İşyerinde teknik ve hukukçu uzman bilirkişiler eşliğinde keşif yapılarak davacının yaptığı işin belirlenmesi, asıl iş kapsamında çalıştırılıp çalıştırılmadığı, davalı tarafından diğer davalıya yüklenen, ihale edilen bir hizmet bulunup bulunmadığı, kanuni yükümlülüklerden kaçınmak için davacının diğer davalı üzerinden sigortalı gösterilip gösterilmediği tespit edilerek, ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişlerince hazırlanan inceleme raporundaki muvazaa tespitine karşı İş Mahkemesi dosyası ile muvazaa tespitine itiraz nedeniyle dava açılmış olup verilecek karar işbu davanın da esasını etkileyeceğinden bu davanın neticesinin de beklenip tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği-
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı İş Teftiş Kurulu Başkanlığında görevli iş müfettişleri tarafından tanzim olunan ve davacı şirket ile dava dışı şirket arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu, davacı şirketin işçilerinin baştan beri dava dışı şirketin işçisi sayılması gerektiği yönünde tespitler içeren raporun iptali ile davacı şirket ile dava dışı şirket arasındaki ilişkinin muvazaalı olmadığının tespitinin talep edildiği davada, öncelikle uyuşmazlığın çözümü için gerek davacı şirket ile dava dışı şirket arasında gerek dava dışı şirket ile konsinye işçiler arasında ve gerekse davcı şirket ile konsinye işçiler arasındaki ilişkilerin hukuki niteliklerinin saptanması, davacı şirkette çalışan işçilerin işyeri özlük dosyalarının getirilmesi, davacı şirket ile konsinye işçi adı altında çalıştırılan ve resmi kayıtlarda davacı şirketin işçisi olarakdava dışı şirketin işyerlerinde çalıştıkları, bu işçilerin hangi işyerlerinde çalıştıkları, çalışma şekilleri, söz konusu işçilerin kim tarafından işe alındığı, işçilerin görev tanımları ve yaptıkları işler, çalıştıkaları işyerlerindeki işleyiş, çalışma şartları, işyeri kuralları ve uygulamaları, işçilerin izne çıkma tarihleri ile izin sürelerini kimin belirlediği,ücretlerinin kim tarafından ödendiği tespit edilerek, konsinye mal tedarik eden firmalar ile dava dışı şirket arasında imzalanan konsinye satış sözleşmesiuyarınca tedarik edilen malların mağazaya girişinden satışına kadar olan ekonomik, ticari, işletmesel ve mumuhasebe uygulamalarına dair süreçlerin belirlenmesi, konsinye mal tedarik eden firmalar ile dava dışı şirket arasında imzalanan konsinye satış sözleşmesi uyarınca satışı yapılan mallardan elde edilecek gelirin paylaşımı konusundaki fiili uygulamanın tespit edilmesi ve en önemlisi asıl-alt işveren ilişkisinin hukuki normatif düzenlemeler ve ilkelere göre belirlenmesi gerektiği, diğer taraftan iş müfettişi raporunun iptali hususunda sadece davacı şirket tarafından dava açıldığı ve salt bu davacı bakımından raporun iptaline karar verilmesi gerekirken, iptali istenen müfettiş raporunda ünvanı belirtilen tüm şirketleri kapsayacak biçimde iptal kararı verilmesinin isabetsiz olduğu-
Davacının yaptığı işin ne olduğunun yerinde tespiti ile yapılan bu işin tutanaklara eksiksiz geçirilerek bilirkişilerden hizmet alım sözleşmesinin konusu olan " Üretim Kuyuları yer altı pompalarının montaj, demontaj, nakliye, bakım onarım işi" nin ve davacının fiilen yaptığı işin davalının asli faaliyetlerinin bir parçası olup olmadığının belirlenmesi, asıl iş olduğunun tespiti halinde işin alt işverene devrinin mümkün olup olmadığının (işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektirip gerektirmediğinin) irdelenmesi gerektiği; hizmet alım sözleşmesine konu işin alt işverene devrinin mümkün olduğunun (asli iş olmasına rağmen işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektirdiğinin veya yardımcı iş olduğunun) anlaşılması halinde, bu kez genel muvazaa kriterleri çeçevesinde hizmet alım sözleşmesinin işçi teminine yönelik olup olmadığı belirlenmesi gerektiği- Davacı, davalının bazı işçilerini emekliye ayırarak onlara şirket kurdurduğunu, şirket sahibi olan bu eski işçilere ve onların yanında çalışan işçilere asli işlerini yaptırdığını öne sürdüğünden davacının çalıştığı alt işveren ortaklarının öncesinde davalı şirketin çalışanı olup olmadığı da tespite yönelik kayıtlar getirtilerek muvazaa kapsamında irdelenmesi gerektiği-
