• “1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     “Madde 873 - Yürürlükteki kanunun 788 inci maddesini karşılamaktadır.

    Madde 1984 tarihli Öntasarının 791 inci maddesinden aynen alınmıştır. İsviçre Medeni Kanununun 816 ncı maddesine uygun olarak üç fıkra hâline geti- rilmiştir.

    Bu maddeyle rehinli alacaklıya, sadece rehni icra vasıtasıyla paraya çevirtip alacağını bu satış parasından öncelikle tahsil etme hakkı verildiğini, alacak birden fazla taşınmazla güvence altına alınsa bile, alacaklının bunların ayrı ayrı satışını isteyemeyeceği, hepsinin birlikte satışını istemesinin zorunlu olduğu, fakat icra memurunun bunlardan sadece alacak için yeterli ve gerekli olan taşınmazların satışını yapabileceği, alacaklıya bunların ötesinde haklar verilmediği, özellikle borcun ifa edilmemesi hâlinde rehin konusu taşınmazın mülkiyetinin alacaklıya geçeceği hususunda önceden yapılacak sözleşmelerin geçersiz olacağı yani temellük yasağı (lex commissaria) belirtilmektir.”



  • “1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     

    ‘Madde 791 - Madde, yürürlükteki kanunun 788. madde-sini karşılamaktadır; kaynak İsviçre Medeni Kanununun 816. maddesine uygun olarak üç fıkra hâlinde düzenlenmiştir. Hü-küm değişikliği yoktur.’:

    “VII. Rehnin paraya çevrilmesi

    1. Paraya çevirme şekli

    Madde 791 - Borç ödenmezse, alacaklı alacağını rehinli taşınmazın satış bedelinden elde etme hakkına sahiptir.

    Borcun ödenmemesi hâlinde rehinli taşınmazın mülkiye-tinin alacaklıya geçeceğine ilişkin sözleşme hükmü geçersizdir.

    Aynı alacak için birden çok taşınmazın rehnedilmiş olma-sı hâlinde, rehnin paraya çevrilmesi talebi, taşınmazların tümü hakkında yapılır. Bununla beraber, icra dairesi onlardan ancak gerektiği kadarını paraya çevirir.”


  • “1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     

    ‘1) Terim ve ifade: Bu maddenin birinci kenar başlığı, 788 inci maddeden 791 inci maddeye kadar olan dört maddeyi, yani rehnin paraya çevrilmesindeki durumu kapsamakta ve bu maddelerden 788 inci madde paraya çevirme yolunu, 789 uncu madde satış bedelinin bölüştürülmesini, 790 ıncı madde, teminatın kapsamını ve nihayet 791 inci madde paraya çevirme ha- linde, alacaklı tarafından yapılmış olan gerekli masraflar için mevcut teminatı düzenlemektedir. Bu sebeple 788 inci madde-nin birinci kenar başlığı bütün bunları kapsayacak şekilde ifa-delendirilmiş, maddenin metni sadeleştirilmiş, terimler yuka-rıki maddelere uygun duruma getirilmiştir.

    2) Biçim değişikliği: Ayrı ayrı üç kuralı kapsayan bu mad- de, üç bağımsız fıkra durumuna konulmuştur.

    3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:

    “VII. Rehnin paraya çevrilmesindeki durum

    1. Paraya çevrilme yolu

    Madde 788 - Borç ödenmezse, alacaklı, alacağını rehinli taşınmazın satış parasından alır.

    Borcun ödenmemesi durumunda rehinli taşınmazın mül-kiyetinin alacaklıya geçeceğine dair her türlü anlaşma geçersizdir.

    Bir tek alacak için birden çok taşınmaz rehnedilmişse, rehnin paraya çevrilmesine ilişkin kovuşturmanın aynı zaman-da bütün taşınmazar hakkında yapılması gereklidir; bununla birlikte, icra dairesi onlardan ancak gerektiği kadarını paraya çevirir.”