-
Adalet Komisyonu Raporu
«Tasarının 255 inci maddesi “tereke malları” ile ilgili değildir. Bu maddede paylaştırmalı mal ayrılığı rejiminde, eşlerden birinin ölümü halinde “paylaştırmaya tabi olan malın” sağ kalan eşe özgülenmesi söz konusudur. Tasarının 255 ve 652 nci maddeleri arasındaki farkın ortaya konulması için bu fıkrada yer alan “tereke malları” ifadesi yerine “paylaşma konusu olan mallar” ifadesi konulmuş, maddenin ikinci fıkrasındaki “diğer yasal mirasçılarının” ibaresi 652 nci mad-dedeki değişikliğe paralel olarak ifade bütünlüğünü sağlamak amacıyla “diğer yasal mirasçılarından birinin” şeklinde değiştirilmiştir.»
-
«1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe
«Madde 255 - Bu madde İsviçre Medenî Kanununun yeni 612a maddesine paralel olarak kaleme alınmıştır. Aynı hükmün paylaşmalı mal ayrılığı reji-minde’de tekrar edilmesinde yarar görülmüştür.
Madde evliliğin ölümle son bulması hâlinde sınırlı düzenleme getirmektedir. Bu durumda diğer mirasçıların taksim isteminde bulunmaları sonucunda sağ kalan eşin ortak konuttan çıkmak zorunda kalması veya ev eşyasının elinden alınması suretiyle mağdur edilmesini önlemek üzere eşe bir tür yasal önalım hakkı tanınmış, sağ kalan eşin bunlar üzerinde kendisine miras ve paylaşmadan doğan hakkına mahsup edilmek suretiyle mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebileceği öngörülmüştür. Bunlar da yetmezse eksik kalan kısmı tamamlayacağı tabiîdir.
Sağ kalan eşin diğer mirasçıların ortak konut ve ev eşyası üzerindeki miras hisselerini ödeyebilecek durumda olmaması ya da bunların mülkiyet hakkını istemesinin kendisi ya da diğer yasal mirasçılar için elverişli olmaması müm-kündür. Bu durumda maddenin ikinci fıkrası uyarınca sağ kalan eş mülkiyet yerine intifa veya oturma hakkı tanınmasını isteyebilecektir. Ölenin diğer yasal mirasçıları da eş için aynı yönde istemde bulunabilecektir.
Maddenin son fıkrası sağ kalan eşin belli koşullar altında burada öngörülen haklarını kullanamayacağını öngörmüştür. Bu durum, konut ya da ev eşyası üzerinde mirasbırakanın bir meslek veya sanat icra etmekte olması ve altsoyundan birinin aynı meslek ve sanatı icra etmeleri hâlinde ortaya çıkabilir. Maddenin son cümlesi ile, tarım arazilerinin miras yoluyla taksimine ilişkin hükümler saklı tutulmuştur.»