• «1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe

     «Madde 527 - Yürürlükteki kanunun 474 üncü maddesini karşılamaktadır.

    Madde, 1984 tarihli Öntasarının 451 inci maddesinde kabul edildiği gibi, İsviçre Medenî Kanununun 494 üncü maddesindeki aslına uygun olarak ve arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır.

    Maddenin konu başlığındaki «Miras mukaveleleri» yerine «Miras sözleş-meleri» başlığı kullanılmıştır.

    Yürürlükteki maddenin kenar başlığındaki «Mirasçı nasbı ve muayyen bir şeyi vasiyet» ifadesi İsviçre Medenî Kanununun 494 üncü maddesinde de kullanılmıştır. Bunun yerine öğretide ve birçok mahkeme kararlarında kabul edildiği gibi, bu maddenin bir sonraki maddenin aksine olumlu bir miras sözleşmesiyle ilgili olması ve anlamı daha iyi ifade etmesi nedeniyle maddenin kenar başlığında «Olumlu miras sözleşmesi» deyimi kullanılmıştır. Maddenin birinci fıkrasında, mirasçı atama veya belirli mal vasiyeti şeklindeki ölüme bağlı tasarrufların olumlu miras sözleşmesinin konusunu oluşturduğu düzenlenmiştir. Mirasçı atananın veya lehine mal vasiyet edilenin mutlaka sözleşmenin karşı tarafı olması şart değildir; üçüncü kişi lehine de miras sözleşmesi yapılabilir.

    Madde İsviçre Medenî Kanununun 494 üncü maddesinin ikinci fıkrasındaki «mirasbırakan malvarlığında eskisi gibi serbestçe tasarruf edebilir» hükmü ayrı bir fıkra yerine üçüncü fıkra ile birleştirilmek suretiyle tek fıkra hâline getirilmiş ve böylece madde üç değil iki fıkrada oluşmuştur. Miras sözleşmesi yapan mirasbırakanın ölüme bağlı tasarruftan tek taraflı dönememesi, onun sözleşme konusu malvarlığı üzerinde tasarruf etmesine engel olmaz. Bağışlamalar ve ölüme bağlı tasarruflar bunun dışında kalmaktadır. Mirasbırakanın sağlığında ivazlı temlik yapabilmesi mümkündür. Vasiyet alacaklısı, bu tasarruflara itirazda bulunamaz, sadece bu takdirde yapılan vasiyetin yerine getirilmesi imkânsız olacağından vasiyet hükümsüz olur.

    Buna karşılık, mirasbırakanın miras sözleşmesinin konusunu oluşturan ölüme bağlı tasarrufla bağdaşmayacak şekilde sonradan yapılan bağışlama veya ölüme bağlı tasarruflara itiraz edilebilir. Bu takdirde tenkis hükümleri kıyas yoluyla uygulanır.»



  • «1984 Tasarısı»ndaki Gerekçe:

     

    ‘Madde 451 - Madde, yürürlükteki kanunun 474. madde-sini karşılamaktadır. Hüküm değişikliği yoktur. Buna mukabil madde, kaynak İsviçre Medeni Kanununun 494. maddesi göz önünde tutularak üç fıkra hâlinde düzenlenmiştir. Bundan başka evvelce açıklandığı üzere muayyen mal vasiyeti deyimi yerine «vasiyet» deyimi kullanılmıştır.’

    «H. Miras mukaveleleri

    I. Mirasçı atama ve vasiyet

    Madde 451 - Mirasbırakan, miras mukavelesi ile mirasını veya vasiyet konusunu mukavele yaptığı kimseye ya da üçüncü bir kişiye bırakma yükümlülüğü altına girebilir.

    Bununla beraber, mirasbırakan malvarlığında eskisi gibi serbestçe tasarruf edebilir.

    Şu kadar ki, onun miras mukavelesindeki yükümlülüğü ile bağdaşmayan ölüme bağlı tasarruflarına veya bağışlama-larına itiraz edilebilir


  • «1971 Tasarısı»ndaki Gerekçe:

     

    ‘1) Terim ve ifade: Bugün yürürlükte bulunan metinde kenar başlık «miras mukaveleleri» biçimindedir. Oysa bu mad-dede düzenlenen husus bu mukavelelerin çeşitleridir. Bu ne-denle gerek birinci kenar başlık, gerek ikinci kenar başlık bunu belirtecek şekilde düzenlenmiş, terimler yukarıki maddelere uygun duruma getirilmiştir.

    2) Biçim değişikliği: Ayrı ayrı üç kuralı kapsayan bu madde, aslında olduğu gibi üç bağımsız fıkra haline konul-muştur.

    3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:

     

    «H. Miras sözleşmesinin türleri

    I. Mirasçı atanma ve belli mal bırakma sözleşmeleri

    Madde 474 - Mirasbırakan, bir kimse ile yaptığı miras sözleşmesiyle ona veya üçüncü bir kişiye mirasını veya belli bir malını bırakma borcu altına girebilir.

    Bu durumda, mirasbırakan, malvarlığından eskisi gibi serbestçe tasarruf edebilir.

    Bununla birlikte onun, miras sözleşmesindeki borçları ile bağdaşmayan ölüme bağlı tasarruflarına veya bağışlamalarına itiraz edilebilir.»