-
«1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe
«Madde 573 - Yürürlükteki kanunun 515 inci maddesini karşılamaktadır.
Yürürlükteki maddenin konu ve kenar başlıkları «B. Tenkis ve geri verme», «I. Tenkis» ve «II. Geri verme» şeklindedir. Bu başlıklar isabetli değildir. Zira bu maddede mirastan feragat durumunda «tenkis», bunu izleyen 574 üncü maddede ise mirastan feragat durumunda «geri verme» konuları düzenlendiğinden, İsviçre aslı olan 535 ve 536 ncı maddelerde olduğu gibi kenar başlıklar düzeltilmiştir.
Yürürlükteki 515 inci maddede mirasbırakanın sağlığında yerine getirdiği «mallar» sözcüğü yerine İsviçre Medenî Kanununun 535 inci maddesinde kullanılan daha üst ve geniş bir kavram olarak «edimler» ifadesine yer verilmiştir.»
-
«1984 Tasarısı»ndaki Gerekçe:
‘Madde 497 - Madde, yürürlükteki kanunun 515. madde-sini karşılamaktadır. Bu maddede ve bundan sonra gelen maddede mirastan feragat durumunda tenkis ve geri verme sorununun düzenlendiği dikkate alınarak konu başlıkları ayarlanmıştır.
Diğer taraftan madde, kaynak İsviçre Medenî Kanunu-nun 535. maddesi dikkate alınarak üç fıkra hâlinde düzenlenmiştir.’:
«B. Mirastan feragat durumunda
I. Tenkis
Madde 497 - Mirastan feragat eden mirasçıya, mirasbırakanın sağlığında verdiği mallar terekenin tasarruf edilebilir kısmını aşıyorsa, diğer mirasçılar tenkis talep edebilirler.
Ancak mirastan feragat edenin saklı payını aşan miktar tenkise tâbî olur.
Mirastan feragat edene mirasbırakanın sağlığında verdiği malların mahsubuna mirasta iade kuralları uygulanır.»
-
«1971 Tasarısı»ndaki Gerekçe:
‘1) Terim ve ifade: Terimler yukarıdaki maddelere uygun duruma getirilmiş, ifade sadeleştirilmiştir. 515 inci maddenin bugünkü metninin kenar başlığında Fransızca metinde olduğu gibi, «tenkis, geri verme» terimleri vardır. Oysa Almanca me-tinde birinci kenarbaşlık «mirasçılıktan vazgeçme durumunda mirasın denkleştirilmesi» (Ausgleichung) terimi vardır ki bu Almanca kelimenin karşılığı Medenî Kanunumuzda «mirasta iade» olarak geçmiştir. Oysa bundan maksat iade olmayıp, her mirasçının daha önce miras payına sayışılmak üzere aldıklarının, miras paylaşmasında hesaba katılması ve böylece kar-şılıklı bir hesaplaşma yapılması suretiyle, payların denkleştirilmesidir. Bu sebeple (B) harfini taşıyan birinci kenar başlık «mirasçılıktan vazgeçme durumunda» olarak ve (I) rakkamını taşıyan ikinci kenar başlık ise «indirim ve denkleştirme» olarak değiştirilmiştir. Çünkü bu denkleştirme için yasada kabul edilen yollar ya «indirim» veya umumî «denkleştirme» kurallarının uygulanması olup bu cihet 515 nci maddede böylece açıklanmıştır.
2) Biçim değişikliği: 515 nci maddenin yürürlükte bulunan metni üç cümleden oluşmuş bir tek fıkra durumundadır. Oysa bu cümlelerden herbiri ayrı bir kural kapsadığından, mad-de, İsviçre aslında olduğu gibi üç müstakil fıkraya ayrılmıştır.
3) Hüküm değişikliği: yoktur.’:
«B. Mirasçılıktan vazgeçme durumunda
I. İndirim ve Denkleştirme
Madde 515 - Mirasçılıktan vazgeçen mirasçıya mirasbırakanın sağlığında verdiği mallar tasarruf oranını aşıyorsa, öteki mirasçılar indirim isteyebilirler.
Ancak bu indirim, mirasçılıktan vazgeçenin dokunulmaz payına taşan miktar üzerinden yapılır.
Mirasçılıktan vazgeçene, mirasbırakanın sağlığında vermiş olduğu malların mahsubu, mirasta denkleştirme kurallarına göre olur.»