• «1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe

     «Madde 618 - Yürürlükteki kanunun 558 inci maddesini karşılamaktadır.

    Yürürlükteki maddenin kenar başlığındaki «mesuliyet» sözcüğü yerine «sorumluluk» sözcüğü kullanılmıştır. Madde İsviçre Medenî Kanununun 579 uncu maddesindeki aslına uygun olarak üç fıkra hâline getirilmiş ve arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır.

    Yürürlükteki metinde «terbiye ve talim için sarf olunan şeyler» ile ilgili olarak hiç bir sınırlama getirilmemiştir. Oysa günümüzde eğitim ve öğretim masrafları, yapılış biçimine göre çok büyük rakamlara ulaşılabilmektedir. Örne-ğin, yurt dışında yapılan bir eğitimle, yurt içinde yapılan normal bir eğitim ve öğretimin gerektirdiği harcamalar farklıdır. Bu nedenle maddenin ikinci fıkrasında bu tür harcamalara «olağan» olma koşulu getirilmiş, «olağan eğitim ve öğrenim giderlerinin» geri verme kapsamının dışında tutulacağı kabul edilmiştir. Öte yandan «evlenme esnasında âdet üzere verilen şeyler» çeyizi ifade ettiğinden, maddenin ikinci fıkrasında «âdet üzere verilen çeyiz»in geri verme kapsamı dışında tutulmuş olduğu ifade edilmiştir.»



  • «1984 Tasarısı»ndaki Gerekçe:

     

    ‘Madde 542 - Madde, yürürlükteki kanunun 553. madde-sini karşılamaktadır. Hüküm değişikliği yoktur. Kaynak İsviçre Medenî Kanununun 579. maddesine uygun olarak madde üç fıkra hâlinde düzenlenmiştir.’:

     

    «VIII. Red hâlinde sorumluluk

    Madde 542 - Ödeme güçsüzlüğü içinde bulunduğu sırada ölen bir kimsenin mirasını reddeden mirasçılar, mirasbırakanın borçlarından, ölümünden önceki beş yıl içinde ondan almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında iade etmekle yükümlü olacakları değer tutarında sorumlu olurlar.

    Eğitim ve öğrenim masrafları ile evlenme dolayısıyle âdet üzere verilen çeyiz, bu sorumluluğun dışındadır.

    İyiniyetli mirasçılar, ancak geri verme zamanındaki zen-ginleşmeleri tutarında sorumlu olurlar.»


  • «1971 Tasarısı»ndaki Gerekçe:

     

    ‘1) Terim ve ifade: Bu maddeden önceki 557 nci madde, mirasın reddi halinde mirasçıların alacaklarının haklarını dü-zenlediği halde, 558 inci madde buna paralel olarak, red halinde mirasbırakanın alacaklılarının haklarını, başka bir deyimle, reddeden mirasçının bu alacaklılara karşı sorumluluğunu dü-zenlemektedir. Yürürlükteki metnin kenar başlığı, kapsamını gereği gibi belirtmediğinden değiştirilmiş ve yukarıdaki şekle konulmuştur. Maddenin birinci fıkrasında, bunun amacının «istirdat dâvası ikame edebilirler», cümlesiyle müsbet olarak ifa-deye bağlanmasına karşılık bu ön tasarıda «sorumlu olurlar» deyimiyle İsviçre aslında olduğu gibi, menfî bakımdan ifadeye bağlanması daha yerinde bulunmuştur; zira bu kuralın asıl amacı, borca batık bir mirası reddeden mirasçıların, mirasbırakanın alacaklılarına karşı hangi oranda sorumlu olacaklarını belirtmektedir. Bu belirlenince esasen mirasbırakanın alacaklılarının sahip oldukları haklarının ölçüsü de belirlenmiş olmaktadır. İkinci fıkrada bir kural değişikliği yoktur. Üçüncü fıkrada ise «hasılatının» terimi projeden kaldırılmak suretiyle bir kural değişikliği yapılmıştır; zira bu kelimenin maddede bulunması sorumluluğun kapsamını lüzumsuz şekilde genişletmektedir. Esasen bu «hasılat» kelimesi maddenin İsviçre Me-denî Kanunundaki karşılığı olan 579 uncu maddesinde de yoktur.’:

     

    «VIII. Red durumunda mirasbırakanın alacaklılarının hakları

    Madde 558 - Borca batık bir mirası reddeden mirasçılar, mirasbırakanın alacaklılarına karşı, ancak onun ölümünden önceki beş yıl içinde kendisinden almış oldukları ve miras paylaşımında geri vermekle yükümlü bulunacakları miktar ora-nında sorumlu olurlar.

    Evlenme dolayısiyle verilmesi âdet olan çeyiz ile eğitim ve öğrenim giderleri bu sorumluluğun kapsamına girmez.

    İyiniyetli mirasçılar ancak malvarlıklarında meydana gelen artma oranında sorumlu olurlar.»