-
“1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe
“Madde 1011 - Yürürlükteki kanunun 921 inci maddesini karşılamaktadır.
Hüküm değişikliği yoktur. Ancak, kaynak kanunun 961 inci maddesine uygun olarak yürürlükteki maddenin üçüncü fıkrasının ilk cümlesi, maddenin ikinci fıkrasına alınmıştır.
Üçüncü fıkrada, amacın en çabuk şekilde ve sadece dosya üzerinde ince-leme yaparak ve gerektiğinde tarafları dinleyerek şerhe karar verme olduğu gözönünde tutularak ifade düzeltilmiştir.”
-
“1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘Madde 928 - Madde, yürürlükteki kanunun 921. madde-sini karşılamaktadır. Hüküm değişikliği yoktur. Ancak son fıkrada, amacın en çabuk şekilde ve sadece dosya üzerinde inceleme yaparak ve gerektiğinde tarafları dinleyerek şerhe karar verme olduğu gözönünde tutularak ifade düzeltilmiştir.’:
“c. Geçici tescil şerhi
Madde 928 - Aşağıdaki hallerde geçici tescil şerhi verilebilir:
1. İddia edilen bir aynî hakkın teminat altına alınması gerekiyorsa,
2. Tasarruf yetkisini belirleyen belgelerdeki eksikliklerin sonradan tamamlanmasına kanun imkân tanıyorsa.
Geçici tescil şerhi, ilgililerin razı olmasına veya hâkimin karar vermesine bağlıdır. Şerhin konusu olan hak sonradan gerçekleşirse, şerh tarihinden itibaren üçüncü kişilere karşı etkili olur.
Geçici tescil şerhi verilmesi talebi üzerine hâkim, tarafları dinleyerek veya dosya üzerinde inceleme yaparak şerhe konu olan hakkın varlığının kabul edilebileceği kanaatına varırsa, şerh kararı verir. Kararda şerhin etki bakımından süresi ve muh-tevası belirlenir ve gerektiğinde mahkemeye başvurulması için bir süre verilir.”
-
“1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘1) Terim ve ifade: Maddenin ifadesindeki aksaklıklar düzeltilmiş ve ifade sadeleştirilmiştir. Özellikle bu maddede bir (tescil) değil, geçici tescil niteliğinde bir (şerh)’in sözkonusu olduğu -aynen Almanca metnin bu maddeyi karşılayan 960 ncı maddesinin birinci fıkrasında olduğu gibi- bizim 921 inci maddenin birinci fıkrasında açıkça belirtilmiş ve bu fıkranın iki numaralı bendinde (hakkını müsbit vesikaların kelimeleri yeri-ne (tasarruf yetkisini gösteren belgelerdeki eksiklerin) denil-miştir; zira bu bentte sözkonusu olan husus, hakkın ispatına yarayan kanıtlayıcı belgeler değil, kimliğin ve tasarruf yetki-sinin tevsikına yarayan belgelerdir. Hak, çekişmeli olunca, ge-çici tescil şerh verilemez. Fakat hakkın varlığı hususunda bir anlaşmazlık olmayıp da sadece tasarruf yetkisi ve kimlik ispat edilemiyorsa, bunlara ilişkin belgelerin tamamlanması için, bu maddedeki şartlar dairesinde, geçici tescil niteliğinde bir şerh tapu kütüğüne verilebilir. Maddenin son fıkrasındaki (seri usulü muhakeme) yerine (basit yargılama usulü) denilerek usul kanu-nuna göre işin çabuk yoldan sonuca bağlanması sağlanmak istenmiştir.
2) Biçim değişikliği, yoktur.
3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:
“3. Geçici tescilde
Madde 921 - Aşağıdaki durumlarda tapu kütüğüne geçici bir tescil şerh verilebilir:
1- Aynî hak iddialarını teminat altına almak için gerekli olan durumlarda;
2- Tasarruf yetkisini gösteren belgelerdeki eksiklerin sonradan tamamlanmasına yasaca müsaade edilen durumlarda.
Geçici tescilin şerhi, bütün ilgililerin onayı veya mahkeme kararı ile yapılır ve şerh verilen hak sonradan gerçekleşirse, şerh tarihinden başlayarak aynî hak sonucunu doğurur.
Geçici şerh istemi üzerine mahkeme davaya basit yargılama usulü ile bakarak şerh isteminde bulunanın hakkına kanaat getirirse, şerhe karar verip bu şerhin süresini ve so-nuçlarını kesin olarak belirler ve gerekirse, esasa ilişkin iddialarını mahkemede ispat etmesi için, istemde bulunana bir süre verir.”