Mahkemece uyulmasına karar verilen Yargıtay ...... Hukuk Dairesinin bozma ilamında, aktif terekenin tespiti sırasında temlik dışı tereke kısmına mirasbırakanın geriye bıraktığı ..... no'lu parselin dahil edilmemesinin hatalı olduğu, nitekim bu taşınmaz dahil edildiğinde sabit tenkis oranının değişeceği açıkça belirtilmiş olmasına karşın ...... no'lu parselin kamulaştırma bedelinin tüm mirasçılar tarafından tahsil edilmesi gerekçe gösterilerek bozma ilamının gereği yerine getirilmemiş olmasının doğru olmadığı-
Mahkemece, terekenin tüm malvarlığını kapsar şekilde tenkis hesabına alınıp, dava konusu ....... ada .......... parselin temlik içine alınması suretiyle, belirlenen değerler üzerinden net tereke mevcudunun belirlenmesi, Belediye'den dava konusu taşınmazların bölünebilirliğinin araştırılması, bölünemeyeceğinin tespit edilmesi halinde ise, bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle doğru sabit tenkis oranın belirlenmesi, davalılara usulüne uygun olarak yeniden tercihlerinin sorulması, usuli kazanılmış haklar da dikkate alınarak yeniden hüküm kurulması gerekeceği-
Mahkemece TMK.'da belirtilen tenkis ilkeleri gözönünde bulundurulmadan ve bozma ilamına uyulmasına karşın bozma gerekleri yerine getirilmeden, terekenin aktifi ve pasifi ile değerleri tespit edilmeden hüküm kurulduğunun anlaşıldığı, tenkis davalarında tereke mevcudunun (temlik içi-temlik dışı) mahkemece re'sen araştırılmasının zorunlu olduğu, o halde mahkemece, davacıların tenkis talebi yönünden kanunda belirtilen sıra ve yöntem izlenmek suretiyle gerekli işlemlerin yapılması sonrasında, alanında uzman tenkis bilirkişisinden rapor alınması suretiyle hüküm tesisi yoluna gidilmesi gerekeceği-
Birleştirilen dava konusu taşınmazların bedelinin mirasbırakan tarafından ödenerek davalılar adına satın alındığı yönünde davada delil olmamasına karşın anılan taşınmazların terekenin aktifinde kabul edilerek tenkis hesabının yapılmış olmasının doğru olmadığı-
743 s. Medeni Kanunu'nun 503. maddesi gereğince sabit tenkis oranı belirlenirken tenkise konu kazandırma miktarı olarak davalıların saklı paylarını aşan kısmın esas alınması gerekeceği-
Mirasbırakanın davalılara yapmış olduğu kazandırmanın, davalıların üçüncü kişilerden satın aldığı taşınmazların bedeline ilişkin olduğuna göre (ödenen bedelin daha yüksek miktarda olduğu usulüne uygun delillerle davacı tarafından kanıtlanmadığı sürece) satış akdinde yazan bedel olduğu, bu durumda, mahkemece satış akdinde yazan bedelin denkleştirici adalet kuralları uyarınca uyarlaması yapılarak ölüm tarihinde ulaşmış olduğu miktarın davalılara yapılan kazandırma olarak tenkis hesaplamasında aktif bölüme alınarak sonucuna göre işlem yapılması gerekirken hesaplamalarda satış akdinde yazan bedel yerine taşınmazların rayiç değerlerinin esas alınmasının doğru olmadığı-
Tenkis davalarında davalılar arasında mecburi dava arkadaşlığı olmadığından her bir davalı yönünden sorumlu olduğu miktar belirlenerek ayrı ayrı hüküm kurulması gerekeceği-
Davalının tercih hakkını para olarak kullanmak istediğini belirtmiş olmasına karşın mahkemece, vasiyete konu taşınmazda mirasbırakan adına kayıtlı olan 100/176 payın iptali ile 50/352 oranındaki payının davalı adına tesciline karar verilmiş olmasının doğru olmadığı, Türk Medeni Kanunu’nun 564. maddesi hükmü uyarınca, davacıların saklı payı dışında kalan miktarın bedelinin davalıya nakden ödenmesine ve taşınmazda vasiyete konu muris hissesinin tamamının tapusunun iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesi gerekeceği-
Temlik dışı tereke kapsamındaki tarım arazisi tarla niteliğinde olan taşınmazların değerinin tespitine ilişkin ............. tarihli ziraat mühendisi ve inşaat mühendisi bilirkişilerin raporunda, belirlenen değerlerin hangi esas ve metodlara göre tespit edildiğinin açıklanmadığı, tarım arazisi (tarla ve bağ) niteliğindeki taşınmazların değerlerinin gelir metodu esas alınarak tespit edilmesi, sabit tenkis oranının doğru hesaplanarak bir sonuca varılması gerekirken yetersiz bilirkişi raporuna dayanarak karar verilmesinin isabetsiz olduğu-
Davanın, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescili, olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkin olduğu- Tasarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıktığı takdirde sözü geçen 564. maddedeki tercih hakkı gündeme geleceği- Böyle bir durum ortaya çıkmadan davalının tercih hakkı doğmadan davalının tercihinin kullanmasının söz konusu olmayacağı- Daha önce bir tercihten söz edilmişse sonuç doğurmayacağı- O zaman davalıdan tercihi sorulmak ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca sür'atle dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, karar tarihindeki rayice göre değerinin belirlenmesi ve bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak naktin ödetilmesine karar verilmesi gerektiği-
Mirasbırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yaptığı açık olan kazandırmaların tenkise tabi olduğu- Akitte gösterilen bedelden daha yüksek bir bedel ödenerek temlik alındığı hususu ispatlanamadığından akitte gösterilen satış bedelinin dikkate alınması ve mirasbırakanın ölüm tarihine güncellenmesinin gerektiği- Mirasbırakanın ölüm tarihine göre güncellenmesiyle belirlenen değer sonucu yapılan tenkis hesabında davacıların saklı paylarının ihlal edilmediği, tenkisi gereken bir bedelin olmayacağından davanın rededilmesi gerektiği-
Tasarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıktığı takdirde T.M.K.'nun 564. maddesindeki tercih hakkının gündeme geleceği, böyle bir durum ortaya çıkmadan davalının tercih hakkı doğmadan davalının tercihini kullanmasının söz konusu olamayacağı, daha önce bir tercihten söz edilmişse sonuç doğurmayacağı, o zaman davalıdan tercihi sorulmak ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca süratle dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, karar tarihindeki rayice göre değerinin belirlenmesi ve bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak naktin ödetilmesine karar verilmesi gerekeceği-
Tasarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıktığı takdirde TMK.'nun 564. maddesindeki tercih hakkının gündeme geleceği, böyle bir durum ortaya çıkmadan davalının tercih hakkı doğmadan davalının tercihinin kullanmasının söz konusu olamayacağı, daha önce bir tercihten söz edilmişse sonuç doğurmayacağı, o zaman davalıdan tercihinin sorulması ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca sür'atle dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, karar tarihindeki rayice göre değerinin belirlenmesi ve bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak naktin ödetilmesine karar verilmesi gerekeceği-
