Kooperatif üyesinin konut karşılığı tazminat alacağının hesaplanma şekli- Tapu iptali tescil mümkün olmazsa daire bedelinin tahsili isteminin konut karşılığı tazminat istemini içerdiğinin kabulü gerekeceği- Mahkemece, davalı kooperatif anasözleşmesinin, devir halinde eski ortağın kooperatife karşı tüm hak ve yükümlülüklerinin yeni ortağa geçeceğine ilişkin 17/3. maddesi doğrultusunda, üyeliğini davacıya devreden şahsın ödemeleri dikkate alınarak davacının isteyebileceği tazminat ile ilgili rapor alınıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, az da olsa yapılmış olan ödeme gözden kaçırılarak hüküm kurulmasının isabetsiz olduğu- Eşitlik ilkesi gereği tüm ortaklara konut tesliminin aynı tarihte ve emsal üyelerin ödemeleri nazara alınarak aynı nitelikte yapılması gerektiğinden, kira kaybı isteminin yerinde olup olmadığının bu kapsamda irdelenmesi gerektiği- Davacı gibi kooperatife borcu olan üyelere bağımsız bölümlerinin tahsis edilip edilmediği, eşitlik ilkesinin ihlâl edilip edilmediği araştırıp, kooperatifin diğer üyelerinden davacı ile aynı konumda olup kooperatife borcu olduğu halde dairesini teslim alıp yararlanmaya başlayan üyelerin varlığının tespiti halinde eşitlik ilkesi uyarınca davacının da aynı süre zarfında kira bedeli isteyebileceğinin kabulü ile sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken bu istem ile ilgili soyut “kira talebinin yerinde olmadığı” gerekçesine dayalı olarak hüküm kurulmasının isabetsiz olduğu-
Kooperatif ortağının tapu iptali ve tescil talebinde bulunabilmesi için davaya konu edilen taşınmaza yönelik olarak davalı kooperatife karşı tüm edimlerini yerine getirmiş olduğunu, hiçbir ediminin kalmadığını, diğer üyelerle eşit durumda olduğunu kanıtlaması gerektiği-. Eşitlik ilkesi gereğince, kooperatif ortakları hak ve yükümlülüklerde eşit olup, kooperatif aynı durumdaki ortaklarına eşit işlem yapmak zorunda olduğundan, davacı ile aynı durumda olan birçok ortağa borca rağmen tapularının verilip verilmediğinin belirlenmesi gerekeceği-
Genel kurulda, hakkaniyetin gerektirdiği ölçüde gerekli kararlar alınabileceği ve daha önce alınan ve uygulanan kararların değişen koşullara ve eşitlik ilkesi gerektiğinde, değişen koşullarda eşitlik sağlanmak üzere değiştirilmesinin mümkün olduğu; bu durumda kazanılmış hakların ihlalinden söz edilemeyeceği- Peşin ödemeli ortakların durumunu ağırlaştırabilecek ve 1163 s. Kooperatifler kanunu'nu 23. madesinde yer alan eşitlik kuralına aykırı olabilecek şekilde alınan bir genel kurul kararının, daha önce oluşan üyelik statüsünden davacı yararına olan sonuçları olumsuz olarak etkilediğinden yok hükmünde olacağı- Davalı taraf davaya konu bağımsız bölümü davacı kooperatiften peşin ödemeli olarak satın aldığını ileri sürmüş olduğundan, mahkemece, kooperatif kayıt ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle bu hususun belirlenmesi, peşin ödemeli üye olduğunun tespiti halinde genel gider dışında davalıdan aidat tahsiline gidilemeyeceği, şayet peşin ödemeli üye değil ise hem aidatlarda hem de genel giderlerden sorumlu olacağı hususları üzerinde durularak bir karar verilmesi gerektiği-
Ortaklar hak ve yükümlülüklerde eşit konumda olup, sabit ve peşin aidat ödemek suretiyle ortaklığa alınmadaki usule uyulmuşsa, böyle bir ortağın, sadece kooperatifin amacına ulaşıncaya kadar yapılan genel yönetim ve alt yapı giderlerinden sorumlu olacağı-
Kooperatif ortaklarının hak ve yükümlülüklerinde eşit konumda oldukları- Kooperatife yapılan fazla ödemenin iadesi istemine ilişkin davada, davacının kooperatife üye olduğu tarihten önce ve dava tarihine kadar tüm genel kurul kararları üzerinde inceleme yaptırılarak, davacının normal statülü bir ortak ya da açıkça alınan bir karar ile ya da benimseme yolu ile peşin bedelli üye olup olmadığı üzerinde durularak, davalının peşin üyelik türüne göre sorumlu tutulabileceği borç miktarının belirlenmesi gerekeceği-
