İCRA VE İFLÂS KANUNU > 6 - İflâs Yoliyle Takip > - III - KAMBİYO SENETLERİ (ÇEK, POLİÇE VE EMRE MUHARRER SENET) HAKKINDAKİ HUSUSİ TAKİP USULLERİ: > - A) Haciz yolu ile takip: > Madde 170/a - Borçlunun kambiyo hukuku bakımından şikayeti
Madde Listesi Madde 170/a - Borçlunun kambiyo hukuku bakımından şikayeti
Takip dayanağı senedin «kambiyo senedi niteliğini taşımaması» nedeniyle yapılacak şikayetin, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içinde -takibin yapıldığı icra dairesinin bağlı olduğu- icra mahkemesine bildirilmesi gerekeceği—
Karşılıklı edimleri içeren taşınmaz satış sözleşmesinde yer alan ve sözleşme ile bağlantısı nedeniyle tahsil edilip edilmeyeceği yargılamayı gerektiren çeklerin, sözleşmenin tarafı olan satıcının eşi tarafından -bu kişi çekin, teminat çeki olduğunu bilmediğini ileri süremeyeceğinden- takip konusu yapılamayacağı—
Yapılmış olan kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takibin -‘senedin kambiyo senedi niteliğini taşımaması’, ‘alacaklının yetkili hamil olmaması’, ‘senedin cezai şart karşılığı verilmiş olması’, ‘bononun keşidecisini protesto edilmeden, cirantanın takip edilmiş olması’, ‘çekin süresinde bankaya ibraz edilmemiş olması’, ‘çekin tarihli ibraz şerhini içermemesi’, ‘çekin karşılıksız kaşesini taşımaması’, ‘senedin (çekin) tanzim tarihinde tahrifat yapılmış olması’, ‘senedin (çekin) teminat için verilmiş olduğunun belirlenmiş olması’ vb. nedenlerle- İİK. 170/a uyarınca ‘takibin iptaline’ karar verilen durumlarda ayrıca icra mahkemesince borçlu lehine inkar tazminatına hükmedilemeyeceği-
Çeke dayanarak ihtiyati haciz kararı alabilmek için çekin takas odasına ibrazının da, "muhatap bankaya ibraz" yerine geçeceği– Talep konusu çekin, lehdar şirket tarafından temlik cirosu ile ihtiyati haciz isteyen X Bankası A.Ş.'nin Çiğli Şubesi'ne ciro edilmiştir. Mahkemece bu cironun tahsil cirosu olduğu kabul edilmişse de, çek üzerinde bu kabulü haklı kılacak herhangi bir açıklamanın olmadığı - X Bankası Çiğli Şubesinin, elektronik ortamda çek ile ilgili bilgileri kendi takas temsilcisi şubesine bildirdiği, bu şube de bu bilgileri elektronik ortamda takas odası merkez bilgisayarına, takas odası da keza elektronik ortamda muhatap Y Kurumu A.Ş. Adana Şubesi'nin takas temsilcisine aktardığı, muhatap bankanın gerekli incelemeyi yaparak çekin karşılığının bulunmadığını saptadığı, bu durumu tekrar takas odasının merkezi bilgisayarı ile X Bankası'nın takas temsilcisine ilettiği ve böylece çekin karşılığının olmadığı anlaşıldığı - X Bankası Çiğli Şubesi'nce, muhatap Y Kurumu A.Ş.'ne vekaleten çekin arka yüzüne ibraz tarihini de içeren karşılıksız kaydı yazılıp yetkilisince imzalanarak işlemi tamamladığı- Bu durumda, çekin takas odasına ibraz edildiğinin veçekin hukuki kıymetini muhafaza ettiğinin kabulünün gerekeceği-
İcra dairesine verilen «mal beyanı dilekçesi»nde, borcun varlığının borçlu tarafından kısmen/tamamen kabul edilmiş olması halinde, takibin İİK. 170/a’ya göre iptaline karar verilemeyeceği—
Çek arkasındaki çizilmiş cironun yok (yazılmamış) sayılacağı, çizilmiş ciroya dayanılarak takip yapılamayacağı (hamilin yetkili hamil sayılamayacağı), ancak ciro silsilesinde takip yapan alacaklının isminin bulunması halinde geriye ciroya (dönüş cirosuna) gerek kalmadan hamilin takip yapabileceği—
Teminat senedi olarak düzenlendiği anlaşılan bononun «TTK. 688/2 (şimdi; Yeni TTK. mad. 776/(1)-b) uyarınca kayıtsız şartsız para borcu ikrarını içermediği» için, poliçenin «kayıtsız şartsız belirli bir paranın havalesi olma niteliğini kaybedeceği» için, çe-kin ise «alacağın tahsilinin gerekip gerekmediğinin yargılamayı gerektirmesi» nedeniyle, kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takibe konu edinmiş ol-ması halinde icra mahkemesince İİK. 170/a uyarınca «takibin iptaline» karar verilmesi gerekeceği—