Davacı, ticari defterlere dayanmasa bile TTK ve HMK nın belirtilen hükümleri uyarınca mahkemenin ticari defterleri re'sen inceleme hakkının bulunduğu, bu nedenle davalının ticari defterleri de celbedilerek incelenmesi ve öncelikle davacının lehtara karşı dava konusu çekler nedeniyle borçlu olup olmadığının belirlenmesi gerekeceği- Davalı faktoring şirketlerinin de çekleri alırken davacı ile keşideci arasındaki ticari ilişkiyi ve faturaları isteyip çeklerle karşılaştırıp tevsik edici belgelerin bulunması halinde çekleri alması gerekmekte olup, aksi halde faktoring şirketlerinin meşru hamil olamayacakları göz önüne alınması gerekeceği, belirtilen şekilde inceleme yapılarak ve davalı .............'in çekleri iade etmesiyle davanın konusuz kalıp kalmayacağının da değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekeceği-
Taraflarca, davaya konu ticari ilişki kapsamında ticari defterlere delil olarak dayanıldığından, HMK 222 uyarınca mahkemece taraflara ait ticari defter ve kayıtlar getirtilerek üzerinde bilirkişi marifetiyle inceleme yapılarak dava konusu faturanın taraf defterlerinde yer alıp almadığının tespit edilmesi, ayrıca sevk irsaliyesi üzerindeki imzanın sigortalı olsun veya olmasın davalı çalışanına ait olup olmadığı hususunun da araştırılması gerektiği-
Tüzel kişiliğin sona ermesi için, tasfiye işlemlerinin eksiksiz tamamlanması gerektiği, tasfiye işlemleri gerektiği gibi tamamlanmamış ve tasfiyesi gereken hususlar eksik bırakılmışsa, tüzel kişilik ticaret sicilinden silinse bile, şirketin yeniden ihyası sağlanarak, tüzel kişilik aleyhine açılan davaya devam edilmesinin gerekeceği- Davalı şirketin tasfiyesinin sona erdiği tarihte sicilden terkin edilmiş olup, mahkemece davalı şirketin ihyası amacıyla davacı yana süre verilmesi, davacının bu davalının tasfiye memurları ve Ticaret Sicil Memurluğu aleyhine açacağı ihya davasının sonucunun beklenmesi, ihyaya ilişkin karar sunulduktan sonra, taraf teşkili sağlanarak yargılamaya devam edilmesi gerektiği- Ticaret sicilinden terkin edilen davalı şirketin aleyhine infaz kabiliyeti olmayan hüküm tesisinin doğru olmadığı-
Menfi tespit istemi- Kapalı fatura, fatura bedellerinin ödenmiş olduğuna karine teşkil edeceğinden, bu karinenin aksini yani fatura bedellerinin ödenmediğini davalı alacaklının yazılı delille ispatlaması gerektiği-
Davalı tarafa Tebligat Kanunu'nun 35. maddesine göre tebligat yapılarak yargılama tamamlanmış ve davanın kabulüne karar verilmişse de, davalı tarafın istinaf aşamasında, delilleri toplanmadan karar verildiğine dair itirazları, ile HMK’nın 222/1. fıkrası gereğince mahkemenin kendiliğinden ticari defterlerin incelenmesine karar verebileceği, hükmü dikkate alındığında İstinaf Mahkemesince, ilk derece mahkemesinde incelenmeyen davalı tarafın ticari defter ve kayıtları celp edilerek, bilirkişiye tevdi edilmek suretiyle davacı defterleri üzerinde HMK m. 222. madde çerçevesinde inceleme yaptırılmamasının doğru görülmediği, mahkemece yapılacak işin, iki tarafında ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yapılarak davalının yaptığı iş miktarı ile davacının yaptığı ödemeler karşılaştırılarak sonucuna göre bir karar vermekten ibaret olduğu-
Mahkemece, İİK 89/1. maddesine göre gönderilen haciz ihbarnamesinin 3. kişiye tebliği tarihi itibariyle, 3. kişinin icra dosyasının borçlusu olan şirkete kesinleşmiş ve muaccel bir borcu olup olmadığının tespiti amacıyla, her iki tarafın 2013 yılına ait defter kayıtlarını oluşturan defter ve belgelerin dava dosyasına celbi ile her iki tarafa ait defter ve belgeler ile varsa cari hesap ekstrelerinin, kesilen karşılıklı fatura ve ödeme belgelerinin üzerinde, taraflar arasındaki sözleşme hükümleri de göz önüne alınarak karşılaştırmalı bilirkişi incelemesi yaptırılarak sonucuna göre hukuki durumunun tayin ve takdiri yerine, 3. kişiye ait ticari defterler incelenmeksizin düzenlenen ve yeterli olmayan bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı şekilde karar verildiğinden, bu sebeple söz konusu ticari defterlerin temini için, defterlerin ibraz edilmesi hususunda taraflara HMK'nun 220/3.maddesi ve HMK'nun 222/5. maddesi ihtarını içeren meşruhatlı davetiyenin usulüne uygun olarak tebliği ile sonucuna göre HMK'nun 222/5. maddesi gereğince bir karar verilmesi gerekeceği-
