Davalı borçlu itirazında aylık kira miktarına açıkça itiraz ettiğine ve kira sözleşmesinde kira artış oranına ilişkin düzenleme yer aldığına göre İcra Mahkemesince kira artış miktarı hesaplanıp, 10/07/2012 – 10/07/2013 döneminde ödenen aylık kira miktarına on iki aylık ortalamaya ait ÜFE oranını geçmeyecek şekilde artış uygulanarak takip konusu aylara ait ödenmesi gereken aylık kira miktarı bulunup sonucuna göre alacak ve tahliye yönünden karar verilmesi gerektiği-
8. HD. 06.12.2017 T. E: 4197, K: 16299-
Davalı kiracının Türk Ticaret Kanunu kapsamında tacir olup olmadığı anlaşılamadığından, öncelikle bunun tespiti ile davalı tacir değilse kira başlangıcından 01.07.2012 ye kadar %20 artış oranı, 01.07.2012 den takip konusu yapılan döneme kadar ÜFE oranına göre aylık kira bedelinin belirlenmesi ve buna göre istenecek kira miktarının hesaplanması, davalı tacir ise kira sözleşmesinin başından itiberen sözleşmedeki %20 artış oranına göre kira artış miktarı ve buna göre takipte istenebilecek kira miktarının hesaplanması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği-
Davalının tacir olduğuna kanaat getirilmişse de bu hükme varmak için usulünce araştırılmadığı gibi dosya kapsamından da kiracının TTK kapsamında tacir olup olmadığı anlaşılamadığından kiracının tacir olup olmadığı araştırılarak tacir olmadığının anlaşılması halinde, TBK. mad. 344 'te getirilen yeni yasal düzenleme karşısında tespiti istenilen dönemin endeks dönemi olduğunun kabul edilerek, ÜFE endeksine göre kira parasının tespitine karar verilmesi gerektiği-
20 yıl süreli kira sözleşmesinin bulunduğu bilinerek, davacı tacirin ödediği kira bedelinin fahiş olduğunu, kira sözleşmesindeki artış oranının ÜFE artışı oranında uyarlanmasını, artış şartı doğrultusunda ödeme yapmaya devam etmesi halinde kira bedelinin arazinin değerini aşacağını belirterek kira bedelinin tespitini ve ödemiş olduğu miktarın ödemesi gereken miktardan tenkis edilerek borcun tahakkuk ettirilmesine karar verilmesini talep ettiği davada, sözleşmede kararlaştırılan kira artış şartında uyarlamaya gidilemeyeceği ancak; "kiralananın niteliği, kullanma alanı, konumu, bölgede kira parasını da etkileyecek normalin üstündeki imar ve ticari gelişmeler gibi değişiklikler, emsal kira paraları, vergi ve amortisman giderlerindeki artışlar araştırılıp, değerlendirilerek, sonuçta işlem temelinin çöktüğü, sözleşmedeki çıkar dengesinin katlanılamayacak derecede davacı aleyhine bozulduğunun benimsenmesi halinde" kiracının ne miktar kira parasından sorumlu olacağının belirlenmesi, böylece sözleşmedeki kira parasını, tarafların amacına uygun objektif iyiniyet, hak ve nesafet (TMK 2/1, 4. md) kurallarının elverdiği ölçü ve düzeyde uyarlanması gerektiği-
Taraflar arasındaki 10.04.2012 başlangıç tarihli 1 yıl süreli kira sözleşmesi olup, kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişilerden olup işyeri kiralarında Türk Borçlar Kanunu'nun 344. maddesi 8 yıl süre ile uygulanmayacağından Yargıtay içtihatlarıyla belirlenen ilke gereğince kira sözleşmesinin başlangıcından itibaren 1+3 yıllık dönem geçmemiş olduğundan 10.04.2015 tarihinden itibaren olan dönemin endeks dönemi olduğu kabul edilerek, sözleşmedeki artış şartı uygulanmak suretiyle davacının dava dilekçesinde talebi de olduğu gözetilerek kira bedelinin tespitine karar verilmesi gerektiği-
Kiralananın satılması halinde TBK mad. 310 gereğince yeni malik kira sözleşmesinin tarafı haline geleceğinden, davacının yeni malik sıfatı ile ödenmeyen kira paralarını istemesinde usulsüzlük bulunmadığı, önceki malik ile davalı kiracı arasında akdedilen kira sözleşmesinde belirtilen aylık kira bedeli ve TBK mad. 344'de belirtilen ÜFE artış oranlarını geçmemek üzere kira artış farkının belirlenerek, sonucuna göre karar verilmesi gerektiği-
Bilirkişiler tarafından tespit edilen kira bedelinin net mi brüt mü olduğu ayrıca indirimin neye dayanılarak yapıldığı anlaşılamamakta olup mahkemece yeni bir bilirkişi heyeti ile taşınmazın yeniden boş olarak kiraya verilmesi halinde getirebileceği brüt kira bedelinin tespiti ile davalının eski kiracı olduğu da gözetilerek belirlenen brüt kira bedeli üzerinden hak ve nesafet indirimi yapılması gerektiği-
Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaların, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerli olduğu-Kira bedelinin zamanında ödenmemesi halinde ceza koşulu ödeneceğine ilişkin anlaşmaların geçersiz olduğu-Kira sözleşmesinde "süresinde yatırılmayan kira paralarının aylık %3 gecikme tazminatı ile tahsil edileceği ve ikinci yılın kirası 1.11.2009 tarihinden itibaren aylık net olarak %10 oranında artış yapılacağı" kararlaştırılmış olup, kiracı davalının tacir olmadığı anlaşıldığından, gerekirse bilirkişi incelemesi de yapılmak suretiyle davacının talebinin değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiği-
Kira sözleşmesinde "1. yılın bitiminden sonraki kira artışında senelik TEFE+ÜFE/2 oranı baz alınacaktır” düzenlemesine yer verildiği bilinerek, bu şartın geçerli olup tarafları bağlayacağı; mahkemece 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren TBK.nun 344. maddesi hükmü de gözetilerek ÜFE artış oranını geçmemek üzere sözleşme hükmü doğrultusunda aylık kira bedelinin ve kira artış farkının belirlenerek, bu miktar üzerinden itirazın kaldırılmasına karar verilmesi gerektiği-