- Tasarının 648 inci maddesindeki «ödemeden aciz» ibaresinin başına açıklık getirmek üzere borç kelimesi eklenmiştir.

 Madde 648 - Yürürlükteki kanunun 588 inci maddesini karşılamaktadır.

Maddenin kenar başlığı içeriğine uygun olarak değiştirilmiştir.

Yürürlükteki metinde hâkimin, mirasçı yerine kaim olarak taksime iştirak edeceği belirtilmiştir. Ancak hâkim, mirasçılar uyuşmadığı zaman paylaştırmayı gerçekleştirmekle de görevlidir. Aynı hâkimin hem paylaştırmayı gerçekleştirmesi hem de mirasçılardan biri yerine onun (dolayısıyla alacaklının) yararlarını korumak için paylaştırmaya katılması uygun bir çözüm değildir. Bu sebeple maddede sulh hâkiminden, maddedeki koşullar gerçekleştiğinde, paylaşmaya katılmak üzere bir kayyım atanmasının istenebileceği kabul edilmiştir.

‘Madde 572 - Madde, yürürlükteki kanunun 588. madde-sini karşılamaktadır. Yürürlükteki metinde hâkimin mirasçı yerine kaim olarak taksime iştirak edeceği belirtilmiştir. Ancak hâkim, mirasçılar uyuşmadığı zaman paylaştırmayı gerçekleş-tirmekle de görevlidir. Aynı hâkimin hem paylaştırmayı gerçekleştirmesi, hem de mirasçlardan biri yerine onun (dolayısıyla alacaklısının) menfaatlerini korumak için paylaştırmaya katılması uygun bir çözüm değildir. Bu sebeple tasarıda sulh hâki-minden, maddedeki şartlar gerçekleştiğinde, paylaşmaya katılmak üzere bir kayyım atanmasının istenebileceği kabul edil-miştir. Ayrıca başlık da madde hükmüyle uyumlu hâle getiril-miştir.’:

«II. Paylaşmaya kayyımın katılması

Madde 572 - Açılmış mirasta bir mirasçının payını dev-ralmış veya haczettirmiş olan ya da elinde mirasçıya karşı alınmış ödeme güçsüzlüğü belgesi bulunan alacaklı, sulh hâki-minden, bu mirasçının yerine paylaşmaya katılmak üzere bir kayyım atanmasını isteyebilir.»

‘1) Terim ve ifade: Terimler yukarıki maddelere uydurulmuş, ifade sadeleştirilmiştir.

2) Biçim değişikliği: Madde, yapılmış olan ekleme dolayı- siyle, iki fıkra durumuna getirilmiştir.

3) Hüküm değişikliği: Bu madde şimdiki metinde mahkemenin, mirasın paylaşımında borçlu bir mirasçının yerine geçeceği şeklindedir; bu birçok durumlarda uygulanma imkânı olmayan bir kuraldır. Mirasın paylaşımını yapan mahkeme, mirasçılardan birinin yerine nasıl geçebilir ve geçse de, çıkan anlaşmazlıklarda onun yerine nasıl davacı veya davalı olabilir? İsviçre’de miras işlerinde yetkili ve görevli özel bir teşkilât bulunduğundan, oradan Medenî Kanun alınırken bizde «selâhiyetli memur» terimi yerine, birçok başka maddelerde olduğu gibi, «mahkeme» denilmiştir. Böylece İsviçre teşkilâtının bün-yesine göre tabii olan bu kural bizim teşkilâtımıza göre işlemez bir kural olmuştur. Bu maddede belirli bir işin görülmesi ve bu iş yani mirasın paylaşımı sona erince görevin de sona ereceği söz konusu olduğundan mahkemece bu hususta bir kayyım atanmasının, Medenî Kanunumuzun sistemine uygun olduğu düşü-nülmüş ve bu madde baştan aşağı değiştirilerek yeniden tedvin edilmiştir. Sulh mahkemesince atanacak kayyımın görevleri de bu maddede açıkça belirtilmiş ve bu görevlerin paylaşımla sınırlı olduğu özellikle işaret olunmuştur. Alacaklının istemi üzerine, borçlu olan mirasçının yerine geçmek üzere, mahkemece bir kayyım atanırsa muhtemel suistimallere ve aksaklıklara yer bırakmamak için durumun öteki mirasçılara bildirilmesi doğru olacağından maddeye buna dair bir kayıt eklenmiştir. Kayyım, yerine geçtiği mirasçının paylaşımla ilgili haklarına sahip ve ödevleriyle yükümlü olacak ve böylece o mirasçının payını alma, gelirlerini toplama ve bunları, yerine geçmiş olduğu mirasçıya değil, yasaya göre teslim edilmesi gereken yere, meselâ haciz varsa icra dairesine, yoksa alacaklıya verilmek üzere sulh mah-kemesine teslim edecektir; kısacası vasilik bahsindeki kayyımların görev ve yükümleriyle yükümlü ve yalnız taksim konu-sunda yetkili ve nihayet gördüğü işlerden dolayı öteki kayyımlar gibi sorumlu olacaktır. Kendisine verilecek ücrete dair madde vasilik bahsinde zaten mevcut olduğundan bu maddeye bu ko-nuda bir şey konulmamıştır.’:

«II. Kayyımın katılması

Madde 588 - Mirasçılardan birine düşen miras hakkını devralmış veya haczettirmiş veya bu mirasçı hakkında aciz belgesi çıkartmış olan bir alacaklının istemi üzerine sulh mahkemesi, paylaşım sırasında bu mirasçının yerine geçmek üzere, bir kayyım atayabilir. Ve bunu öteki mirasçılara bildirir.

Alacaklının yararı gerektiriyorsa kayyım mirasın paylaştırılmasını ister veya başlamış olan paylaşıma katılır ve yerine geçtiği mirasçının yalnız paylaşma ile ilgili haklarına sahip ve ödevleriyle yükümlü olur.»