İmzası davalı keşideceiye ait olmasa da, senedin bizzat davalı tarafından davacıya tahsilât makbuzu ile verildiği ve senedin davacı kayıtlarında önce "davalı alacağı" olarak kaydedildiği, ancak senet bedelinin ödenmemesi üzerine bu kez davalı borcu olarak defterlere işlendiği, yapılan işlemin muhasebe prensibine uygun olduğu, davalı tarafından anılan senet nedeniyle fiili bir ödeme de yapılmadığı ve senedin davalının borcundan mahsup edilmemesi gerektiği- Ticarî krediye teminat olarak bankaya verilen ancak takasta karşılıksız işlemi gördüğünden davacıya iade edilen ve aslı bankada bulunmayan çek yönünden ise, çekin ise karşılıksız çıkması nedeniyle davalı kayıtlarına borç olarak kaydedildiği, anılan çekin herhangi bir icra takibine konu edilmediği, davacı tarafça ödenmediği iddia edilen çek aslının mahkemeye sunulmaması nedeniyle söz konusu çek bedelinin ödendiği kabul edilerek davalının borcundan mahsup edilmesi gerektiği- "Senet bedelinin davalının borcundan mahsup edilmemesi gerektiği yönündeki direnme kararının yerinde olduğu, ancak davacı tarafından düzenlenen faturalara ilişkin tespitler içeren ve hükme esas alınan bilirkişi asıl ve ek raporunun yeterli olmadığı, HMK 222/2 ve 3 kapsamında davalının ticarî defterleri incelenerek, davacı tarafından düzenlenen ve davalı defterlerinde kayıtlı faturalar ile ödemeler değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiği" şeklindeki görüşün HGK çoğunluğunca benimsenmediği-
Yerel Mahkemece, davacının ticari defterleri münhasır delil kabul edilerek verilen ilk karar yukarıda belirtilen gerekçe ile Dairemizce bozulmuş, mahkemece bozma ilamında belirtilen davacının ticari defterlerinin münhasır delil olarak kabul edilemeyeceği ve delil sözleşmesinin geçersizliğinden bahisle ispatlanamayan davanın reddine karar verilmişse de; delil sözleşmesinin geçersiz olmasının (delil listesinde karşılıklı ticari defterlerine delil olarak dayanmış olduklarından) tarafların usulüne uygun tutulmuş ticari defter ve belgeleri ile dayanak belgelerin delil olarak kabulüne engel teşkil etmeyeceği- Taraflar, karşılıklı olarak ticari defterlerine delil olarak dayanmış olması karşısında davacı tarafından icra takibine konu edilen faturaların tarihleri, varsa teslim tarihleri, faturada belirtilen akaryakıt miktarları ile davalının ticari defterlerinde kayıtlı olan davalı tarafça davacıya kesilen prim ve hizmet bedeli ile nakliye bedeline ilişkin faturaların düzenlendiği tarih, irsaliye tarihleri ve miktarlar karşılaştırılarak davacının takibe konu ettiği faturalar ile davalının davacıya kestiği faturaların birbirleriyle örtüşüp örtüşmediği şayet fatura bilgileri örtüşüyor ise, davacı tarafından düzenlenen faturalarda belirtilen akaryakıtların davalı aracılığı ile teslim edildiğinin kabulü gerekeceği- Cumhurbaşkanlığı D.cilik Müsteşarlığı D. Ticaret Genel Müdürlüğüne yazı yazılarak, D. Ticareti Genel Müdürlüğü kayıtlarında icra takibine konu edilen faturalarla ilgili herhangi bir bilgi olup olmadığı, deniz araçlarına teslim edilen akaryakıtların kim tarafından teslim edildiğine ilişkin bir kayıt bulunup bulunmadığı sorularak, dosyanın konusunda uzman bilirkişi veya bilirkişi kuruluna verilerek alınacak rapor ve toplanacak deliller değerlendirilmek suretiyle varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekeceği-
Mahkemece, davalıya HMK'nın 222/3. maddesi uyarınca kanuna uygun olarak tutulmuş defterlerini ibraz etmesi, etmediği takdirde davacının defterlerindeki kayıtların davacı yararına delil olarak kabul edileceği ihtarına havi aynı Yasa'nın 94. maddesi gereğince kesin süre verilip süreye uyulmamasının hukuki sonuçlarının da HMK'nın 222/3. maddesi gereğince bildirilerek ihtar edilmesi, davalıya bu yönde bir ihtar tebliğ edilmesi gerekeceği-
Davalı vekilinin delil listesinde şirket defter ve kayıtlarına da dayanması karşısında, her iki tarafın ticarî defterleri, faturalar ve ödeme belgeleri üzerinde takip ve denetime elverişli bilirkişi incelemesi yaptırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği-