• “1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe

    «Madde 48– Yürürlükteki Kanunun 46 nci maddesini karşılamaktadır.

    Maddenin kenar başlığında, yürürlükteki metnin kenar başlığındaki “Me-deni haklardan istifade” deyimi yerine, teknik ve daha doğru bir ifade olan hem kaynak Kanunda hem de 1984 tarihli Öntasarıda kullanılan “Hak ehliyeti” terimi tercih edilmiştir.

    Hüküm değişikliği yoktur; madde içerik itibarıyla yürürlükteki metnin aynıdır.

    Böylece, yaradılış gereği sadece insanlara özgü olan ve maddede “...cins, yaş, hısımlık gibi...” ifadesiyle sınırlayıcı olarak sayılmayan nitelikler dışındaki bütün haklara ve yükümlülere tüzel kişilerin de ehil olduğu vurgulanmak suretiy-le gerçek ve tüzel kişilerin ehliyet eşitliğini esas alan medeni hukuk yaklaşımı muhafaza edilmektedir. Ancak, yürürlükteki metinde kullanılan “...bütün hakları iktisap ve borçları iltizam edebilirler” tarzındaki ifade, “...bütün haklara ve yükümlere ehildir” şeklinde değiştirilmiştir. Nitekim, hak ehliyeti kavramı, haklara ve borçlara ehil olma şeklinde açıklandığı için kaynak Kanunda da (m. 53) aynı ifade kullanılmaktadır.

    1984 tarihli Öntasarının 47 nci maddesinde yer alan “Özel hükümler saklıdır.” şeklindeki ikinci fıkranın maddeye alınması, kaynak Kanun da izlenmek suretiyle, gereksiz görülmüştür.»


  • “1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe

    ‘Madde 47– Madde, yürürlükteki Kanunun 46. maddesini karşılamaktadır. Hüküm değişikliği yoktur. Maddeye ilave edilen ikinci fıkra ile hak ehliyeti hususunda özel hükümlerin saklı olduğuna işaret edilmiştir.’:

    «B. Hak ehliyeti

    Madde 47– Tüzel kişiler, cins, yaş, hısımlık gibi yaradılış gereği insana özgü niteliklere bağlı olanlar dışındaki bütün haklara ve yükümlülüklere ehildir.

    Özel hükümler saklıdır.»


  • “1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe

    ‘1) Terim ve ifade: Terimler Anayasa’daki ve bu tasarıda terimlere uydurulmuş ve ifade sadeleştirilmiştir. Bundan başka, şimdi yürürlükte olan metnin ifadesinden (cins, yaş ve hısımlık) kavramlarının sanki birer hak olduğu manası çıkmaktadır. Oysa maddenin amacı (cins, yaş ve hısımlık gibi yalnız insana mahsus olan niteliklere bağlı) hak ve borçları belirtmektir. Bu aksaklık yapılan ifade değişikliğinde giderilmiştir.

    2) Biçim değişikliği, yoktur.

    3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:

     «B. Hak yeteneği.

    Madde 46– Tüzel kişiler; cins, yaş, hısımlık gibi, yaradılış gereği olarak, yalnız insanlara özgü olan niteliklere bağlı olanlardan başka, bütün hak ve borçlara yeteneklidirler.»