Haklı bir sebep varsa hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine, mevcut mal rejiminin mal ayrılığına dönüşmesine karar verebilir.
Özellikle aşağıdaki hâllerde haklı bir sebebin varlığı kabul edilir:
1. Diğer eşe ait malvarlığının borca batık veya ortaklıktaki payının haczedilmiş olması,
2. Diğer eşin, istemde bulunmanın veya ortaklığın menfaatlerini tehlikeye düşürmüş olması,
3. Diğer eşin, ortaklığın malları üzerinde bir tasarruf işleminin yapılması için gereken rızasını haklı bir sebep olmadan esirgemesi,
4. Diğer eşin, istemde bulunan eşe malvarlığı, geliri, borçları veya ortaklık malları hakkında bilgi vermekten kaçınması,
5. Diğer eşin sürekli olarak ayırt etme gücünden yoksun olması.
Eşlerden biri ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun ise, onun yasal temsilcisi de bu sebebe dayanarak mal ayrılığına karar verilmesini isteyebilir.
II. Akdî usulün, hâkimin hükmüyle mal ayrılığına intılâbı / 1- Kararın talebi üzerine:
EMK. 175 - «Karı koca, mukavele ile başka bir usul kabul etmiş olsalar bile, kararın talebi üzerine, aşağıdaki hâllerde mal ayrılığına hükmolunur:
1- Koca, karısının ve çocuklarının infak ve iaşesini ihmal ederse,
2- Kararın şahsî malları için istediği teminatı vermezse,
3- Kocanın veya mal ortaklığı usulünde ortaklığın borç ödemekten aczi sabit olursa.
2- Kocanın talebi üzerine:
EMK. 176 - Karı koca, mukavele ile başka bir usul kabul etmiş olsalar bile, kocanın talebi üzerine, aşağıdaki hâllerde mal ayrılığına hükmolunur:
1- Kararın borç ödemekten aczi sabit olursa,
2- Ortaklığa veya birliğe giren mallar üzerinde, koca tarafından yapılabilmesi, kanuna veya akde göre kadının iznine bağlı tasarruflar için karı, sebep olmaksızın muvafakatten imtina ederse,
3- Karı, şahsi malları için teminat isterse.»