• «1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe

     Madde 661 - Yürürlükteki kanunun 598 inci maddesini kısmen karşılamaktadır.

    Madde İsviçre Medenî Kanununun 6 Ekim 1972 tarihli kanunla değişik eski 621 inci maddesine uygun olarak ve üç fıkra hâlinde yeniden düzenlenmiştir.

    Birinci fıkrada, özgülemede, mahallî âdetlerin ve âdet yoksa mirasçıların hâl ve şanının gözönünde bulundurulmasını arayan yürürlükteki metinden farklı olarak kişisel yetenek ve durumların esas alınacağı belirtilmiştir. İşletmenin satılması ayrıca 668 inci maddede düzenlendiğinden satım ve taksim hususlarına bu fıkrada yer verilmemiştir.

    İkinci fıkra, kaynak kanunun anılan hükmünün ikinci fıkrası dikkate alı-narak yeniden düzenlenmiştir.

    Üçüncü fıkrada da kaynak kanunun üçüncü fıkrası hükmü gözönüne alınmış ve yürürlükteki metinden farklı olarak işletmeye ehil olmanın belirlenme-sinde özgüleme isteyen mirasçının eşinin yeteneklerinin de gözönünde tutulacağı belirtilmiş, yürürlükteki metinde yer alan, mirasbırakanın oğullarından hiç birisi işletmeyi üzerine almayı istemezse, o takdirde işletmeye ehil kız çocuklara özgülenebileceği yolundaki ifade maddeden çıkarılmış ve böylece kadın ve erkek mirasçılar arasında özgüleme bakımından eşitlik sağlanmıştır.



  • «1984 Tasarısı»ndaki Gerekçe:

     

    ‘Madde 584 - Madde, yürürlükteki kanunun 598. madde-sini karşılamaktadır. Madde, kaynak İsviçre Medenî Kanunu-nun 6 Ekim 1972 tarihli Kanunla değişik 621. maddesine uygun olarak ve üç fıkra hâlinde yeniden düzenlenmiştir.

    Birinci fıkrada, tahsiste, mahallî âdetlerin ve âdet yoksa mirasçıların hâl ve şanının gözönünde bulundurulmasını ara-yan yürürlükteki metinden farklı olarak kişisel yetenek ve durumların esas alınacağı belirtilmiştir. İşletmenin satılması, ta-sarıda ayrıca düzenlendiğinden satım ve taksim hususlarına bu fıkrada yer verilmemiştir.

    İkinci fıkra, kaynak kanunun anılan hükmünün ikinci fıkrası dikkate alınarak yeniden düzenlenmiştir.

    Üçüncü fıkrada da kaynak kanunun üçüncü fıkrası hük-mü gözönüne alınmış ve yürürlükteki metinden farklı olarak, işletmeye ehil olmanın belirlenmesinde tahsis isteyen miras-çının eşinin yeteneklerinin de gözönünde tutulacağı belirtilmiş ve böylece kadın ve erkek mirasçılar arasında tahsis bakımından şans eşitliği sağlanmıştır.’:

     

    «c. Tahsisin hangi mirasçıya yapılacağı

    Madde 584 - Mirasçılardan birinin tahsis talebine itiraz etmesi veya isteklilerin birden çok olması hâlinde, sulh hâkimi, kişisel yetenek ve durumları gözönünde tutmak suretiyle işletmenin hangi mirasçıya tahsis edileceğine karar verir.

    İşletmeyi kendisi işletmek isteyen ve bunun için gerekli ehliyete sahip olduğu anlaşılan mirasçıya tahsiste öncelik ta-nınır.

    İşletmeye ehil olmanın belirlenmesinde, tahsis isteyen mirasçının eşinin yetenekleri de gözönünde tutulur.»


  • «1971 Tasarısı»ndaki Gerekçe:

     

    ‘1) Terim ve ifade: Terimler yukarıki maddelere uygun duruma getirilmiş, ifade sadeleştirilmiştir.

    2) Biçim değişikliği: Şimdiki metinde iki fıkra olan bu madde, üç müstakil kuralı kapsadığından, üç fıkra haline konul-muştur.

    3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:

     

    «2. Özgülenecek mirasçı

    Madde 598 - Mirasdaşlardan biri özgülemeye itiraz eder veya birden çok mirasçı işletmeyi üzerine almaya hazır olduğunu bildirirse, sulh mahkemesi, bölgesel töreyi ve mirasçıların kişisel durumlarını gözeterek işletmenin özgülenmesine veya satılma-sına yahut paylaştırılmasına karar verir.

    İşletmeyi doğrudan doğruya kendisi işletmek istiyen mirasçı, bunun paylaştırılmıyarak tercihen kendisine özgülenme-sini istiyebilir.

    Erkek evlatlardan hiçbiri işletmeyi üzerine almak istemezse, kız evlâtlar, eğer doğrudan doğruya kendileri veya kocaları işletmeye yetenekli durumda iseler, işletmenin kendilerine özgülenmesini isteyebilirler