• “1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     «Madde 107 - Madde yürürlükteki Kanunun 77 nci maddesiyle güdülen amacı karşılamaktadır. Maddede kuruluş belgesindeki eksikliklerin etkisi daha açık ve tutarlı bir şekilde düzenlenmiştir. Birinci fıkrada, kuruluş belgesinde vakfın amacı ile bu amaca özgülenen mal ve hakların yeterince belirlenmemiş olmasının tüzel kişilik kazanmaya engel teşkil etmesine karşılık, diğer eksikliklerin tüzel kişiliğin kazanılmasına engel teşkil etmeyeceği belirtilmiştir. İkinci fıkrada, tüzel kişiliğin kazanılmasını engellemeyen eksikliklerin nasıl tamamlanacağı açıklanmıştır. Böylece bu tür noksanlıkların, tescil kararı verilmeden önce mahkemece tamamlattırılabileceği, kuruluştan sonra da denetim makamının baş-vurusu üzerine mümkünse vakfedenin görüşü alınarak vakfın yerleşim yeri mahkemesince tamamlanacağı düzenleme konusu yapılmıştır. Son fıkrada, ölüme bağlı tasarruf yoluyla kurulan vakıflarda, özgülenen mal ve hakların amacın gerçekleşmesine yeterli olmaması ihtimali bakımından, vakfedenin aksine bir irade açıklaması olmadıkça, denetim makamının görüşü alınarak hakim tarafından benzer amaçlı bir vakfa özgüleneceği ifade edilmiştir.

    Amacı hukuka uygun olan bir vakfın, mal ve haklarının kullanılmasının hukuka veya ahlaka aykırı olması, vakfı uygun amaçlı vakıf haline getirmeyecektir. Zaten hukuka veya ahlaki aykırı koşul ve yüklemeler içeren ölüme bağlı tasarruflar, 515 inci madde gereğince geçersiz olacağından, ayrıca bir düzenleme getirilmesi gerekli görülmemiştir.



  • “1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     

    ‘Madde 72 - Madde, yürürlükteki Kanunun 77. maddesini karşılamakta ise de kuruluş belgesindeki eksikliklerin etkisi tasarıda daha açık ve tutarlı bir şekilde düzenlenmiştir. Birinci fıkrada kuruluş belgesinde vakfın amacı ile bu amaca tahsis edilen mal ve hakların yeterince belirlenmemiş olmasının tüzel kişilik kazanmaya engel teşkil etmesine mukabil, diğer eksikliklerin tüzel kişiliğin kazanılmasına engel teşkil etmeyeceği belirtilmiştir. İkinci fıkrada ise tüzel kişiliğe engel olmayan eksikliklerin nasıl tamamlanacağı açıklanmıştır. Sağ iken kurulan vakıflarda bu türdeki eksikliklerin vakfın kurucusu tarafından tamamlanması mümkün ise de ölüme bağlı tasarrufla kurulan vakıflarda bu imkan mevcut olmadığından bu durumda nasıl hareket edileceği diğer fıkralarda düzenlenmiştir.’:

     

    «II. Kuruluş belgesindeki eksiklikler

    Madde 72 - Kuruluş, belgesinde vakfın amacı ile bu amaca tahsis edilen mal ve haklar yeterince belirlenmiş ise diğer eksiklikler vakfın tüzel kişilik kazanması için yapılan başvurunun reddini gerektirmez.

    Bununla beraber, bu tür eksiklikler tescil kararı verilmeden önce mahkemece tamamlatılabileceği gibi, kuruluştan sonra da denetim makamının başvurusu üzerine mümkünse vakfedenin görüşü alınarak vakfın yerleşimyeri mahkemesince tamamlanır.

    Tescili talep edilen vakfa ölüme bağlı tasarrufla tahsis edilen mal ve haklar amacın gerçekleşmesine yetersiz ise, vakfeden aksine bir irade açıklamasında bulunmuş olmadıkça, bu mal ve haklar, denetim makamının görüşü alınarak hakim ta- rafından aynı veya benzer amaçlı bir vakfa tahsis edilir.

    Ölüme bağlı tasarrufta açıklanan vakıf amacı geçerli olmakla beraber tahsis edilen mal ve hakların hukuka veya ah- laka aykırı biçimde kullanılması öngörülmüş ya da ölüme bağlı tasarrufa bu nitelikte şart ve yükümlülükler konulmuş ise, ha-kim bu konuda gereken değişikliği yapar.»


  • “1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     

    ‘1) Terim ve ifade: Bu maddede ve aşağıki maddelerde (idare uzvu) yerine (yönetici) terimi konulmuştur. Bunun bir uzuv, bir örgen olduğu, birinci fıkranın ikinci cümlesinden anlaşılmaktadır. Çünkü bu cümlede (öteki örgenler) deyimi kullanılmıştır. Birinci cümlede (mecburi) kelimesi yerine Anayasa-mızın 57, 79, 92, 132, 151 inci maddelerinde kullanılmış ve Anayasadan önceki tarihlerde dahi doktrinde yerleşmiş bulunan (Zorunlu) kelimesi konulmuştur. Bu maddenin ifadesinde ufak tefek sadeleştirmelerden başka bir değişiklik yoktur.

    2) Biçim değişikliği yoktur.

    3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:

    «B. Teşkilatı.

    I. Genel olarak.

    Madde 77 - Vakfın bir yöneticisi bulunması zorunludur. Vakfeden bundan başka gerekli göreceği öteki örgenleri vakıf senedinde gösterebilir.

    Vakıf senedinde vakfın örgenleri, yönetim ve temsil tarzı yeter derecede gösterilmemiş olur veya bu hususlarda sonradan bir imkansızlık doğarsa, teftiş makamı bunları vakfedene tamamlattırır; vakfedenin ölümü veya bu tamamlamayı yapamayacak bir durumda bulunması halinde teftiş makamı noksanların tamamlanması için, kendi düşüncesi ile birlikte mahkemeye başvurur.

    74 üncü maddenin ikinci fıkrası gereğince vakfın tescili veya gayesine göre kurulması mümkün olmaz veya vakfa özgülenen mallar gayenin gerçekleşmesine yetmezse, vakfeden itiraz etmedikçe veya vakıf senedinde tersine açık bir kural bulunmadıkça, vakfedilmiş mallar mahkemece, teftiş makamının dü-şüncesi alınarak, mümkün olduğu kadar gayece aynı olan bir vakfa özgülenir.

    Bu işlerde yetkili mahkeme, vakfedenin ikametgahı asliye mahkemesidir.