-
Adalet Komisyonu Raporu
“Tasarısının 865 inci maddesinin son fıkrasının başında yer alan ‘alacaklı’ kelimesinden sonra “,” konmuştur.”
-
“1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe
“Madde 865 - Yürürlükteki kanunun 780 inci maddesini karşılamaktadır.
İsviçre Medeni Kanununun 808 inci maddesine uygun olarak üç fıkra hâ- linde düzenlenmiştir. Hüküm değişikliği yoktur.”
-
“1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘Madde 783 - Madde, yürürlükteki kanunun 780. madde-sini karşılamaktadır; kaynak İsviçre Medeni Kanununun 808. maddesine uygun olarak üç fıkra hâlinde düzenlenmiştir. Hü-küm değişikliği yoktur. Ancak maddenin birinci fıkrasındaki, “hâkimden borçluya lâzım gelen tenbihatın yapılmasını isteyebilir” ibaresi yerine “malikin rehinli taşınmazın değerini dü- şüren davranışlarını yasaklamasını hâkimden isteyebilir” iba-resi konulmuştur. Zira rehinli taşınmazın maliki mutlaka borç-lu değildir. Burada borçlunun değil malikin davranışları söz-konusudur.’:
“IV. Tedbir alma yetkisi
1. Diğer azalmalarına karşı
a. Muhafaza tedbirleri
Madde 783 - Alacaklı malikin rehinli taşınmazın değerini düşüren davranışlarını yasaklamasını hâkimden isteyebilir.
Gerekli olan tedbirleri bizzat almak üzere hâkim tarafından alacaklıya yetki verilebileceği gibbi, gecikmesinde tehlike bulunan hallerde, böyle bir yetki verilmeden de alacaklı gerekli tedbirleri kendiliğinden alabilir.
Alacaklı, tedbir için yapmış olduğu giderleri malikten is- teyebilir ve bu alacakları için, taşınmaz üzerinde, tescile gerek olmaksızın ve tescil edilmiş olan diğer yükümlülüklerden önde gelen bir rehin hakkına sahip olur.”
-
“1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘1) Terim ve ifade: Maddenin birinci kenar başlığı (teminatın sağladığı yetkiler) olarak değiştirilmiştir. Zira maddenin metni bu yetkileri düzenlemektedir. İkinci kenar başlık bu yetkilerin hangi durumlarda kullanılacağını ve üçüncü kenar başlık ise ne suretle tedbir alınması gerekeceğini belirttiğinden, kenar başlıklar, maddenin esasına uygun duruma getirilmiş, ifade sadeleştirilmiş, öteki terimler yukarıki maddelerle uyumlu duruma konulmuştur.
2) Biçim değişikliği: Birbirinden ayrı üç kuralı kapsayan bu madde üç ayrı fıkraya ayrılmıştır.
3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:
“IV. Teminatın sağladığı yetkiler
1. Kusur yüzünden değer düşmesinde
a) Önleme
Madde 780 - Malik, rehinli taşınmazın değerini düşü-rürse alacaklı, mahkemeye başvurarak zarar verici eylemleri ön- letebilir.
Mahkeme, gereken tedbirlerin alınması için alacaklıya yetki verebilir; eğer gecikmede tehlike varsa, alacaklı, bu tedbirleri doğrudan doğruya kendisi de alabilir.
Alacaklı bu tedbirler için yaptığı giderlerin ödenmesini malikten isteyebilir ve bu giderler için o taşınmaz üzerinde, tescil gerekmeksizin ve tescil edilmiş bütün öteki yükümler karşısında öncelikli bir rehin hakkına sahip olur.”