Davacının çalıştığı ihale şartnameleri incelendiğinde arıza bakım onarım işi için gerekli araç ve ekipmanın, tamirde kullanılacak makine ve aletlerin yüklenici tarafından karşılanacağı, personel seçiminin ve sorumluluğunun, vardiyalarının düzenlenmesinin yükleniciye ait olduğu, asıl işverenin denetleyen kontrol işçisi dışında alt işverenin bağımsız bir organizasyona sahip olduğu, davacı tanıklarının da sadece denetim yapıldığını ifade ettikleri dikkate alındığında, arıza bakım ve onarım işinin alt işverene verilmesinin doğrudan muvazaayı göstermediği, asıl işveren işçilerin verdikleri talimatın işin yürütümünün gözetimi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, davalı ile dava dışı şirket arasındaki ihale sözleşmesinin muvazaalı olduğu ispatlanamadığından davanın reddine karar verilmesi gerektiği-
Davalı şirketler Adi Ortaklığının yasa hükümlerine göre asıl işini alt işverene vermesi mümkün olduğundan, Karayolları Genel Müdürlüğü ve şirketler Adi Ortaklığı arasında bağıtlanan ihale sözleşmesi ve anılan adi ortaklık ile diğer davalı arasında imzalanan sözleşmelerin getirtilmesi, tanık beyanlarına başvurulması, gerekirse yerinde keşif yapılarak araştırma ve inceleme yapılarak davalılar arasındaki asıl-alt işveren ilişkisinin muvazaalı olup olmadığının belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği- Davacı davalı şirketin diğer davalılardan aldığı tünel işinin birden fazla olduğunu ve fesih sırasında bitirilmediğini, keza şirketin Türkiye çapında başka tünel ihaleleri de aldığını ve faaliyetinin devam ettiğini ileri sürdüğünden mahkemece bu hususların doğru olup olmadığı araştırılmadan, davacının hizmet döküm cetvelinden sicil numaraları anlaşılan davalılara ait işyerlerinde fesihten sonraki üç ay içinde yeni işçi alınıp alınmadığı kesin olarak belirlenmeden ve gerekirse işyeri kayıtları üzerinde inceleme yaptırılmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesinin isabetsiz olduğu-
Davacının tam olarak ne iş yaptığı, davacının çalışmasına dayanak hizmet alım sözleşmelerinin hukuka uygun olup olmadığı, davacının hizmet alım sözleşmesine uygun olarak çalıştırılıp çalıştırılmadığının belirlenmesi, ihale edilen işin belediyenin asli işlerinden olduğunun tespiti halinde 5393 Sayılı Kanuna göre belediyenin asli işlerinin alt işverene verebilmesi mümkün bulunsa dahi genel muvazaa kriterlerine göre yine de asıl-alt işveren ilişkinin hukuka uygun bulunup bulunmadığının yöntemince irdelenmesi gerektiği- Davacı belediyenin kadrolu işçileri ile aynı işi yapıp yapmadığı, yaptırılan iş yönünden davacıya emir ve talimatların kim/kimler tarafından verildiği, araç-gereçlerin nasıl temin edildiği, asıl işverenin gözetim ve denetim yükümlülüğünü aşacak boyutta ve özellikle yüklenici firmanın işverenlik sıfatını ortadan kaldıracak, onu bordro ya da kayden işveren durumuna sokacak hususların olup olmadığı üzerinde durularak bu hususların açıklığa kavuşturulması ve özellikle de yüklenici şirketin, işyerinde davalı İdareden ayrı ve bağımsız olarak kendine özgü organizasyon yapısı oluşturup oluşturmadığı, hukuki, fiili ve ekonomik bağımsızlığının bulunup bulunmadığı, davalı idareden başka ticari faaliyetleri bulunup bulunmadığı yani salt davalı İdareye hizmet vermek amacıyla hareket edip etmediği, aralarındaki ilişkinin işçi temini niteliğinde kabul edilip edilmeyeceği hususlarının tespit edilmesi gerektiği-
Davalı üniversite ile taşeron arasındaki ihale sözleşmesi ve şartnamesi getirtilerek işçi alımının hangi iş için yapıldığı, davacının alınan işte çalıştırılıp çalıştırılmadığı belirlenerek, davacı alındığı işte çalıştırılmışsa davanın reddi gerektiği, başka bir işte çalıştırılmışsa kabulüne karar verilmesi gerektiği-
Dosya içeriğine göre davacının davalı iş yerinde çalıştığının, brüt ücret miktarında uyumazlık bulunduğunun, fazla mesai ücreti, hafta tatili ve genel tatil ücret alacağının işveren elindeki kayıtlarla hesaplanması gerektiğinin, bu nedenle alacakların başlangıçta belirsiz olduğunun anlaşıldığı, açıkça belirli olmayan ve tartışmalı alacaklar ise kısmi eda külli tespit davası konusu yapılabileceğinden, mahkemece yazılı gerekçe ve yasaya aykırı olarak sürede verilmeden hukuki yarar şartı yokluğu nedeni ile davanın usulden reddine karar verilmesinin hatalı olduğu-
Davacının davalı iş yerinde çalıştığı, taraflar arasında brüt ücret miktarında uyuşmazlık bulunduğu, kıdem ve ihbar tazminatlarının giydirilmiş ücret üzerinden, fazla mesai ücreti, genel tatili, hafta tatili ve izin alacağının işveren elindeki kayıtlarla hesaplanması gerektiği, bu nedenle alacakların başlangıçta belirsiz olduğu, açıkça belirli olmayan ve tartışmalı alacaklar ise kısmi eda külli tespit davası konusu yapılabileceğinden, mahkemece yazılı gerekçe ve yasaya aykırı olarak süre verilmeden hukuki yarar şartı yokluğu nedeni ile davanın usulden reddine karar verilmesinin hatalı olduğu-