-
«1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe
«Madde 604 - Yürürlükteki kanunun 544 üncü maddesini karşılamaktadır. Kenar başlık maddeyle uyumlu hâle getirilerek «Tenkis ve geri isteme» şekline dönüştürülmüştür.
Birinci fıkrada, vasiyet yükümlülüğünün yerine getirilmesinden sonra ortaya çıkan tereke borcunu ödemek zorunda kalan mirasçıların, ödedikleri bu borç miktarını vasiyet alacaklılarına ifa edilen değerlerin miktarı ile orantılı olarak geri isteyebilecekleri düzenlenmiştir.
Yürürlükteki maddenin ikinci fıkrasında geri vermekle yükümlü kişinin «istirdat davasının ikame edildiği günde vasiyet olunan şeyden veya hasılatından ellerinde kalan miktardan fazlası ile» sorumlu tutulmasına ilişkin hüküm, değiş-tirilerek, vasiyet alacaklısının ancak geri isteme zamanında var olan zenginleşmesi tutarında sorumlu olması esası getirilmiştir.»
-
«1984 Tasarısı»ndaki Gerekçe:
‘Madde 528 - Madde, yürürlükteki kanunun 544. madde-sini karşılamaktadır. Başlık madde metniyle uyumlu hâle geti-rilmiş, madde kaynak Kanunun 565. maddesine uygun olarak iki fıkra hâlinde düzenlenmiştir.’:
«4. Geri isteme
Madde 528 - Mirasçılar, vasiyet borcunu yerine getirdikten sonra mirasbırakanın daha önce bilmedikleri borçlarını ifa etmiş olurlarsa, vasiyet alacaklısından vasiyetin tenkisini isteyebilecekleri oranda verileni geri isteme hakkına sahiptirler.
Bununla birlikte vasiyet alacaklısı, ancak geri isteme za-manında mevcut olan zenginleşmesi tutarında sorumlu olur.»
-
«1971 Tasarısı»ndaki Gerekçe:
‘1) Terim ve ifade: Yürürlükteki metinde bu maddenin kenar başlığı «tenkis» tir. Oysa esas indirim «tenkis» hakkındaki kurallar 502 nci ve onu izleyen maddelerde düzenlenmiştir; onlarla karışmaması için 544 üncü maddenin kenar başlığı madde metnini yansıtmak üzere, «geri alma» olarak değişti-rilmiştir; zira bu maddede sözkonusu olan husus, ödenmiş olan kalıt borçlarından dolayı mirasçıların belli mal bırakılanlara karşı bir nevi rücû haklarının düzenlenmesi olup, bu hakların oranı, indirim «tenkis» kurallarına yollama yapılmak suretiyle belirlenmiştir. Öteki noktalarda terimler yukarıki maddelere uygun duruma getirilmiş, ifade sadeleştirilmiştir.
2) Biçim değişikliği: Bu madde yürürlükteki metinde bir tek fıkra halindedir. Oysa birbirinden ayrı iki kuralı kapsadığından, ön tasarıda ayrı ayrı iki fıkra durumuna getirilmiştir.
3) Hüküm değişikliği: Maddenin ikinci fıkrasındaki «hası-latından» kelimesi kaldırılmıştır. Çünkü bu nokta da esasen sebepsiz mal edinme konusundaki genel hükümlerle düzenlenmiştir. Burada ayrıca zikredilmesine lüzum yoktur.’:
«4. Geri alma
Madde 544 - Belli mal bırakma tasarrufunu yerine getirmekten sonra kalıtın önceden bilmedikleri borçlarını ödemek zorunda kalan mirasçılar, belli mal bırakılanlardan, bu tasarrufun indirime bağlı miktarını orantılı olarak, geri isteyebilirler.
Şu kadar ki, geri isteme tarihinde belli mal bırakılanların ellerinde ne kalmışsa ondan daha çok birşey istenemez.»