Konut yapı kooperatiflerinde kur'a çekimi ile mülkiyetin kooperatif üyesine tescilsiz geçeceğinin kabul edilemeyeceği- Davalı adına tapuda yapılan tescilin akitsiz işlemlere mahsus tescil istemi belgesine dayalı yapılmış olduğu ve davacıya yapılan tahsisin, davalıya göre önceye dayalı olduğu ve buna göre davacının üstün hak sahibi olduğu, anılan davalının mülkiyet sahibi kooperatiften üye sıfatıyla olmaksızın, satın alma yoluyla mülkiyet sahibi olması halinde iyiniyetinin korunabileceği (TMK. mad. 1023)- Davacının peşin bedelli ortak olduğu anlaşılmış ise de, peşin bedelli ortağın kooperatif amacına ulaşıncaya kadar genel yönetim ve altyapı giderlerinden sorumluluğu devam edeceğinden, mahkemece, kooperatif defter, kayıt ve belgelerinin öncelikle davalı kooperatiften istenilmesi, ibraz edilmezse kooperatifin adresinde defter ve kayıtların incelenmesi için keşif yapılması, buna rağmen inceleme yapılamaz ya da defter ve belgelere ulaşılamaz ise anasözleşmenin 40. maddesi uyarınca Ticaret Sicil Memurluğu'ndan, mümkün olmazsa kooperatif anasözleşmesinin 41. maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nden, kooperatifin bilançosu, gelir gider cetvelleri, yönetim ve denetim raporları, genel kurul tutanakları, ortaklık cetvelleri, kur'a ve tahsis belgeleri celbedilip kooperatif konusunda uzman bilirkişi aracılığı ile inceleme yapılarak davalı kooperatifin genel gider borçları bulunmasına rağmen diğer ortaklara tapularını devredip devretmediği hususunda rapor alınıp, genel gider borçları bulunmasına rağmen diğer ortaklara tapularının verilmiş olduğunun tespiti halinde, davacı adına tapu iptal ve tesciline, diğer ortaklara tapularının borçları bulunması sebebiyle verilmemiş olduğunun belirlenmesi durumunda ise, davacının dava tarihi itibariyle tapu iptal ve tescil isteyemeyeceği gerekçesiyle, dava konusu bağımsız bölümün tapu kaydının davalı kooperatif adına tesciline karar verilmesi gerekeceği-
Önceki bozma ilamında "davacı ile aynı durumda olan üyelerin ...2008 tarihli kuraya katılmalarına rağmen, davacının çağrılmadığı belirlenerek 1163 s. Koop. K. mad. 23 yönünden davacının kira isteminin değerlendirilmesi gerektiği belirlenmişse de, mahkemece, davacının ....2002 tarihli kuraya çağrılmadığı kabul edilerek hüküm kurulmuş olduğundan, bozma üzerine ...2008 tarihli genel kurul gereğince değerlendirme yapılması gerektiğinin belirlenmesiyle davalı yararına usulü kazanılmış hak oluştuğu ve bu durumda, davacının kira tazminatı isteminin ...2008 tarihli kura işlemine göre ve 23 madde uyarınca değerlendirilmesi gerekeceği-
Kooperatif üyesinin ödemelerini hiç yapmamış olması halinde tazminat talep etme hakkı bulunmamakta ise de, eksik ödeme yapmış olması durumunda kural olarak konut karşılığı tazminat talep hakkı bulunduğunun kabul edilmesi gerekeceği- Kendisine konut verilmeyen üyenin tazminat istemine ilişkin davada, incelemenin sonucuna göre, davacıya tahsisi yapılan dairenin bulunduğu ve temel betonu atılan B bloğun inşaatına devam edilip edilmeyeceği, devam edilmeyecek ise yeni arsa alınıp alınmayacağı hususunda rapor alınması, davacıya dairesinin teslim edilip edilmeyeceğinin B blok üyeleri arasındaki nispi eşitlik ilkesi uyarınca somut delillerle kesin olarak belirlenmesi, davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen binayı terk etmek zorunda kalan kooperatif üyelerine tazminat ödendiğine ilişkin iddianın 1163 s. Koop. K.'nun 23. maddesindeki eşitlik ilkesi çerçevesinde değerlendirilmesinden sonra konut tesliminin mümkün bulunmadığının tespiti halinde davacının konut yerine tazminat talep hakkı doğduğunun kabulü ile tazminata hükmedilmesi gerekeceği-
Önceki bozma ilamında kooperatif konusunda uzman bir bilirkişi marifetiyle kooperatif kayıtları üzerinde inceleme yaptırılarak, 1163 s. Koo. K. mad. 23 gereğince eşitlik kuralı da gözetilerek davacı ile aynı durumda bulunan diğer ortaklara borca rağmen tapu verilip verilmediğinin belirlenmesi gerektiği belirtilmiş olup, bozma ilamından sonra alınan rapor ve ek raporda kendilerine tapuları verilen ortaklara borca rağmen tapu verilip verilmediği hususunda herhangi bir inceleme yapılmamış, davacı ile aynı durumda bulunana borcuna rağmen tapusunun verildiği görüşü bildirilmişse de, mahkemece, bozmaya uyularak davalı yararına kazanılmış hak oluştuğu gözetilerek bozma ilamı doğrultusunda kooperatif kayıt ve belgeleri incelenerek kendilerine tapuları verilen ortaklara borçları bulunmasına rağmen tapularının verilip verilmediği hususunda ek rapor alınması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, sadece bir ortağa borca rağmen tapusunun verilmiş olmasının eşitlik ilkesine dayalı uygulamanın ne yönde oluştuğunun tespitinde emsal teşkil etmeyeceği hususu gözardı edilerek, karar verilmesinin isabetsiz olduğu-
Taraflar arasındaki tazminat davası-