Davada dayanılan kira sözleşmesinde kiralananın konut olarak kullanılacağının belirtildiği, davacı tarafından davalıya kiralananın kiralama amacına uygun olarak kullanılması konusunda süreli bir ihtarname gönderilmediği, davacı ihtar şartını yerine getirmediğinden davanın açılmasında haklı sayılamayan davacının yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmaması gerektiği-
Kira alacağı, hor kullanma ve tamirat süresi kira alacağının tahsili istemine ilişkin davalarda, hasarın hor kullanmadan kaynaklanıp kaynaklanmadığı belirlenirken kiralananın kullanım süresi ve sözleşmedeki tahsis ve kullanma amacının göz önünde bulundurulacağı-
Akde aykırılık nedeniyle açılan tahliye davalarında dava açma hakkının münhasıran kiralayana ait olup, kiralayan yargılama sırasında öldüğünden mahkemece, mirasçıların davaya muvafakatlerinin ya da iştiraklerinin sağlanması, bunun mümkün olmaması halinde terekeye temsilci tayin ettirilmesi için davacı tarafa süre verilmesi bu şekilde taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerektiği-
Kiralananın tahliyesi-
Kiralanan petrol istasyonunun tahliyesi istemine ilişkin davada, taraflar arasındaki kira sözleşmesinin incelenmesinde, kiralayan davacının dağıtım firmalarını tek taraflı olarak belirlemesi ve belirlenen dağıtım firmalarının ürünlerinin, kiracı tarafından kiralananda satılması gerektiğine ilişkin özel bir hüküm bulunmadığı anlaşıldığından davacı diğer petrol istasyonlarındaki uygulamalarının ticari teamül oluştuğundan bahisle davalıdan da aynı edimleri yerine getirilmesini isteyemeceği, taraflar arasındaki sözleşmenin hasılat kirası niteliğinde değil 6570 sayılı Kanun kapsamında kira sözleşmesi olduğu, akde aykırılık olgusunun gerçekleşebilmesi için eylemin, kiralananın kullanımıyla ilgili olması zorunlu olup iddia edilen olgu kiralananın kullanımından kaynaklanmadığından akde aykırılık olgusunun gerçekleştiğinden söz edilemeyip davanın reddine karar verilmesi gerektiği-
Dava, konusu olayda cezai şartın fahiş olup olmadığı, dolayısıyla indirilmesi gerekip gerekmediği mahkemece tartışılmadığından, T.B.K. 182/son (B.K. 161/son) maddesi gereğince cezai şarttan indirim yapılıp yapılmayacağının değerlendirilmesi gerekeceği- TTK. mad. 22 (eski 24) gereğince tacir sıfatını haiz borçlu cezai şartın indirilmesini isteyemez ise de, kararlaştırılan ceza tutarı borçlunun iktisaden sarsılmasını, çöküntüye uğramasını mucip olacak ise indirim isteyebileceği-
Delil tesbiti raporunda varlığı belirtilen hasar kalemlerinden her birinin hor kullanma sonucunda mı yoksa normal kullanımdan dolayı mı oluştuğunun ayrı ayrı belirlenmesi,normal kullanımdan kaynaklanan hasarlar varsa TBK. mad. 334 ve sözleşmenin ilgili maddesi gözönünde bulundurularak kiracının bunlardan dolayı tazminat sorumluluğu bulunup bulunmadığı değerlendirilmesi, hor kullanmadan ileri geldiği saptanan hasarların her bir kaleminin onarımı için gereken masraf tutarı ile bu onarımın yapılabilmesi için gereken sürenin ne olduğu konusunda dayanakları gösterilecek ve denetime elverişli şekilde konusunda uzman bilirkişiden rapor alınması gerektiği- Anahtarların teslim edildiği tarihin, anahtar teslim tutanağının davacıya tebliğ tarihi olduğu- Anahtarların teslim edildiği tarihten sonra taşınmazda meydana gelen hırsızlıktan davalı tarafın sorumlu tutulmasının olanaksız olduğu-
Kira alacağı ve hor kullanma tazminatının tahsili istemine ilişkin davada, davacının kiralananda delil tespiti yaptırdığı tarihin anahtar teslim tarihi olarak kabul edilmesi gerektiği, bu nedenle mahkemece tespit tarihine kadar işlemiş kira bedeline ve tespit tarihinden sonra kira sözleşmesindeki bedel ve koşullarda ne kadar sürede yeniden kiraya verilebileceği uzman bilirkişiler aracılığıyla belirlenip bu süre ile sınırlı olarak makul süre kira bedeline hükmedilmesi gerektiği-
Davalının kiralananı kullandığı süre ve kullanma amacı gözetildiğinde olağan kullanımdan kaynaklanan yıpranma ve eskimelerin olacağı kuşkusuz olup, tahliye tarihi itibarıyla taşınmazda hor kullanmadan kaynaklanan hasar bedelinin ne kadar olduğu, ne kadar sürede tamir edilebileceği hususlarında denetime elverişli bilirkişi raporu alındıktan sonra sonucuna göre karar verilmesi gerektiği-
Kira sözleşmesinde "kiracının kira müddeti sonunda kullanmış olduğu demirbaş malzemelerin bakım ve onarımlarını yaptıktan sonra sağlam olarak idareye teslim edeceği" nin kararlaştırıldığı ve kiraya veren idarenin, kiralanan taşınmazın boşaltılmasından sonra kiralanandaki hasar ve eski hale getirme bedelini kendi teknik elemanlarınca tespit ettirdiği bilinerek; davalının kiralananı kullandığı süre ve kullanma amacı gözetildiğinde olağan kullanımdan kaynaklanan yıpranma ve eskimelerin olacağı kuşkusuz olduğundan ve TBK. mad. 334 gereğince kiracı sözleşmeye uygun olağan kullanma dolayısıyla oluşan eskime ve bozulmalardan sorumlu olmayıp, münhasıran kötü kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasardan sorumlu olduğundan bilirkişi raporu ile hor kullanım ve olağan kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasar ayrımı yapıldıktan sonra kullanım süresi ile orantılı olarak yıpranma payının hesap edilip alacaktan düşülmesi gerektiği-