-
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda Yer Alan Madde Gerekçesi
Tasarı ile bu maddenin üçüncü fıkrasında üç köklü değişiklik yapılmıştır: (1) Hükümdeki şekil, geçerlilik şartı olmaktan çıkarılmış, ispat şartına dönüştürülmüştür. Bu amaçla eski metinde yer alan "muteber olması için" ibaresine metinde yer verilmemiştir. Bu değişikliğin sebebi, geçerlik şartının artık haklı bir gerekçesinin bulunmaması ve teknikteki hızlı gelişmedir. Ayrıca hiçbir modern kanunda bu kadar ağır bir geçerlilik şartı yer almamaktadır. Şartın tacir gibi basiretli bir işadamı için öngörülmüş olması da anlamsız bulunmuştur. (2) İadeli taahhütlü mektup taahhütlüye dönüştürülmüştür. Çünkü, burada varma teorisinin kabulünü haklı gösterecek bir gerekçe mevcut değildir. (3) Güvenli elektronik imza hem Borçlar Kanununda kabul edilmiş hem de düzenli bir sisteme bağlanmıştır. Hükme bu olanak da eklenmiştir.
-
Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi
Alt Komisyonca Tasarının 18 inci maddesinde aşağıda belirtilen gerekçelerle değişiklikler yapılmış; yapılan bu değişiklikler Komisyonumuzca da benimsenmiştir.
Tasarının 18 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "bildirim" kelimesinin "ihbarlar" şeklinde değiştirilmesinin kavram ve amaca uygun olacağı sonucuna varılarak bu değişiklik yapılmıştır. Tasarının diğer maddelerinde de uygulanan bu değişikliğin gerekçesinin açıklanmasının ve yeri geldikçe bu değişikliğe gönderme yapılmasının doğru olacağı düşünülmüştür. Bazı yeni kanunlarda ve tasarılarda "ihbar" yerine "bildirim" kelimesi kullanılmaktaysa da, "bildirim" kelimesi hem "ihbar"ın anlamlarını içermemekte hem de gerekli anlam kesinliğinden yoksun bulunmaktadır. Türk Hukuk Lügatında "ihbar" kelimesinin hepsi de hukukî olmak üzere üç belirgin ve kesin anlamı vardır: (1) "İhbar" bir hak veya borca veya kamuya ait bir yetkiye bir veya daha fazla kimsenin veya resmi makamın dikkatini çekmek (iş aktinin feshi) anlamına gelmektedir. "Bildirme" kelimesi ise sadece haber vermeyi ifade etmekte, bir hukukî duruma dikkati çekmek vurgusunu haiz bulunmamaktadır. (2) "İhbar" kelimesi bir kimsenin vukuunu öğrendiği bir hadiseyi merciine bildirmek anlamına da gelmektedir (suçu ihbar). (3) "İhbar" kelimesi taraflardan olmayan bir veya çeşitli kişilere ilgili oldukları usule ilişkin bir belgeyi veya işlemi tebliğ etmeyi ifade için de kullanılmaktadır (davanın ihbarı). Bildirim ise Türk Dil Kurumunun Türkçe sözlüğüne göre, yazılı olarak yapılan açıklama, tebliğ anlamını taşımakta, bu kelimeye henüz kesin ve sınırları belli hukukî bir anlam yüklenmemiş bulunmaktadır. Tasarının diğer maddelerinde de bu değişiklik yapılmıştır.
-
TBMM Genel Kurulunda Yapılan Değişiklik ve Gerekçesi
Önerge:
Görüşülmekte olan "Türk Ticaret Kanunu Tasarısı"nın 18 inci maddesinin birinci ve üçüncü fıkralarının aşağıdaki şekilde değiştirilmesini arz ve teklif ederiz.
"(1) Tacir, her türlü borcu için iflâsa tabidir; ayrıca kanuna uygun bir ticaret unvanı seçmek, ticarî işletmesini ticaret siciline tescil ettirmek ve bu Kanun hükümleri uyarınca gerekli ticarî defterleri tutmakla da yükümlüdür."
"(3) Tacirler arasında, diğer tarafı temerrüde düşürmeye, sözleşmeyi feshe, sözleşmeden dönmeye ilişkin ihbarlar veya ihtarlar noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile yapılır."
Önerge Gerekçesi:
Birinci fıkraya "bu Kanun hükümleri uyarınca" ibaresi eklenmiş, böylece ticari defterlerin Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre tutulmalarının gerekli olduğuna vurgu yapılmıştır. Amaç ticari defterlerin Türk Ticaret Kanununa, dolayısıyla Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun düzenlemelerine göre tutulacağı Vergi Usul Kanunu ile diğer vergi mevzuatının burada bir rolünün bulunmadığını belirtmektir. Bu konuda tereddüt duyulmaması arzu edilmektedir. Vergi Usul Kanununun ticari defterlere ilişkin hükümleri sadece vergi ile ilgili olarak uygulanır.
Üçüncü fıkraya elektronik posta sisteminin kullanılması gereği eklenmiştir. Çünkü, sadece güvenli elektronik imzayı içeren bir yazı postalanmayı içermez. Oysa burada amaçlanan yazının postalanmasıdır. Bu sebeple elektronik gönderme tekniği gereği mezkûr ekin yapılması zorunluluğu duyulmuştur.