• «1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe

        «Madde 603 - Yürürlükteki kanunun 543 üncü maddesini karşılamaktadır. Birinci fıkrada, vasiyet alacaklıları ile mirasçıların alacaklıları karşılaştığında kime öncelik tanınacağı hususuna açıklık getirilmiş ve vasiyet alacaklıları, alacaklarını safî tereke üzerinden (tereke borçları ödendikten sonra) alacakları için, vasiyet alacaklılarının, mirasçıların alacaklılarına göre önceliği olduğu belirtile-rek bu konuda mevcut boşluk doldurulmuştur.

    Ayrıca mirasçılar, vasiyet alacakları ifa edildikten sonra kalan terekeyi paylaşacaklarından ve mirasçıların alacaklıları da, borçlusuna (mirasçıya) düşecek pay üzerinde istem hakkına sahip olacağından, vasiyet alacaklılarının haklarının, mirasçının alacaklılarının haklarından önce gelmesi olağandır.

    İkinci fıkrada, sözü edilen iki alacaklı arasındaki eşitlikten maksat, tüm tereke üzerinde eşit hakka sahip oldukları değildir. Burada sözü edilen eşitlik mirası kayıtsız şartsız kabul eden mirasçıların alacaklılarının ona terekeden düşecek haklar üzerinde, mirasbırakanın alacaklılarının da terekeye yönelik haklarının aynısına sahip olmaları bakımındandır.»



  • «1984 Tasarısı»ndaki Gerekçe:

     

    ‘Madde 527 - Madde, yürürlükteki kanunun 543. madde-sini karşılamaktadır.

    Birinci fıkrada, vasiyet alacaklıları ile mirasçıların alacaklıları karşılaştığında kime öncelik tanınacağı hususuna açıklık getirilmiş ve vasiyet alacaklılarının tercih edileceği belirti-lerek bu husustaki boşluk doldurulmuştur.’:

     

    «3. Alacaklıların durumu

    Madde 527 - Mirasbırakanın alacaklarının hakları, vasiyet alacaklılarının haklarından, vasiyet alacaklılarının hakları da mirasçıların alacaklılarının haklarından önce gelir.

    Mirası kayıtsız şartsız kabul eden mirasçıların alacaklıları ile mirasbırakanın alacaklıları birbirlerine karşı eşit durumdadır.»


  • «1971 Tasarısı»ndaki Gerekçe:

     

    ‘1) Terim ve ifade: Yürürlükteki metinde bu maddenin kenar başlığı «alacaklıların hakları»dır. İsviçre Medenî Kanu-nunun Almanca ve İtalyanca metinlerinde «alacaklılarla belli mal bırakılanların ilişkisi» şeklindedir. Fransızca metninin ke-nar başlığı yürürlükteki metin gibidir. Oysa bu maddenin düzenlediği durum sade haklar meselesi değil, çeşitli ihtimallere göre alacaklıların durumu olduğundan kenar başlık «alacaklıların durumu» şeklinde değiştirilmiştir. Öteki terimler ve maddenin ifadesi sadeleştirilmiş, yukarıki maddelere uygun duruma geti-rilmiştir.

    2) Biçim değişikliği: Aşağıda hüküm değişikliğinin gerek-çesinde belirtilen sebeplerle iki fıkralı olan bu maddede fıkralar birleştirilerek tek fıkra durumuna getirilmiştir.

    3) Hüküm değişikliği: Bu maddenin birinci fıkrasında mirasbırakanın alacaklılarına ait hakların belli mal bırakılanlara ait haklardan önce geldiği açıklandıktan sonra, ikinci fıkrada mirası kayıtsız şartsız kabul eden bir mirasçının alacaklılarının haklarına da aynı öncelik tanınmış bulunmaktadır. İsviçre’li müelliflerin de tatmin edici bulmadıkları bu çözümü yerinde görmeyen Medenî Kanun Komisyonu her iki fıkrayı birleştirerek, haklar bakımından bir sıra koymuştur. Bu sıraya göre, mirasbırakanın alacaklılarının kalıttaki hakları, ilk ola-rak; kendilerine belli mal bırakılanların ikinci olarak; miras-çının alacaklılarının hakları ise üçüncü olarak gözönüne alınacaktır. Böylece birçok haksızlıkların hattâ muhtemel uygunsuzlukların önüne geçebilecektir. Meselâ birtakım kimseler zengin bir babanın evladına, ileride ona düşecek mirası gözönünde tutarak, uzun vadeli borç vermiş olabilirler. Eğer o evlâdın alacaklılarının hakları, babasının belli mal bırakmış olduğu kimselerin haklarından -şimdiki metinde olduğu gibi- önce ge-lirse o zaman zengin babanın meselâ hayır işleri için belli mal bırakmasına, birçok durumlarda imkân kalmaz veya bırakılan belli mal, amacına ulaşmaz; buna karşılık evlâdın bol bol israf yapmasına ve şundan borç almasına imkân bırakılmış olur. Yukarıda belirtildiği gibi, birçok kimseler ileriki mirası düşü-nerek, zengin babanın evladına bol bol ödünç vermekten çekinmezler. Kısacası bir yandan hakkaniyet kuralları öte yandan doktrindeki tenkitler ve nihayet memleketimizin sosyal şartları gözönüne alınınca bu maddenin yukarıki şekilde değiştirilip memleket bünyesine uygun duruma getirilmesi gerekmiştir.’:

     

    «3. Alacaklıların durumu

    Madde 543 - Mirasbırakanın alacaklılarının hakları, belli mal bırakılanların haklarından ve belli mal bırakılanların hakları da mirasçının alacaklılarının haklarından önce gözönüne alınır.»