TÜRK BORÇLAR KANUNU > - Özel Borç İlişkileri > - Kira Sözleşmesi > - Genel Hükümler > - C. Kiraya verenin borçları > - IV. Kiraya verenin kiralananın ayıplarından sorumluluğu > Madde 304 - 1. Kiralananın teslim anındaki ayıplarından sorumluluk
Madde Listesi Madde 304 - 1. Kiralananın teslim anındaki ayıplarından sorumluluk
Kiralananın önemli ayıplarla teslimi halinde, kiracının borçlunun temerrüdüne veya kiraya verenin kiralananın sonradan ayıplı duruma gelmesinden doğan sorumluğuna ilişkin hükümlerine başvurabileceği (TBK. mad. 304)- Davalı kiracı seçimlik hakkını akdin feshi şeklinde kullanmış olup, kiralanan yer kömür depolama, eleme ve paketleme alanı olarak kullanılmak üzere kiralandığına göre bu amaca uygun olarak kullanılabilmesi için ilgili Bakanlığa başvurulması üzerine kiralanan alanın imar planında marjinal tarım arazisi olarak düzenlendiği ve özgülenen amaca uygun olmadığı belirtilmiş olduğundan, davalının, karşısındaki davacı kamu kuruluşunun kanun hükümlerine uygun şekilde hareket ettiğini kabul etmekle haklı olduğu ve bu nedenle kiralanan alanın özgülenen amaca uygun olup olmadığını araştırma yükümlülüğü yönünden kiracıdan bir özen beklenmemesi gerektiği- Dava konusu yerin, sözleşme gereğince kiranın başladığı tarihte, kullanılmaya elverişli hukuki ayıptan ari bir şekilde teslim edilmediğinden, kiralayanın kiracıya karşı yasal borcunu ifa etmediği ve bu durumda, davalının akdi fesihte haklı olduğu- Fesih sözleşmenin ileri hükümleri üzerinde etkilerini göstereceğinden, davalı kiracının, kira sözleşmesinin feshi tarihine kadar olan kira bedelinden sorumlu olduğu, ancak, kira sözleşmesi haklı bir nedenle feshedildiğine göre davalı kiracının, cezai şart olarak ödenmesinden sorumlu olmayacağı-
Davacı kiracı şirket yetkilisi tarafından işyeri ve yapı kullanım belgesi verilmesi için belediyeye yapılan başvuru üzerine, ruhsat başvuru evraklarının ruhsat denetim müdürlüğü havalesi bulunmasına rağmen geri alındığı belediye yazı cevabı ile bildirildiğine göre davacı kiracının kiralanandaki ayıbı bu cevapla öğrendiğinin kabulü gerektiği- Kiracı kiralanandaki ayıbı öğrendikten sonra kiralananı mevcut hali ile kabul ederek, tadilatlar yapmış Yasadan kaynaklanan hakkını kullanarak sözleşmeyi feshetmemiş ve kiralananı tasarrufunda bulundurmuş olduğundan, hukuki ayıbın davacının bildirdiği sonraki tarihte öğrenildiği kabul edilse de, davacı kiracı tacir olup, basiretli bir tacir gibi davranması, ileriye yönelik yatırım ve projelerinde gerekli hassasiyet ve özeni göstermesi gerektiğinden, davacı kiracının sözleşmeyi feshetmekte haklı olduğundan söz edilemeyeceği- Kiralananı tahliye ettiği tarihe kadar kira bedellerinden sorumlu olup, peşin ödediği kira bedelinin iadesini isteyemeyeceği- Davacının kiralananda yaptığı faydalı ve zorunlu imalat bedellerini (TBK. mad. 526. vd.) vekaletsiz iş görme hükümleri gereğince, kiralayandan talep etmesi mümkün ise de, kira sözleşmesinde "Kiracıların kiralanan şeyin içinde ve dışında yaptıracağı iyileştirme giderlerinin tamamen kendisine ait olacağı ve sözleşme sona erdiğinde hiçbir bedel ve tazminat istemeye hakkı olmamak üzere kiralanan inşaatın tamamının kiraya verenlerin olacağı" kararlaştırılmış olup, geçerli olan ve tarafları bağlayan bu düzenleme nedeniyle davacı kiracı kiralanana yaptığı faydalı imalat bedellerini de davalıdan isteyemeyeceği-
Vergi beyannamesindeki yıllık kar miktarı her zaman doğru bilgi içermediği gibi kiraya veren, kiralananı hazır bulundurmakla yükümlü olmasına rağmen bu yükümlülüğünü yerine getirmeyerek davacı-karşı davalının elektriğini keserek bir müddet çalışmasına engel olduğundan, davacı-karşı davalı belirli bir süre çalışamadığından vergi kayıtlarından yola çıkarak yoksun kaldığı kâr miktarının hesaplanmasının isabetsiz olacağından, mahkemece, yoksun kalınan kârın belirlenmesinde, davacı-karşı davalının önceki ve sonraki yıllardaki çalışmaları, tükettiği su ve elektrik harcamaları ve iş kapasitesi dikkate alınarak, objektif kuralların gözetilmesi gerekeceği-
Kiralanandaki açık ayıp niteliğindeki duruma rağmen kiracının uzun bir süre kiralananı mevcut hali ile kullanması ve bu konuda uyuşmazlık çıkartmaması karşısında kiracının kiralananı mevcut hali ile kabul ettiği şeklinde yorumlanarak davacı tarafından kiralayan aleyhine açılan yoksun kalınan kardan kaynaklanan zararın tazmini talebinin reddine karar verilmesi gerektiği-
Mahkemece, yapılacak iş gerektiğinde kiralananın bulunduğu yer mahkemesine talimat yazılmak suretiyle mahallinde keşif yaptırılarak, uzman bilirkişi kurulu aracılığıyla, kiralanan arazi, kullanılan kısım, hangi projelerin kiralananda tatbik edilebileceği, yatırım planlarının neler olacağı, eksik ödemeden kaynaklanan kira borcunun bulunup bulunmadığı hususlarında açıklayıcı rapor alınarak oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiği- Mahkemece eksik inceleme neticesinde düzenlenen rapora dayalı olarak davanın reddinin hatalı olduğu-
Kiracı tarafından açılan ve sözleşme sona ermeden önce kiralananın yıkılması nedeniyle kullanamamaktan kaynaklanan zararın tazmini ve peşin ödenen kira bedelinin iadesi istemi-
Davalı kiracı Borçlar Kanunu’nun 249/2 maddesi hükmü gereği kira parasından uygun bir indirimin yapılmasını talep ya da sözleşmenin feshi yoluna gitmemiş olduğundan, sözleşme gereğince davalı kiracı kira paralarından sorumlu olduğu ve mahkemece davanın kabulü ile kira parasının tahsiline, sözleşmenin feshine, sözleşme uyarınca, giderleri davacı tarafından karşılanmak koşulu ile kiralananın iadesine karar verilmesi gerektiği-