TÜRK BORÇLAR KANUNU > - Genel Hükümler > - Borçların ve Borç İlişkilerinin Sona Ermesi, Zamanaşımı > - Zamanaşımı > - A. Süreler > - IV. Zamanaşımının başlangıcı > Madde 149 - 1. Genel olarak
Borçlunun borcunu ‘ikrar’ etmesinin (alacağı tanımasının), ‘zamanaşımını kesen’ nedenlerden biri olduğu- Borç ikrarının, ancak, işlemekte olan zamanaşımını keseceği, yani, zamanaşımı süresinin tamamlanmasından sonraki borç ikrarının kesme yönünden bir sonuç doğurmayacağı- İhtiyati tedbir istemi ile mahkemeye başvurma veya işçilik alacaklarının tespiti ve ödenmesi için Bölge İş Müfettişliğine şikâyette bulunmanın, zamanaşımını kesmeyeceği, ancak işverenin, şikâyet üzerine Bölge Müdürlüğünde alacağı ikrar etmesinin, zamanaşımını keseceği- Kısmi davada fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmuş olmasının, saklı tutulan kesim için zamanaşımını kesmeyeceği, zamanaşımının, alacağın yalnız kısmi dava konusu yapılan miktar için kesileceği- Zamanaşımı def'inin, ilk oturuma kadar ve en geç ilk oturumda yapılabileceği, HMK.’nun yürürlükte olduğu dönemde, ‘savunmanın değiştirilmesi yasağı’, cevap dilekçesinin verilmesiyle başlayacağından, zamanaşımı def’inin cevap dilekçesi ile ileri sürülmesi gerektiği- Islah dilekçesinin davalı tarafa tebliği üzerine, iki haftalık süre içinde, ıslaha konu kısımlar için zamanaşımı definde bulunulabileceği- Cevap dilekçesinde zamanaşımı defi ileri sürülmemiş ya da süresi içince cevap dilekçesi verilmemişse, ilerleyen aşamalarda, zamanaşımı def’inin, davacının açık muvafakati ile, yapılabileceği- Zamanaşımı def’inin cevap dilekçesinin ıslahı yoluyla ileri sürülmesinin de mümkün olduğu-
Davalı vekilinin zamanaşımı savunmasını içermeyen ve yasal süresi geçtikten sonra verildiğinden hiç verilmemiş kabul edilen (davayı inkar etmiş sayılan) cevap dilekçesi sunduğu, davacının işçilik alacaklarını miktar itibarıyla artırmak suretiyle ıslah etmesi üzerine bu ıslah işlemine karşı da davalı vekilince süresi içinde ibraz edilmeyen ancak cevap dilekçesinin zamanaşımı defi yönünden HMK. mad. 176 maddesi gereği ıslah edildiğini belirten dilekçe verildiği, ancak bu dilekçeye karşı davacı vekilince açıkça itiraz edildiği görüldüğünden, yasal süresi geçtikten sonra verilen ve davacı tarafın itirazı ile karşılaştığı için hiç verilmemiş sayılan cevap dilekçesinde ıslahı suretiyle zamanaşımı def'inin ileri sürülemeyeceği-
Eser sözleşmesinden kaynaklanan ayıbın giderilmesi bedeli ve gecikme tazminatına ilişkin alacaklar teslim ile istenebilir hale geldiğinden, alacağın muaccel olup, zamanaşımı sürelerinin işlemeye başladığı teslim tarihinden itibaren beş yıl geçtikten sonra başlatılan icra takibine itirazın iptali davasında ileri sürülen zamanaşımı defi kabul edilerek, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği-
Taraflar arasındaki eser sözleşmesine ilişkin 5 yıllık zamanaşımı süresinin uygulanması gerektiğinden sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre zamanaşımı süresinin hesaplanamayacağı- Davacı işin ayıplı ve eksik ifa edilmesi nedeniyle eser sözleşmesi nedeniyle verdiği bonolara ilişkin menfi tespit davası açmış olup birleştirilerek görülen davada yüklenici davalı yönünden borçlu olunmadığının tespitine karar verilmiş ancak eser sözleşmesi nedeniyle verilen bonoların ciro yoluyla hamili olan 3. kişi hakkında iyiniyetli üçüncü kişi olması nedeniyle davanın reddedilmiş olduğu- Davacının davaya konu ettiği bonolar nedeniyle üçüncü kişiye ödemeler yaptığı, kararın kesinleşme tarihi 03.11.2008 olup bu dosyadaki her işlemle zamanaşımının kesilmiş olduğu ve 03.11.2008 tarihinden itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresi dolmamış olduğundan, ayrıca davacı rücuan alacak talebinde bulunmuş olup son ödeme tarihinden itiberen 5 yıllık zamanaşımı uygulanması gerektiğinden açılan davanın süresinde olduğunun kabulü gerektiği-
