetkisi verdiği tüm fonogramların kullanımına karine oluşturacağı- Mahkemece davalı tarafın fiilen 2005 yılında gerçekleştirdiği tespit edilen mali haklara tecavüz eylemi nedeniyle FSEK. mad. 68 uyarınca istenilen telif bedelinden doğan zararın hesabında, fonogramları izinsiz olarak umuma iletilen yapımcılar yönünden, sadece bu fonogram yapımcılarının ihlalin tespit edildiği tarihe denk gelen bir yıllık dönem hesabıyla davalı ile umuma açık kafenin özelliği, konumu, coğrafi bölgesi de dikkate alınarak sözleşme yapması halinde talep edebileceği farazi sözleşme bedelinin bilirkişi heyetine tespit ettirilerek, bu miktar üzerinden davacı meslek birliklerinin üyelerini temsilen FSEK'nin 68’inci maddesi uyarınca maddi tazminat talep edebileceği-
Trafik kazası sonucu oluşan ölüm nedeniyle, ölenin yakının bakiye destekten yoksun kalma tazminatı alacağı ile daha önce hükmedilen maddi tazminatın faizinin tahsili istemi-
