- Tasarının 536 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan «kamu görevinden yoksun kılınanlar» ifadesi, Anayasanın 76 ncı maddesinin ikinci fıkrasındaki düzenlemeye paralel olarak «kamu hizmetinden yasaklılar» şeklinde değiştiril-miştir.

 «Madde 536 - Yürürlükteki Kanunun 483 üncü maddesini karşılamaktadır.

Maddenin kenar başlığı maddenin içeriğine uygun olarak «Düzenlemeye katılma yasağı şeklinde» kaleme alınmıştır. Gerçekten de bu madde, vasiyetnameye katılması yasak olan kişileri belirlemiştir.

Maddenin birinci fıkrasında hüküm değişikliği yapılmamıştır. Arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır.

Kaynak İsviçre Medenî Kanununun 503 üncü maddesinde ikinci bir fıkra ile bir kısıtlamaya daha yer verilmiş iken bu fıkra yürürlükteki Kanuna alınmamıştır. Bu fıkra vasiyetnameyi düzenleyen resmî memura ve tanıklara, bunların üstsoy ve altsoy kan hısımlarına, kardeşlerine ve bu kişilerin eşlerine vasiyetname ile kazandırmada bulunulmasını yasaklamaktadır.

Bu hükmün yürürlükteki Kanunda yer almasının bir unutkanlık sonucu olduğu, yürürlükteki Kanunun 500 üncü maddesinin ikinci fıkrasında müeyyi-deyi düzenleyen bir hükme yer verilmiş olmasından anlaşılmaktadır.

Bu sebeple, söz konusu eksikliği gideren bir ikinci fıkra maddeye ilâve edilmiştir.»

‘Madde 460 - Madde, yürürlükteki kanunun 483. maddesini karşılamaktadır.

Kaynak İsviçre Medenî Kanununun 503. maddesine ikin-ci bir fıkra ile bir kısıtlamaya daha yer verilmiş iken bu fıkra yürürlükteki Kanuna alınmamıştır. Bu fıkra vasiyetnameyi dü-zenleyen resmî memura ve tanıklara, bunların üstsoy ve altsoy kan hısımlarına, kardeşlerine ve bu kişilerin eşlerine vasiyetname ile kazandırmada bulunulmasını yasaklamaktadır.

Bu hükmün yürürlükteki Kanunda yer almamasının bir unutkanlık sonucu olduğu, yürürlükteki Kanunun 502. madde-sinin ikinci fıkrasında müeyyideyi düzenleyen bir hükme yer verilmiş olmasından anlaşılmaktadır.

Bu sebeble tasarıda, söz konusu eksikliği gideren bir ikinci fıkra maddeye ilâve edilmiştir.’:

«e. Düzenlemeye katılma yasağı

Madde 460 - Fiil ehliyeti bulunmayanlar, bir ceza mahkemesi kararı ile kamu görevinden yoksun kılınanlar, okur-yazar olmayanlar, mirasbırakanın eşi, üstsoy ve altsoy kan hısımları, kardeşleri ve bu kişilerin eşleri, resmî vasiyetnamenin düzenlenmesine memur veya tanık olarak katılamazlar.

Resmî vasiyetnamenin düzenlenmesine katılan memura ve tanıklara, bunların üstsoy ve altsoy kan hısımlarına, kar-deşlerine ve bu kişilerin eşlerine vasiyetname ile kazandırmada bulunulamaz.»

‘1) Terim ve ifade: 483 üncü maddenin kenar başlığındaki «vasiyetnameye» iştirak kelimeleri maddenin metnini belirtmediği için ve maksat vasiyetnameye iştirak edip edemiyecek ve vasiyetnameden yararlanıp yararlanamıyacak kimselerin durumunu saptamak olduğundan, kenar başlık değiştirilerek «dü-zenlemeye katılma yasağı» şekline konulmuştur. Birinci fıkrada «siyasi ve medeni haklardan iskatına karar verilenler» deyimi yerine, Türk Ceza Kanunundaki terimlere uygun olarak «kamu görevlerinden yoksun kılınanlar deyimi ve «medeni hakları istimal selâhiyetine haiz olmayanlar» deyimi yerine de, yukarıda 9 uncu maddenin gerekçesinde gösterilen sebeplerle «eylem yeteneğinden yoksun olanlar» deyimi konulmuştur.

2) Biçim değişikliği: Bu maddenin yürürlükteki metni bir tek fıkradan ibarettir. Aşağıda hüküm değişikliği bahsinde açıklanan sebeplerle, bu maddeye bir fıkra eklendiğinden tasarıda madde iki fıkra haline gelmiştir.

3) Hüküm değişikliği: 483 üncü maddenin tasarıdaki ikin-ci fıkrası, bu gün yürürlükte olan metinde yoktur. Fakat yürürlükteki metnin 500 üncü maddesinin ikinci fıkrasında aynen «şekle ait noksan vasiyetnamenin tanzimine iştirak edenlere veya aileleri efradından birine teberrü yapılmaktan ibaret ise, yalnız o teberru iptal olunur» denilerek bu tür bir hüküm Medeni Kanunumuzda zaten yer almıştır. Ancak 500 üncü mad-de «iptal» bahsinde bulunduğu cihetle, 483 üncü maddeye, İsviçre aslında olduğu gibi, bu ikinci fıkra eklenmezse 500 üncü maddenin koymuş olduğu kural dayanaksız kalacak ve bu se- beple de kanunda bir eksiklik ve boşluk meydana gelecektir. Medeni Kanun Komisyonu bu boşluğun doldurulmasını zorunlu gördüğü için Öntasarıya, İsviçre aslında olduğu gibi bu yasaklama kuralını kapsayan ikinci fıkrayı eklemiştir.’:

«e) Düzenlemeye katılma yasağı

Madde 483 - Eylem yeteneğinden yoksun olanlar, bir ceza kararı ile kamu görevinden yoksun kılınanlar, okur-yazar olmayanlar, vasiyetçinin karısı veya kocası, üst ve altsoy kan hısımları ve kardeşleri ve bu kimselerin karı ve kocaları, resmi vasiyetnamenin düzenlenmesine, memur veya tanık olarak katı-lamazlar.

Resmi vasiyetnamenin düzenlenmesine katılan memur ve tanıklar, bunların üst ve altsoy kan hısımları kardeşleri ve bu kimselerden herhangi birisinin karı veya kocası o vasiyetnamede vasiyetli olamazlar.»