TÜRK BORÇLAR KANUNU > - Genel Hükümler > - Borç İlişkisinin Kaynakları > - Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç İlişkileri > - A. Koşulları > Madde 77 - I. Genel olarak
Davacı, dosya kapsamında mevcut davalı kooperatif başkanı tarafından imzalı ve davacının davalıya verdiği senetleri gösteren belgedeki iş ve imalatların gerçekleştirilmediğini savunduğuna göre, bu savunmanın incelenerek yapılmayan işlem veya imalat kalemi karşılığı verilen herhangi bir bedel kooperatif nezdinde kalmışsa, bu tutarın davalı kooperatif lehine sebepsiz zenginleşme oluşturacağı açık olduğundan, mahkemece, izah edilen belgede adı geçen bonolardan dolayı yararına herhangi bir imalat veya işlem yapılıp, yapılmadığı gerektiğinde uzman bilirkişi marifetiyle mahallinde keşif de yapılmak suretiyle denetlenerek yararına herhangi bir imalat varsa, bu kısma ilişkin bedel dışlanarak istirdat talebi hakkında bir hükme varılması gerekeceği-
Sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre, ödenen paranın, denkleştirici adalet ilkesi gereğince iade edilmesi suretiyle haksız değer kaymalarının önlenmesi amaçlanmış olup, denkleştirici adalet uygulanırken yerleşmiş içtihatlar gereğince, satış bedelinin, ifanın imkansız hale geldiği tarih belirlenmek suretiyle bu tarihte ulaşacağı alım gücü; çeşitli ekonomik etkenlerin (enflasyon, ÜFE, TÜFE, faiz, altın ve döviz kurlarındaki artışlar, memur maaş ve işçi ücretlerindeki artışlar vs) ortalamaları alınmak suretiyle belirlenmesi ve bu yöntemle belirlenecek miktara hükmedilmesi gerektiği-
Sebepsiz zenginleşme için, bir taraf zenginleşirken diğer tarafın fakirleşmesi, zenginleşme ile fakirleşme arasında nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerektiğinden, öncelikle, davalının mal varlığında bir çoğalmanın meydana gelmesi gerektiği- Zenginleşmenin mal varlığının artması şeklinde olabileceği gibi, mal varlığının azalmasının önlenmesi şeklinde de olabileceği-
İtirazın iptali istemine ilişkin davada, protokolde davalı şirket adına yetkilisinin imzasının da bulunduğundan, davalı şirketin de sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre sorumlu tutulması gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davalı şirket hakkındaki davanın husumetten reddine karar verilmesinin yerinde olmadığı-
Limited şirkette ortağın asli borcunun, taahhüt ettiği sermayeyi ödemek olduğu, ortakların, limited şirketin borçlarından sorumlu olmadığı- Şirkete ödünç veren ortakların alacağını ancak şirket tüzel kişiliğinden talep edebilecekleri, davalı ortakların şahsi sorumluluklarının bulunmadığı- "Banka hesap ekstrelerinde görülen ödemelerin davacıların sermaye koyma borcunu yerine getirmek amacıyla yapıldığı"na ilişkin itiraz üzerinde durulması gerektiği-
Sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre, ödenen paranın, "denkleştirici adalet ilkesi" gereğince, iade edilmesi suretiyle haksız değer kaymalarının önlenmesi amaçlanmış olup, denkleştirici adalet uygulanırken, yerleşmiş içtihatlar gereğince, satış bedelinin, ifanın imkansız hale geldiği tarih belirlenmek suretiyle bu tarihte ulaşacağı alım gücü; çeşitli ekonomik etkenlerin (enflasyon, ÜFE, TÜFE, faiz, altın ve döviz kurlarındaki artışlar, memur maaş ve işçi ücretlerindeki artışlar vs) ortalamaları alınmak suretiyle belirlenmesi ve bu yöntemle belirlenecek miktara hükmedilmesi gerektiği- Davacının icra dosyasında davalıya ödeme yapıldığını belirterek istirdat talebinde bulunmasının, mahkemece araştırılarak, davacının istirdat talebi hakkında olumlu veya olumsuz bir hüküm tesisi gerekirken bu hususta bir karar verilmemiş olmasının yerinde olmadığı-
Sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacak istemine ilişkin davada, dava açma konusunda emir vermeye yetkili makam ve bu makamın fiil ve zararı öğrenme tarihi belirlenip, bu tarihten itibaren zamanaşımı süresinin dolup dolmadığı hususu üzerinde durularak, zamanaşımı süresinin dolduğu kanaatine varılması halinde işin esasına girilmeksizin, yalnızca zamanaşımı yönünden bir karar verilmesi gerektiği-
Sosyal yardım ödemelerinden eksik gelir ve damga vergisi kesilmesi nedeniyle davalıya yapılan fazla ödemenin tahsiline ilişkin davada, fazla ödemenin, idarenin bir şart tasarrufuna dayanmadığı, salt hatalı ödemeden kaynaklandığı ve herhangi bir salt tasarrufa dayanmayan salt hatalı ödemenin idare tarafından sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenebileceği-
