Madde Listesi Madde 72 - Menfi tesbit ve istirdat davaları
Madde No :
İİK. 72 uyarınca usulüne uygun olarak verilmiş bir «tedbir kararı» bulunmadıkça -takibe konu alacağın tahsili geciktirilmemiş olacağından- davalı alacaklı yararına tazminata hükmedilemeyeceği–
Borçlunun borçlu olmadığını kanıtlamak için açtığı olumsuz tespit davası sonunda alınan ilamın “davacının, davalı alacaklıya borçlu olmadığını” hükme bağlayan bölümünün bir “tespit ilamı” niteliğinde olduğu, bu nedenle ayrıca takip konusu yapılamayacağı; ancak anılan ilamda borçlu yararına hükmedilen yargılama giderleri ve tazminata ilişkin bölümün ise bir “tahsil (eda) ilamı” niteliğinde olduğundan, bu kısmının ilamlı takibe konu yapılabileceği–
Borcun bir kısmını ödemiş olan borçlunun, ödediği kısım hakkında «geri alma» henüz ödemediği kısım hakkında ise «olumsuz tesbit davası» açabileceği–
Davacı yan, olumsuz tesbit ve geri alma davasını açarken, teminat niteliğini yitiren çekler ile ilgili talep ve dava haklarını saklı tutmuş, yargılama sırasında da çeklerin iptalini ıslah yolu ile talep etmiş olmakla, Anayasa Mahkemesinin «ıslah yolu ile müddeabihin artırılmasına olanak tanıyan içtihadı doğrultusunda mahkemece, davacının talebinin araştırılarak, uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekeceği–
Türk Telekom ile abonesi arasındaki uyuşmazlıklarda -örneğin açılan olumsuz tespit ve geri alma davalarında- tüketici mahkemelerinin görevli olduğu–
Olumsuz tesbit davasının kabulü halinde, davacı - borçlu yararına % 40’dan (şimdi %20'den) az olmamak üzere «haksız takip tazminatı»na hükmedilebilmesi için, öncelikle davacının bu hususu dilekçesinde talep etmiş olması ve ayrıca alacaklı tarafından yapılmış olan icra takibinin hem «haksız» hem de «kötüniyetle» yapılmış olduğunun kanıtlanması gerektiği (İİK. 72/V)- Alacaklının «kötüniyetli» sayılabileceği/sayılamayacağı durumlar–
Davaya konu senedin tellallık nedeniyle davalıya verildiği, taraflar arasında yazılı tellallık sözleşmesi yapılmadığı, gayrimenkul tellallık ücretine karşılık düzenlenen senedin geçerliliğinin her iki tarafın tellallık akdinde imzalarının bulunması şartına bağlı olup, taraflar arasında yazılı tellallık sözleşmesi bulunmadığından tellallık ücretine karşılık düzenlenen senedin geçerli olacağından söz edilemeyeceği-
Davacının «senedi boş olarak üçüncü kişiye verdiğini ve borcunu ödediğini buna rağmen davalının boş senedi eline geçirerek doldurup aleyhine takibe giriştiğini» yazılı delille kanıtlaması gerekeceği–
Olumsuz tesbit davasının reddi halinde, alacaklı lehine -% 40’dan (şimdi; %20'den) az olmamak üzere- tazminata hükmedilebilmesi için, mahkemece verilmiş olan ihtiyati tedbir kararının fiilen uygulanıp, takibin durdurulmuş olması gerektiği (İİK. 72/IV)–