TBK. mad. 149/1.maddesine göre, zamanaşımının, alacağın muaccel olmasıyla işlemeye başlayacağı; ve TBK. mad. 153/3. uyarınca, evlilik devam ettiği sürece, eşlerin diğerinden olan alacakları için zamanaşımı işlemeye başlamayacağı, başlamışsa da duracağı- Boşanma kararının kesinleştiği tarihte başlayan on yıllık zamanaşımı süresi, temyize konu davanın açıldığı tarih itibarıyla henüz dolmadığından, mahkemece iddia ve savunma çerçevesinde toplanacak taraf delillerine göre uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi gerektiği-
Gecikme tazminatında zamaşımı süresinin bağımsız bölümün teslim edilmesi gereken tarihten itibaren başlayacağı- Tacir olan davacı şirket ile davalı arsa sahipleri düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi, hem karşı dava tarihi itibariyle yürürlükte olan 6762 s. TTK. mad. 12/3 uyarınca ve hem de birleşen dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6102 s. TTK. mad. 19/2 uyarınca ticari iş niteliğinde olduğundan, davacı yüklenici şirketin avans faizi isteme hakkına sahip olduğu- TBK. mad. 99 uyarınca, ıslah talebi sırasında seçimlik hakkını dava tarihinde geçerli kur üzerinden kullanan davacının, artık bunu değiştirerek ıslah tarihindeki kur üzerinden talepte bulunmasının mümkün olmadığı-
Davacının, TBK 147 ve 149. maddeleri gereğince dava tarihinden (27/11/2012) geriye doğru beş yıl içindeki (27/11/2012-27/11/2007) huzur hakkı alacağını talep edebileceği, 24/06/2003 tarihinde %1 hissesini devralarak ortağı olduğu davalı şirket tarafından davacıya 27/11/2007 tarihinden sonra 2008, 2009 ve 2010 yılları için toplam 11.255,08 TL kâr payı tahakkuk ettirildiği ve tahakkuk ettirilen bu kâr payı alacaklarının tamamının kendisine ödendiği, yani zamanaşımı süresinin başladığı tarihten sonraki döneme ilişkin olarak davacının kâr payı alacağının bulunmadığı gerekçesiyle; davacının kâr payı alacağına ilişkin talebinin reddine karar verildiği-
Sözleşmeden doğan alacaklarda zamanaşımının, alacağın muaccel olduğu tarihten itibaren başlayacağı- Asıl alacak zamanaşımına uğradığında faiz ve diğer ek hakların da zamanaşımına uğrayacağı- Zamanaşımını kesen nedenlerin TBK. m. 154 'te sayılarak belirtilmiş olduğu; alacaklının dava açmasıyla veya icra takibi yapmasıyla zamanaşımının kesileceği- Cevap dilekçesinde zamanaşımı def'i ileri sürülmemiş ya da süresi içinde cevap dilekçesi verilmemişse, ilerleyen aşamalarda zamanaşımı def'inin davalı tarafından ancak davacının açık muvafakati ile ileri sürülebileceği keza cevap dilekçesinin ıslahı yoluyla da zamanaşımı def'inin ileri sürülemeyeceği-
Hasar nedeniyle sigorta bedelinin tahsili istemine ilişkin olan davada, TBK. mad. 154/1 gereğince borçlu borcunu ikrar eder ve kısmi ödemede bulunur ise zamanaşımı kesileceğinden davalının yaptığı ödemeler ve ödeme tarihi üzerinde durulması gerektiği gibi, zamanaşımı aynı Yasa'nın 149/1 maddesi gereğince alacağın muaccel olmasıyla işlemeye başlayacağından alacağın muaccel olma tarihi belirlenmeden hasar tarihinin zamanaşımı başlangıcı olarak kabul edilmesinin de doğru olmadığı-
