HGK. 29.06.2021 T. E: 2017/(13)3-2245 , K: 880-
Avukatına güveni kalmayan müvekkilin yasa gereği avukatını her zaman azledebileceği- "Avukatın yazılı izin olmadan başka bir avukatı teşrik etmesi veya bir başka avukata izin vermesi hallerinde vekalet ücretinin ½ sinin cezai şart olarak ödeneceği’ şeklinde yapılan düzenlemenin geçerli olmadığı-
(SGK ile yapılan) protokol hükümlerine uymayan tacir (eczacı) cezai şartın fahiş olması nedeniyle indirim isteyebilir mi?
Cezai şart yönünden her dosyanın kendi kapsamına ve delil durumuna göre değerlendirilmesi gerektiğinden; dosyada sunulan örnek kararların, eldeki davada emsal olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, bozmaya uyan mahkemece %75 hakkaniyet indirimi ve mahsup sonrası tespit edilen toplam 1.228,72 TL cezai şart kabul edilmiş ise de; %75 oranındaki indirimin, hakkın özünü etkileyecek oranda fahiş olduğu, davacı işçinin, davalı işverene ait okulda 01.09.2013- 07.02.2014 tarihleri arasında çalıştığı, aldığı ücret miktarı ve çalıştığı süre ve işin niteliği nazara alınarak, daha uygun bir indirim yapılması gerektiği-
Davacı franchise veren ile davalı franchise alan arasında akdedilen Euromaster Lastik ve İlişkili Hizmetlere dair franchise sözleşmesinin davalı tarafça haksız feshedildiğinden bahisle mahrum kalınan kar kaybı, sözleşmenin 15. maddesi ile 19.2.2. maddesi gereğince cezai şart ve manevi tazminat istemi-
İş hukukunda, sadece işçi aleyhine öngörülmüş bulunan cezai şart düzenlemesi geçersiz ise de, sadece işçi lehine öngörülmüş bulunan cezai şart düzenlemesinin geçerli olduğu- Cezai şart miktarının belirlenmesinde, oranlama ve indirim yapılması gerektiği, bu bakımdan; davalının çalıştığı ve çalışması gereken süreler oranlanarak ve Türk Borçlar Kanunu'nun 182. maddesinin son fıkrası gereği, indirim yapılarak belirlenecek cezai şart miktarının tespit edilmesi ve oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği; bu husus gözetilmeden, belirli süreli iş sözleşmesinin koşulları bulunmadığı gerekçesiyle, cezai şart düzenlemesinin geçersiz olduğunun kabulü ile sonuca gidilemeyeceği-
Emlak komisyon ücreti- Satış işleminden vazgeçen alıcının öngörülen %6 oranındaki ücretin %3'ünü tellallık ücreti olarak ödemekle yükümlü olduğu- Satış bedelinin geri kalan %3’ü oranındaki kısmının ise cezai şart niteliğinde bulunduğu ve davalı tacir olmadığından, TBK. mad. 182/son gereğince, cezai şartın fahiş olması halinde, tenkisi gerektiği- Ceza koşulunun fahiş olup olmadığı, tarafların iktisadi durumu, özel olarak borçlunun ödeme kabiliyeti ile beraber, borçlunun borcunu yerine getirmemiş olması nedeniyle sağladığı menfaat, kusur derecesi ve borca aykırı davranışın ağırlığı ölçü alınarak tayin edilmesi ve hüküm altına alınan ceza miktarın, hak, adalet ve nesafet kurallarına uygun olarak tespiti gerektiği-
Davacı şirkette "arge teknisyeni" olarak boya formülleri üzerinde çalışan davalının, davacı şirketin teknik, üretim teknolojisi ve özel üretim biçimi gibi ticari sırlarına ulaşmasının mümkün olduğu ve taraflar arasında yapılan sözleşmeye aykırı olarak aynı faaliyet alanında çalışan başka bir firmada aynı nitelikte bir işe girmesinin davacı yönünden "haksız rekabet" oluşturduğundan, davalının sözleşmeyle kararlaştırılan ceza-i şarttan sorumlu olduğu ancak sözleşmeyle kararlaştırılan "cezai şart" fahiş olduğundan davanın kısmen kabulü ile 10.000,00 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesinin isabetli olduğu-
Taşınmazların satışının kanun gereği resmi şekle tabi olduğu ve bu şekle uyulmadan yapılan sözleşmelerin geçersiz sayılacağı- Geçersiz sözleşme gereğince, taraflar aldıklarını iade etmek yükümlüyse de, kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca müteahhidin kendi payına düşen dairenin adi yazılı şekilde satışının yapılması alacağın temliki hükmünde olup geçerli olduğundan bu geçerli bir sözleşme nedeniyle tarafların kararlaştırdıkları cezai şartın da geçerli olduğunun kabul edilmesi gerektiği- Satışa konu villanın kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince davalı müteahhidin payına düşen yerlerden olup olmadığı araştırılarak cezai şart talebinin değerlendirilmesi gerektiği-
Ceza-i şart maddelerinin genel işlem koşulu niteliğinde olduğu ayrıca sözleşmenin "ihlalin uyarıya rağmen sona erdirilmemesi halinde ceza-i şart uygulanabileceği" düzenlenmesine karşın, bir uyarıda bulunulmadığından ceza-i şartın sözleşmeye de aykırı olduğu-