-
1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe
«Madde 365 - Yürürlükteki Kanunun 316 ıncı maddesini karşılayan bu madde, 1984 tarihli Öntasarının 298 inci maddesinden aynen alınmıştır; ancak Öntasarının anılan maddesindeki birinci fıkra, maddede iki fıkraya bölünmüştür. Maddenin ilk üç fıkrası ayrıca, İsviçre Medenî Kanununun 329 uncu maddesinin ilk iki fıkrasının içeriğiyle de aynıdır.
Birinci fıkrada çeşitli sorumlular arasındaki sıra belirlenmiş; ikinci fıkrada ise nafaka alacaklısının ihtiyaçları gözönünde bulundurulmakla beraber, nafaka miktarının borçlunun malîgücüne uygun ve onu geçim sıkıntısına düşürmeyecek miktarda olması gerektiği de vurgulanmıştır. Üçüncü fıkrada, nafakanın borçluya yükletilmesinin hakkaniyete aykırı düşmesi hâlinde hâkime miktarın azaltılması veya tamamıyla kaldırılması hususunda yetki tanınmakta; dördüncü fıkrada ise nafaka alacaklısına bakan resmî veya kamuya yararlı kurumların da dava hakkına sahip olduğu belirtilmektedir.
Maddenin son fıkrası ile nafaka alacaklısına dava açmada kolaylık sağlamak üzere, yetkili mahkemeye ilişkin özel bir hüküm getirilmiştir. Ekonomik açıdan oldukça zayıf durumda olan nafaka alacaklısının nafaka yükümlüsünün bulunduğu yere gidip dava açması çoğu kez mümkün olmamakta ya da nafaka yükümlüsü için büyük masraflara neden olmaktadır. Bunun önlenmesi için nafaka alacaklısının dilerse kendi bulunduğu yerdeki mahkemeye, dilerse nafaka yükümlüsünün bulunduğu yerdeki mahkemeye başvurma olanağı getirilmiştir.»
-
“1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘Madde 298 - Madde, yürürlükteki Kanunun 316. maddesini karşılamaktadır. Yürürlükteki metin esas alınmakla beraber madde, beş fıkra hâlinde düzenlenmiştir. Birinci fıkrada muhtelif sorumlular arasındaki sıra belirlenmiş, ikinci fıkrada ise, nafaka alacaklısının ihtiyaçları gözönünde bulundurulmak-la beraber, nafaka miktarının borçlunun malî gücüne uygun ve onu geçim sıkıntısına düşürmeyecek miktarda olması esası vurgulanmıştır.
Eklenen üçüncü fıkra ile de nafakanın borçluya yükletilmesinin hakkaniyete aykırı düşmesi hâlinde hâkime miktarın azaltılması veya tamamiyle kaldırılması hususunda yetki tanınmıştır.
Dördüncü fıkra ile dâva hakkı nafaka alacaklısına bakan kurumlara da verilmiştir.
Son fıkrada yetkili mahkeme belirtilmiştir.
Yürürlükteki metnin kardeşlere ilişkin hükmü ise bir önceki maddede düzenlenmiştir.’:
«B. Dâva hakkı ve konusu
Madde 298 - Nafaka dâvası mirasçılıktaki sıra gözönünde tutularak açılır.
Dâva, dâvacının geçinmesi için gerekli ve karşı tarafın malî gücüne uygun bir yardım talebinden ibarettir.
Nafakanın yükümlülerin sadece bir veya bir kaçından istenmesi hakkaniyete aykırı görülüyorsa hâkim, onların nafaka yükümlülüğünü hafifletebilir veya kaldırabilir.
Dâva, nafaka alacaklısına bakmakta olan resmî veya kamuya yararlı kurum tarafından da açılabilir.
Yetkili mahkeme dâvalının yerleşimyeri mahkemesidir.»
-
“1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe
(Bu konuda, Yuk. MK. 364 altına bknz.)