• 538 sayılı Kanuna ait Adalet Komisyonu Raporu Gerekçesi

     «Bu madde ile tamamen yeni bir müessese ihdas edilmektedir: muvakkat rehin açığı belgesi. Rehinli alacaklı 45. m. gereğince, borçlusunu kaideden ilk önce rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip etmeye mecburdur. Rehnin kıymeti ne kadar düşük olursa olsun, ilk önce bu takibi sonuçlandıracak ve ancak rehnin alacağı karşılamadığı, kesin rehin açığı belgesi ile sabit olduğu takdirde, borçlunun diğer mallarına başvurabilecektir. Halbuki rehinli alacaklılar takibe devam etmekte iken, borçlunun diğer alacaklıları -ki, bunlar muvazalı alacak sahipleri de olabilir- borçlunun diğer mallarını haczettirip sattırmak imkanına sahiptirler. Ve rehinli alacaklı buna müdahale edemez. Bu durum alacağı bir teminata bağlanmış olan rehinli alacaklıyı diğer alacaklılara nazaran daha gayri müsait bir hale getirmektedir. Halbuki rehinin paraya çevrilmesi yolu ile takipte icra memuru satıştan önce merhuna bir kıymet takdir edecektir. Bu takdir neticesi, rehinin alacağı karşılayıp karşılamayacağı muvakkat olarak belli olacaktır. İşte bu halde icra memurunun açık kalacak miktar için rehinli alacaklıya bir muvakkat rehin açığı belgesi vermesi kabul olunmaktadır. Alacaklı bu belgeye dayanarak, borçlunun diğer mallarının haczini aynı dosyada isteyebileceği gibi 100. maddedeki esaslar dairesinde diğer alacaklıların koydurduğu hacze de iştirak edebilecektir. Bundan başka muvakkat aciz vesikasının verdiği iptal davası açmak imkanına sahip olacaktır. Tabiatiyle merhunun alacağı tam olarak karşılayıp karşılamadığı ancak merhunun satışından sonra belli olacaktır. Bu sebeple, muvakkat rehin açığı belgesine dayanarak yapılan hacizlerden rehinli alacaklının hissesine düşecek miktar, merhun satılıncaya kadar kendisine ödenmeyerek icra veznesinde muhafaza edilecek ve alacaklı ancak kesin rehin açığı belgesini ibraz ederek, alacağının ödenmeyen kısmını, veznede muhafaza edilmekte olan bu paradan alabilecektir. Bu paradan geriye bir şey artarsa, varsa diğer alacaklılara (haciz koydurmuş veya hacze iştirak etmiş), başka alacaklı yoksa borçluya iade edilecektir. Gayet tabiidir ki muvakkat rehin açığı belgesi de, ancak borçlunun borçtan şahsen mes’ul bulunduğu ahvalde verilecek, yani 152. maddenin 2. fıkrası hükmü burada da câri olacaktır.»