«Maddeyle icra ve iflas dairelerinde çalışan personelin işlemlerini denetleme bakımından yeni düzenlemeler getirilmiştir.

Bilindiği üzere, birden fazla icra hakimi olan yerlerde bir de ‘icra reisi’ bulunmaktadır. İcra reisinin yardımcısı durumunda bulunan icra hakimleri, icra ve iflas dairelerinde çalışan personelin işlemlerini, gerektiği şekilde denetleyememektedirler. Çünkü bu personel üzerinde gözetim ve denetim yetkisi doğrudan doğruya icra reisine ait bulunmaktadır. Öte yandan ‘icra hakimi yardımcısı’ ünvanı, aslında son derece seri karar alabilme yeteneğine ve geniş bir hukuk kültürüne sahip olması gereken ve Anayasa’nın 152. maddesi anlamında bir mahkeme olan tetkik merciinin başında bulunan tetkik mercii hakiminin statüsüyle de bağdaşmamaktadır.

Uygulamada zorluklar yaratan bu duruma son verilerek Adalet Bakanlığı’nca, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde, tetkik merciinin birden fazla dairesinin kurulması; icra reisliği kurumunun kaldırılması ve her tetkik merci hakiminin, kendisine Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanlığı’nca dönüşümlü olarak bağlanan icra ve iflas dairelerinin işlemlerine yönelik şikayet ve itirazlar ile idare işlemlerine bakması, gözetim ve denetimlerini yapması öngörülmüştür. Dağılımın dönüşümlü olarak yapılmasıyla tetkik mercii hakiminin hep aynı icra dairesinin işlemlerine bakıp denetlenmesinden doğabilecek sakıncalar giderilmek istenmiştir.»

 Tasarının çerçeve 1inci maddesiyle değiştirilmesi öngörülen 2004 sayılı Kanunun 4üncü maddesinin birinci fıkrasına yapılan ilave ile icra tetkik merciinin birden fazla dairesinin kurulması için Adalet Bakanlığının, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşünü almasını sağlamak amacıyla «Adalet Bakanlığınca» ibaresinin başına «Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü ile» ibaresi eklenmiştir.

 İcra-iflas dairelerinin muamelelerine karşı yapılan şikayet ve itirazların tetkik mercii, mahkeme reis veya hakimi ve bulunan yerlerde müstakil icra hakimleriyle muavinleri yahut kanun mucibince bu vazife kendisine verilmiş olan hakimlerdir. Ancak çekler, poliçeler, emre muharrer senetler hakkında takibe taalluk eden hususlar, bu esaslardan ayrı olarak 172. maddede beyan edilen itirazların tetkiki ticaret mahkemelerine tevdi edilmiş bulunmaktadır. Ticaret mahkemelerinin bir iki merkeze inhisar etmiş bulunması bakımından tatbikat bu ayrılığın ameli bir kıymeti haiz olmadığını ve bununla beraber bazı gecikmelere meydan verdiğini göstermiştir. Bu kabil itirazları tetkik selahiyetinin icra tetkik merciine verilmesi hakkındaki teklif encümenimizce de muvafık görülerek 4. madde bunu temin edecek şekilde yeniden tanzim edilmiş, ancak tetkik merciinin vereceği kararlarda temyizi kabil olanlara taalluk eden fıkralarının teşkilattan bahis olan 1inci babla alâkaları görülmeyerek bu hususun 363. maddeye ilâvesi karar altına alınmıştır.