TÜRK BORÇLAR KANUNU > - Genel Hükümler > - Borç İlişkilerinde Taraf Değişiklikleri > - Alacağın Devri > - A. Koşulları > - I. İradi devir > Madde 183 - 1. Genel olarak
Bir dava açıldıktan sonra da sahip olunan tasarruf yetkisi gereği dava konusu olan hak veya malın üçüncü kişilere devrinin mümkün olduğu gözetilerek, davacıların dava konusu taşınmazdaki paylarını karar tarihinden sonra yargılamanın devamı sırasında tapudan devrettikleri anlaşıldığından, pay satışları da gözönüne alınarak dava konusunun devrine ilişkin HMK. mad. 125 hükmü doğrultusunda işlem yapılarak taraf teşkili sağlandıktan sonra davanın esası hakkında karar verilmesi gerektiği-
Davacı yanında asli müdahil olarak davaya katılan müdahillerin, HMUK 433/II-2 de belirtilen “karşı taraf” kavramı kapsamında olmasının mümkün olmadığı- Gerçek bir satışın konusu olmayan, satım niteliğinde olmayan pay temliklerinde yasal önalım hakkı doğmayacağı, örneğin temlikin hibe şeklinde olması halinde, hibede bir malın bedelsiz olarak üçüncü kişinin mülkiyetine geçirilmesi amaçlandığından önalım hakkı kullanılamayacağı- Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinde ise arsa sahibi inşaat yapımına karşılık yükleniciye bedel olarak bir miktar para yerine, arsa payını devretmekte olup, bu devir işlemi inşaatın yapımı için finans sağlanması amacıyla yükleniciye verilen "avans" niteliğinde bulunduğundan ve yüklenicinin edimini yerine getirmemesi halinde arsa maliki her zaman payının iadesini isteyebileceğinden bu tür temliklerde önalım hakkının kullanılmasının mümkün olmadığı-
TBK. mad. 183/son uyarınca cezai şarttan indirim yapılabilmesi için tacirler arasında tespit edilen cezai şartın davalının ekonomik olarak mahvına yol açacağının mahkemece tespiti ve bunun için dava tarihine yakın tarih itibariyle davalı defterleri ve vergi kayıtları incelenmek suretiyle yapılacak indirimin takdiri gerekeceği- Cezai şart sözleşmede belirlendiğinden davacı yararına icra inkar tazminatına karar verilmesi gerektiği-
Alacağın temlikinin temlik edilen alacakla birlikte fer'ilerinin de temlik edildiği sonucunu doğuracağı, bu nedenle anılan hususa ilişkin şikayetin kabulü gerekeceği-
Davalı şirket ile dava dışı kimse arasında yapılan arsa payı karşılığı inşaat ve gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi gereğince inşa edilen binadan bağımsız bölümleri satın aldığı ve davacının taraf olmadığı bu sözleşmeye dayalı olarak hak talep ettiği anlaşılmakta olup, sözleşmenin tarafı olmayan davacının bu sözleşmeden dolayı hak talep edebilmesi, yani davada taraf (davacı) sıfatına sahip olup olamayacağının belirlenmesi için sözleşmenin tarafı olan dava dışı kimse ile arasında düzenlenmiş olan yazılı bir temliknamenin sunulmasına imkan tanınarak neticesinde taraf sıfatının kazanılması halinde davaya devam edilmesi aksi halde taraf (davacı) sıfatı yokluğundan davanın esastan reddi yoluna gidilmesi gerekeceği- Bozma ilamından sonra davacı ile sözleşmeden doğan hakların temlik edildiğine ilişkin “muvafakatname” başlıklı belgenin dosyaya sunulmuş olduğu anlaşıldığından, davacı, taraf (davacı) sıfatını söz konusu temlik ile kazanmış olduğundan davanın esasına girilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekeceği-
TMK'nın 644. maddesi gereğince bir mirasçının, terekeye dahil malların tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi isteminde bulunduğu takdirde sulh hakimi, diğer mirasçılara çağrıda bulunarak belirleyeceği süre içinde varsa itirazlarını bildirmeye davet edeceği- Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi davalarını mirasçıların açabileceği, mirasçılar dışında alacaklılar da İİK'nın 121. maddesi uyarınca icra hakiminden "yetki belgesi" almak kaydıyla bu davayı açabileceği- Miras payını veya kişisel hakkı Borçlar Kanununun 162 ila 181. (TBK'nın 183 ila 204.) maddeleri gereğince temlik alan kişiler tapu iptali ve tescil davası sırasında verilen yetki belgesine dayanarak elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesini isteyemeyeceği-
