Madde 653 - Yürürlükteki kanunun 592 inci maddesini karşılamaktadır.

Maddenin aslı olan İsviçre Medenî Kanununun 613 üncü maddesinde bu madde üç fıkra hâlinde düzenlenmiştir. İkinci ve üçüncü fıkra arasındaki yakın ilgi nedeniyle bu iki fıkra birleştirilmek suretiyle madde iki fıkraya dönüş-türülmüş ve İsviçre Medenî Kanununda olmayan kısa bir üçüncü fıkra eklenmiştir.

Hüküm değişikliği yoktur. Maddenin kenar başlığı içeriğiyle uyumlu hâle getirilip arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır.

Maddeye yeni eklenen üçüncü fıkrada «Özel kanun hükümleri saklıdır.» denilmek suretiyle, kanunlarda öngörülen özel hükümler nedeniyle bu tür eş-yanın paylaşımında bu hüküm yerine, ilgili özel yasa hükümlerinin uygulanacağı vurgulanmak istenmiştir.

‘Madde 576 - Madde, yürürlükteki kanunun 592. madde-sini karşılamaktadır. Hüküm değişikliği yoktur. Başlık madde metniyle uyumlu hâle getirilmiştir. Ayrıca madde, kaynak İsviçre Medenî Kanununun 613. maddesine uygun olarak üç fıkra hâlinde düzenlenmiştir.’:

«D. Özellikleri olan eşya

I. Birlik teşkil eden veya hatıra niteliğinde olan eşya

Madde 576 - Mirasçılardan birinin karşı çıkması hâlinde, nitelikleri veya tahsis edildikleri amaç gereği bir birlik teşkil eden eşya birbirinden ayrılamaz.

Aile evrakı ile aile için özel hatıra değeri olan eşya, mirasçılardan birinin karşı çıkması hâlinde satılamaz.

Mirasçıların anlaşamamaları hâlinde sulh hâkimi, mahallî âdetleri, âdet yoksa kişisel durumları gözönünde tutarak, bu eşyanın, payına mahsup edilmek veya edilmemek suretiyle mirasçılardan birine tahsisine ya da satılmasına karar verir.»

‘1) Terim ve ifade: Maddenin birinci kenar başlığı «özellik taşıyan şeylerin paylaştırılması» şeklinde konulmuştur; zira şimdiki metnin 591 inci maddesinin kenar başlığında «bazı tereke mallarının» denilmesi, 592 nci maddenin kenar başlı-ğında ise yine «bazı eşyanın» deyiminin kullanılması, bu iki madde arasındaki ayırımı belirtmekten uzaktır. 592 nci madde ile konulmuş olan kuraldan maksat “bazı eşyanın» değil, «özellik taşıyan şeylerin» paylaştırılmasının nasıl yapılacağıdır. Bunlar özellikle bir bütün durumunda olan şeyler, aile kâğıtları, hatıralar olarak sayılmıştır. Maddenin ikinci kenar başlığında bu sebeple ifade düzeltmesinden başka bir değişiklik yapılmamıştır.

2) Biçim değişikliği: Ayrı ayrı üç kuralı kapsayan bu madde İsviçre aslında olduğu gibi üç ayrı fıkra durumuna geti-rilmiştir.

3) Hüküm değişikliği: Şimdiki metnin üçüncü cümle-sinde, mirasçılardan birine tahsis olunan eşyanın ancak «hisse-sine mahsuben» verileceği yazılı ise de bazı durumda bu müm-kün olmayabilir ve bu sebeple değer mahsubu yapılmadan öz-güleme olabilir. Bu sebeple maddenin üçüncü fıkrası aslına uygun olarak ona göre değiştirilmiştir. Meselâ bir mirasçıya aile hatıralarından olan bir fotoğraf özgülense bu fotoğrafın herhangi mali bir değeri olmadığı takdirde, o mirasçının hissesinden bir mahsup yapmak tabiatıyla söz konusu olamaz. Bizim 592 nci maddenin yürürlükteki metninde, sanki bir tahsis yapıl-dığı vakit mutlaka bir değer mahsubu yapılmak gerektiği şeklinde bir mana bulunduğundan, fıkranın belirtilen şekilde değiş-tirilmesi gerekli gö-rülmüştür.’:

«D. Özellik taşıyan şeylerin paylaştırılması

I. Bir tüm durumunda olan şeyler, aile kâğıtları, hatıralar

Madde 592 - Mirasçılardan biri, nitelikleri gereği olarak birbirine bağlı bir bütün durumunda olan şeylerin ayrılmasına itiraz ederse, bunlar birbirinden ayrılamaz.

Aile kâğıtları ve aile için önemli hatıra değeri taşıyan şeyler, mirasçılardan birinin itirazı halinde, satılmaz.

Mirasçılar anlaşamazlarsa, bu gibi şeylerin satılmasına veya bölgesel töre ve mirasçıların kişisel durumları gözetilerek, mirasçılardan birine, payından mahsubu yapılmak veya yapılmamak üzere, özgülenmesine sulh mahkemesince karar verilir.»