“Madde 885 - Yürürlükteki kanunun 800 üncü maddesini karşılamaktadır.

Maddeyle ipotekli bir taşınmazı sonradan iktisap eden ve borçtan şahsen sorumlu olmayan yeni maliklere belirtilen koşullar çerçevesinde taşınmazı rehinden kurtarma hakkı tanınmaktadır. Taşınmazı miras yoluyla sonradan edinme madde kapsamı dışında kalmaktadır.”

‘Madde 803 - Madde, yürürlükteki kanunun 800. madde-sini karşılamaktadır; kaynak İsviçre Medeni Kanununun 828. maddesine uygun olarak üç fıkra halinde düzenlenmiştir. Hü-küm değişikliği yoktur.’:

“3. İpotekten kurtarma

a. Şartları ve usulü

Madde 803 - Değirini aşan bir borç için ipotek edilmiş olan bir taşınmazı iktisap eden kimse, borçtan kişisel olarak sorumlu değilse, icra takibine başlanmadan önce, satın alma bedelini ödeyerek taşınmazı ipotekten kurtarabilir. Taşınmazı karşılıksız olarak iktisap eden kimse de takdir edeceği bedeli ödeyerek bu hakkı kullanabilir.

İpotekten kurtarma hakkı, alacaklılara altı ay önce yapı-lacak yazılı ihbarla kullanılabilir.

İpotekten kurtarma bedeli alacaklılar arasında, sırala-rına göre dağıtılır."

‘1) Terim ve ifade: 799 uncu maddenin gerekçesinde belirtildiği gibi, bu madde 799 uncu maddede öngörülen durumun özel ve istisnai bir çeşidini düzenlemektedir. Bu değerinden yüksek bir borç için rehnedilmiş bir taşınmazın, onu edinen tarafından ipotekten kurtarılması durumudur. Yürürlükteki metnin kenar başlığında sadece (ipotekten kurtarma) denilmektedir ki, bu sanki genel olarak, rehinli taşınmazların ipotekten kurtarılmasına ait bir maddenin kenarbaşlığı niteliğindedir ve bu sebeple, bu maddenin özel ve istisnai durumunu ve kapsamını yansıtmamaktadır. Bu nedenle kenar başlık değiştiril-miş ve maddenin kapsamını belirtecek biçime konulmuştur. Maddedeki terimler, yukarıki maddelere uygun duruma geti-rilmiş, ifade sadeleştirilmiş, son fıkradaki (sıralarına göre) kelimeleri yerine de (derecelerine göre) deyimi kullanılmıştır.

2) Biçim değişikliği: Madde dört ayrı kuralı kapsadığından, bağımsız dört fıkra haline konulmuştur.

3) Hüküm değişikliği: Maddenin bugünkü metninde alacaklılara teklif edilecek olan taşınmazın satış parasının, satıcıya ödendikten sonra mı, yoksa ödenmeden önce mi yapılacağı konusunda bir açıklık yoktur. Bu maddenin işler hale gelebilmesi için açıklığa kavuşturulması zorunlu olacağından, maddenin içinde her iki ihtimal de belirtilmiş ve karşılıksız edinim durumunun üçüncü fıkrada düzenlenmesi uygun bulunmuş ve yürürlükteki metnin ikinci fıkrasındaki (altı aylık) süre, her üç fıkrada da (üç ay) olarak kabul edilmiştir; zira bu süre, hakkı düşüren sürelerden olup, işlerin yürümesi bakımından kısa olması zaruri idi. Gerçek değerinden yüksek bir borç için ipotek edilmiş olan bir taşınmazı edinmek isteyen kimse, bunu elbette bir hesaba dayanarak yapacak ve bu hesabını da önceden düşünmüş bulunacaktır. Eğer edinim karşılıksız olarak, meselâ bağış-lama yoluyla yapılmışsa, bu üç aylık süre, düşünüp karar vermek için yine yeterlidir; eğer edinim miras yoluyla olmuşsa bu maddenin uygulama yeri yoktur; zira madde, borçtan kişisel olarak sorumlu bulunmayanlar hakkında uygulanabileceğinden ve mirasçılar ise tereke borçlarından kişisel olarak sorumlu olduklarından bu maddeler onlara uygulanamaz.’:

“3. Değerinden yüksek bir borç için rehnedilen taşınmazı ipotekten kurtarma

a) Şartları ve yolu

Madde 800 - Gerçek değerinden daha yüksek bir borç için rehnedilmiş bir taşınmazı satı nalan ve o borçtan kişisel olarak sorumlu bulunmayan kimse satıcının muvafakati ile ve icra kovuşturması başlamadan önce, satış parasını ipotekli alacaklıya ödeyerek, edinimden itibaren üç ay içinde o taşınmazı ipotekten kurtarabilir.

Alıcı, satış parasını satıcıya ödedikten sonra da bu paraya eşit bir parayı ipotekli alacaklıya ödeyerek, aynî süre içinde taşınmazı ipotekten kurtarma hakkına sahiptir; bu durumda, ödediği miktar için alacaklının yerine geçer.

Rehinli taşınmazın edinimi karşılıksız olmuşsa, edinen kişi o taşınmaz için kendi biçeceği değeri, edinimden itibaren üç ay içinde alacaklıya ödeyerek ipoteğin kaldırılmasını isteyebilir.

İpotekten kurtarmak için ödenen para alacaklılar arasın-da, derecelerine göre bölüştürülür."