TÜRK BORÇLAR KANUNU > - Özel Borç İlişkileri > - Kira Sözleşmesi > - Genel Hükümler > - F. Sözleşmenin sona ermesi > - III. Olağanüstü fesih > Madde 331 - 1. Önemli sebepler
Kiraya verenin tek yanlı olarak akdi feshetmesi, sözleşmeye konu işyerini kiracıya teslim etmemesi sözleşmenin ihlali niteliğinde olup bu kapsamda davalının tazminat sorumluluğunun bulunduğu- TBK. mad. 114/2 uyarınca haksız fiil sorumluluğuna ilişkin hükümlerin, kıyas yoluyla sözleşmeye aykırılık hallerinde de uygulanacağı- Haksız fesih nedeniyle tazminat istemine ilişkin davada, davacının aynı şart ve koşullarda kiracı olarak faaliyetini yürütebileceği başka bir işyerini hangi sürede yeniden kiralayabileceği sürenin belirlenmesi, davalı kiraya verenin de bu süreye ilişkin kazanç kaybından sorumlu tutulması gerektiği- Mahkemece davacının feshi müteakip benzer koşullarda kiracı olarak faaliyetini yürütebileceği yeni bir işyerini hangi sürede yeniden kiralayabileceğine ilişkin bir tespit ve değerlendirme yapılmamış olup haksız feshe bağlı olarak davacının davalı kiralayandan isteyebileceği tazminat bedelinin tespiti gerektiği-
Kiracının TTK 'da tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında TBK. mad. 323, 325, 331, 340, 343, 344, 346 ve 354' ün 01.07.2012 tarihinden itibaren sekiz yıl süreyle uygulanamayacağı, bu halde kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümlerinin tatbik olunacağı- Bir yıl süreli kira sözleşmesinde muacceliyet koşuluna yer verildiği görülmüş olup, kiracının tacir olup olmadığı araştırılarak, tacir olması durumunda hakkında TBK. mad. 346 'nın 1.7.2012 tarihinden itibaren 8 yıl süre ile uygulanamayacağının gözetilmesi gerektiği; tacir olmadığının anlaşılması halinde ise; yeni yasal düzenleme karşısında bu koşulun davalı kiracı yönünden geçersiz hale geldiğinin kabul edilerek değerlendirmenin takip tarihi itibariyle ödenmemiş muaccel kira alacağına göre yapılması gerektiği-
Kiracının TTK 'da tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında TBK. mad. 323, 325, 331, 340, 343, 344, 346 ve 354' ün 01.07.2012 tarihinden itibaren sekiz yıl süreyle uygulanamayacağı, bu halde kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümlerinin tatbik olunacağı- Bir yıl süreli kira sözleşmesinde muacceliyet koşuluna yer verildiği görülmüş olup, kiracının tacir olup olmadığı araştırılarak, tacir olması durumunda hakkında TBK. mad. 346 'nın 1.7.2012 tarihinden itibaren 8 yıl süre ile uygulanamayacağının gözetilmesi gerektiği; tacir olmadığının anlaşılması halinde ise; yeni yasal düzenleme karşısında bu koşulun davalı kiracı yönünden geçersiz hale geldiğinin kabul edilerek değerlendirmenin takip tarihi itibariyle ödenmemiş muaccel kira alacağına göre yapılması gerektiği-
Taraflar arasındaki kira sözleşmesine göre kiracının faaliyet ruhsatı alamaması veya taşınmazın kullanılmasını kısmen veya tamamen ortadan kaldıran mücbir sebebin kiracının kusuru veya şahsından kaynaklanmaması halinde sözleşmenin tazminat alınmaksızın karşılıklı olarak feshedileceği ve fesih tarihinden sonraki döneme ait kira bedellerinin iade edileceği kararlaştırıldığından, bu şart geçerli olup tarafları bağlaması gerekeceği-
İcra takibine konu edilen miktar üzerinden itirazın iptaline karar verildiğinden gerekçeli hükmün de aynı bedele ilişkin olarak oluşturulduğu, davacı vekilinin hükmü temyiz etmeyerek onanmasını istediği, davalı vekilinin de kararın esasına ilişkin bir temyiz talebinin bulunmadığını bildirerek hükmün gerekçesi ile hüküm fıkrası ve kısa karar arasındaki çelişki ve maddi hatadan kaynaklanan farklılığın giderilmesi için hükmün bozulmasını talep ettiği durumda, hükmün gerekçesi temyiz edenin sıfatına göre kesinleşmiş olduğundan, mahkemece 6 aylık kira bedeli tutarı paranın TL karşılığı tazminat miktarı üzerinden icra takibinin kısmen iptali ile bu miktar üzerinden takibin devamına karar verilmesi gerektiği-
BK. 250. maddesi şartları oluşmamış olup haklı nedenle fesih ile ilgili BK. mad. 264'e uygun şekilde fesih ihtarı da gönderilmemiş olduğundan, kira sözleşmesine aykırılık nedeniyle kiracı tarafından açılan kira aktinin feshi istemine ilişkin davanın reddine karar verilmesi gerektiği-
Kira sözleşmesinde yer alan 'muacceliyet kaydı'nın ('kira bedelinin gününde ödenmemesi halinde kalan ayların kira parasının muaccel olacağına' ilişkin kaydın) geçerli olacağı (Not: 6098 s. yeni TBK. mad. 346 ile ile kira sözleşmelerine konulan 'muacceliyet kayıtları'nın geçerli olmayacağı öngörülmüştür. Ancak; 6353 s. ve 04.07.2012 tarihli K.'nun 53. maddesi ile değiştirilen geçici madde 2'de "kiracının Türk Ticaret Kanunu'nda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu iş yeri kiralarında, 11.01.2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 323, 325, 331, 340, 342, 343, 344, 346 ve 354'üncü maddeleri 01.07.2012 tarihinden itibaren 8 yıl süre ile uygulanmaz. Bu halde kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur. Kira sözleşmelerinde hüküm olmayan hallerde mülga Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır." denilmiş olduğundan maddenin kapsamına giren kiralık yerlerde eskiden olduğu gibi kira sözleşmelerine konulan "muacceliyet kayıtları" geçerliliğini sürdürecektir.)
