Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya TMK'nin 565. maddesinin 1, 2 ve 3 bentlerinde gösterilenler) veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK'nin 570. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek davalı mahfuz hisseli mirasçılardan ise aynı Kanunun 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekeceği, bu işlem sırasında dava edilmeyen kişi veya tasarrufların tenkisi gerekeceği sonucu çıkarsa davacının onlardaki hakkını dava etmemesinin davalıyı etkilemeyeceği ve birden çok kişiye yapılan teberru tenkise tabi olursa 563. maddede yer alan, alınanla mütenasip sorumluluk kuralının gözetilmesi gerekeceği-
Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşulun mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlararası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olduğu- Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesinin kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik) dışı terekenin tümüyle bilinmesiyle mümkün olacağı- Miras bırakanın TMK. mad. 506 uyarınca belirlenen saklı paya tecavüz edip etmediğinin bulunan rakam üzerinden hesaplanacağı- Tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zedeleme kastının varlığından söz edilemeyeceği- Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda veya saklı payın ihlal kastının varlığının kesin olarak anlaşıldığı diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK. mad. 570 uyarınca öngörülen sıralamaya dikkat etmek davalı mahfuz hisseli mirasçılardan ise aynı kanunun 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekeceği ve bu işlem sırasında dava edilmeyen kişi veya tasarrufların tenkisi gerekeceği sonucu çıkarsa davacının onlardaki hakkını dava etmemesinin davalıyı etkilemeyeceği ve birden çok kişiye yapılan teberru tenkise tabi olursa 563. maddede yer alan, alınanla mütenasip sorumluluk kuralının gözetilmesi gerekeceği- Davalıya yapılan tasarrufun tenkisine sıra geldiği takdirde tasarrufun tümünün değeri ile davalıya yapılan fazla teberru arasında kurulan oranda tasarrufa konu malın paylaşılmasının mümkün olup olamayacağının araştırılması gerekeceği ve bu araştırma sonunda tasarrufa konu mal sabit tenkis oranında bölünebilirse bu kısımların bağımsız bölüm halinde taraflar adına tesciline karar verilmesi gerekeceği- Tasarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıktığı takdirde 564. maddedeki tercih hakkının gündeme geleceği, böyle bir durum ortaya çıkmadan davalının tercih hakkı doğmadan davalının tercihini kullanmasının söz konusu olamayacağı ve daha önce bir tercihten söz edilmişse sonuç doğurmayacağı- Davalıdan tercihi sorulmak ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca süratle dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, karar tarihindeki rayice göre değeri belirlenmesi ve bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak naktin ödetilmesine karar verilmesi gerektiği-
Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden, 440 ve 441 parsel sayılı taşınmazlar yönünden mirasbırakan ...’in 4/5 payını kadastrodan önce 1964 yılında davalı çocuklarına hibe ettiğinin, bu beyanı tutanağa geçirilerek imzası ile doğruladığının, murisin bu eylemi 01.04.1974 tarih ½ sayılı İBK kapsamına girmediği gibi, muris üzerinde kalan 1/5 payın da ölümüyle mirasçılarına intikal ettiğinin, muris tarafından yapılan bir devir bulunmadığının anlaşıldığı, hal böyle olunca; 440 ve 441 parsel sayılı taşınmazlar yönünden kabul kararı verilmesinin doğru olmadığı- Kabul kararı verilen 457 parsel sayılı taşınmazın, geldisi olan 12.02.1970 tarih ve 20 sayılı eski tapu kaydına göre davalılara ait iken 05.07.1970 tarihinde taşınmazın 1/5 payını mirasbırakana satarak devrettikleri, bu payın da mirasbırakanın ölümüyle mirasçılarına intikal ettiği, bu parsel yönünden de mirasbırakan tarafından yapılan bir devir işlemi bulunmadığı anlaşıldığından 457 parsel sayılı taşınmaz yönünden de kabul kararı verilmesinin isabetsiz olduğu-
Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK. mad. 570 uyarınca sıralamaya dikkat etmek davalı mahfuz hisseli mirasçılardan ise aynı kanunun 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlararası tasarrufları dikkate almak gerekeceği ve işlem sırasında dava edilmeyen kişi veya tasarrufların tenkisi gerekeceği sonucu çıkarsa davacının onlardaki hakkını dava etmemesinin davalıyı etkilemeyeceği, birden çok kişiye yapılan teberru tenkise tabi olursa 563. maddede yer alan, alınanla mütenasip sorumluluk kuralının gözetilmesi gerektiği- Tasarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıktığı takdirde sözü geçen 564. maddedeki tercih hakkının gündeme geleceği ve davalının tercih hakkı doğmadan davalının tercihini kullanmasının söz konusu olamayacağı, daha önce bir tercihten söz edilmişse sonuç doğurmayacağı ve o zaman davalıdan tercihi sorulmak ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca süratle dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, karar tarihindeki rayice göre değeri belirlenerek bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak naktin ödetilmesine karar verileceği- Mirasbırakanın taşınmazın parasını ödeyerek aldığı, ancak yurtdışında bulunması sebebiyle oğlu N. üzerine tescil ettirdiği iddiasının gizli bağış iddiası olup ispatlanması halinde tenkise tabi olacağı-
Sırf bedeller arasındaki aşırı nispetsizliğin muvazaa durumunun tek başına delili sayılamayacağı, o halde;davacı tarafından isimleri bildirilen tanıkları da dinlenmek ve tüm deliller bir arada değerlendirilmek sureti ile mirasbırakanın gerçek iradesinin saptanması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olmasının doğru olmadığı-
Muris muvazaası iddiasına dayalı dava kural olarak herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süreye bağlı kalmaksızın her zaman açılabileceğinden, muvazaalı işlemin üzerinden uzun bir süre geçtikten sonra davanın açılmasının hakkın kötüye kullanılması niteliğinde değerlendirilmeyeceği-
Muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil davasında, muvazaanın varlığı halinde dava zamanaşımı hükümlerine tabi olmayacağından, muvazaalı işlemin üzerinden uzun süre geçmesinin ardından davanın açılmasının hakkın kötüye kullanılması olarak değerlendirilemeyip miras bırakanın asıl iradesinin ortaya çıkarılıp sonuca gidileceği-
Muris muvazaasına dayalı tapu iptal ve tescil davaları kural olarak herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süreye tâbi olmaksızın her zaman açılabileceğinden, muvazaalı işlemin üzerinden uzun süre geçmesinin ardından davanın açılmasının hakkın kötüye kullanılması olarak değerlendirilemeyip, miras bırakanın işlemdeki asıl irade ve amacının ortaya çıkarılıp muvazaa konusunda sonuca gidileceği-
Davada muris muvazaası hukuksal nedenine dayanıldığı; uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türü olup; söz konusu muvazaada miras bırakanın gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istediği; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlı olduğu- Somut olaya gelince; davalının 3 kişilik tanık listesi verdiği halde tanıklarının dinlenmediği gibi hükme yeterli bir araştırma ve inceleme yapıldığını söyleyebilme olanağının da olmaması- Hâl böyle olunca; araştırma ve inceleme yapılması,tarafların dayandıkları tüm delillerin eksiksiz toplanması,mirasbırakanın başkaca taşınmazlarının ve banka kayıtlarının araştırılması, mirasbırakanın herhangi bir borcunun bulunup bulunmadığının saptanması, mirasbırakanın mal satmaya ihtiyacının bulunup bulunmadığının buna karşın davalının alım gücünün olup olmadığının ve murisin ölene dek taşınmazları kimin tasarrufunda bulundurduğunun ve de kiminle birlikte yaşadığının tereddüte yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulması, bu kapsamda davalıya 6100 sayılı HMK. nun 240. maddesi gereğince tanıklarını dinletmesi için süre verilmesi, usulüne uygun olarak tanıkların dinlenmesi, bu hususlarda beyanı yeterli ve açık bulunmayan davacı tanıklarının yeniden dinlenmesi yoluna gidilmesi, taşınmazların akit tarihi itibariyle gerçek değeri ile satış bedeli arasında fark olup olmadığının tespit edilmesi, toplanan ve toplanacak delillerin birlikte değerlendirilmesi, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesinin gerektiği-