Görevsizlik kararı- Yargılama gideri ve vekalet ücreti-

Asliye hukuk mahkemesince verilen görevsizlik kararı üzerine aile mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesi halinde, davalı lehine vekalet ücreti takdir edilmesi gerektiği-

"...Davacı Şebnem vekili, müvekkilinin boşandığı eşi Murat aleyhine Hollanda Mahkemelerinde alacak davası açtığını, kararın kesinleştiğini belirterek Amsterdam Mahkemesinin vermiş olduğu kararın Türkiye'de geçerlilik kazanması için 02/07/2014 tarihli ve C/13/551767/ Ha ZA13-1580 dava numaralı kararın tenfizine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalılar Muzaffer ve Tülay vekili, tarafların evlenme anında mutad mesken veya milli hukuklardan birini seçmediklerini, bu nedenle müşterek milli hukukun uygulanması gerektiğini, yabancı mahkeme kararında ise Türk hukukunun uygulanmadığını, bu nedenle kararın kamu düzenine aykırılık teşkil ettiğini, bu nedenle davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, davanın kabulü ile yabancı mahkeme kararının aynen tenfizine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince istinaf edilmiş, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi tarafından davalının istinaf başvurusunun, yabancı mahkeme kararının yalnızca Türkiye’de icra kabiliyeti bulunan hükümlerinin tenfizinin mümkün olduğu gerekçesiyle kabulü ile karar kaldırılarak, yabancı mahkeme kararı hükümlerinin bir kısmının tanınmasına, bir kısmının tenfizine karar verilmiştir. Hüküm süresi içinde, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

1. Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre davalı vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 

2. Davalı vekilinin vekalet ücretine yönelik temyiz itirazlarına gelince;

Davacı vekilince tanıma ve tenfize ilişkin dava, öncelikle Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmeye başlamış, mahkemenin 2016/257 E., 2016/359 K. sayılı ilamı ile aile mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı ile vekalet ücretinin görevli ve yetkili mahkemece hüküm altına alınmasına karar verilmiştir. Giresun Aile Mahkemesince esas hakkında verilen hükümde ve Bölge Adliye Mahkemesince Yerel Mahkemenin kararının kaldırılmasıyla yeniden verilen hükümde, Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararı nedeniyle davalı lehine vekalet ücreti takdir edilmediği anlaşılmaktadır. 6100 sayılı HMK'nin 331/2. maddesi "Görevsizlik, yetkisizlik veya gönderme kararından sonra davaya bir başka mahkemede devam edilmesi halinde yargılama giderlerine o mahkeme hükmeder. Görevsizlik, yetkisizlik veya gönderme kararından sonra davaya başka bir mahkemede devam edilmemiş ise, talep üzerine davanın açıldığı mahkeme dosya üzerinden bu durumu tespit ile davacıyı yargılama giderleri ödemeye mahkum eder" hükmünü ihtiva etmektedir. 

Davanın açıldığı tarih dikkate alındığında yukarıda belirtilen hüküm gereğince; görevsizlik kararı üzerine dosyanın gönderildiği yerel mahkemece Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 7. maddesindeki “Görevsizlik, yetkisizlik nedeniyle dava dilekçesinin reddine, davanın nakline veya davanın açılmamış sayılmasına; ön inceleme tutanağı imzalanıncaya kadar karar verilmesi durumunda, Tarifede yazılı ücretin yarısına, ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra karar verilmesi durumunda ise tamamına hükmolunur” hükmü gereği esasa ilişkin hüküm tesis edilirken davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken; davalı lehine vekalet ücreti takdirine ilişkin hüküm tesis edilmemesi doğru görülmemiştir.

F. AKÇİN ve E. SARICALAR'IN KARŞI OY YAZISI:

Davacı vekili, yabancı mahkeme tarafından mal rejiminin tasfiyesine ilişkin verilen kararın tanınma ve tenfizini istemiş, davalılar vekili davanın reddini savunmuştur. Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından davanın görevsizlik nedeniyle usulden reddine karar verilmiş, dosyanın görevli Giresun Aile Mahkemesine gönderilmesi üzerine bu mahkemece, davanın kabulü ile yabancı mahkeme kararının tanınmasına karar verilmiştir. Kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi tarafından yapılan inceleme sonucunda, istinaf başvurusunun kabulü ile yerel mahkeme kararının kaldırılmasına, yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizine, davacı lehine vekalet ücreti takdirine karar verilmesi üzerine, hüküm bu kez davalılar vekili tarafından diğer hususlarla birlikte vekalet ücreti yönünden temyiz edilmiştir.

Dairece yapılan temyiz incelemesi sonunda özetle; diğer temyiz itirazları reddedildikten sonra, Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından görevsizlik kararı verilmesi nedeniyle davalı lehine maktu vekalet ücretine de hükmedilmesi gerektiği belirtilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Sayın çoğunluğun, bozma kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine ilişkin bölümüne aynen katılmaktayım. Davalılar vekilinin vekalet ücretine ilişkin temyiz itirazlarının kabulüyle bozulması yönündeki görüşüne ise katılmamaktayım.

Şöyle ki; 6100 sayılı HMK’nin 326/1 maddesi gereğince, kanunda yazılı haller dışında yargılama giderleri, aleyhine hüküm verilen, davada haksız çıkan taraftan alınmasına karar verilir. 323. madde de, vekalet ücreti yargılama giderlerinden sayılmıştır. Aynı Kanunun 331/2 maddesine göre de, görevsizlik kararından sonra davaya bir başka mahkemede devam edilmesi halinde yargılama giderlerine o mahkeme hükmeder.

Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından verilen karar, görevsizlik nedeniyle usulden ret olup, haksız çıkan tarafı gösteren nihai hüküm değildir. Görevsizlik ve yetkisizliğe ilişkin usul kararları tarafların haklılık durumunu belirlemez. Süresinde görevli ve yetkili mahkemeye başvurulmuşsa dava derdest olmaya devam eder. Halbuki, yargılama giderleri, az yukarıda da ifade edildiği gibi HMK’nin 326. maddesi uyarınca davada haksız çıkan ve aleyhine hüküm kurulan tarafa yükletilmelidir. Yargılama giderlerine, görevsizlik ve yetkisizlikle gönderilen mahkemece karar verileceğini düzenleyen kanun maddesinde, davalı yararına da ayrıca vekalet ücretine hükmedileceğini bilinçli olarak belirtmemiştir. Esasen bu yönde düzenleme olsaydı da oldukça karmaşık bir durum oluşturacağından düzenleme yapılmamış olması isabetlidir. Aksi, durum, görevsizlik ve yetkisizlik karar tarihine kadar yapılan yargılama giderleri (bu arada vekalet ücreti) ile görevsizlik ve yetkisizlik kararından sonra yapılan yargılama giderleri için ayrı hesaplama yapılmasını gerektirecekti.

Nihai hükmü kuran Giresun Aile Mahkemesi tarafından yargılama giderlerinden sayılan vekalet ücretinin davada haksız çıkan davalı tarafa yükletilmesi, ayrıca görevsizlik kararı nedeniyle davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmemesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmamaktadır. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 28/02/2019 tarihli ve 2017/3004 Esas 2019/217 Karar sayılı emsal nitelikli kararı da bu yöndedir. Tüm bu açıklamalar nedeniyle davalılar vekilinin, vekalet ücretine yönelik temyiz itirazının reddine karar verilmesi gerekirken bozulmasına yönündeki sayın çoğunluğun görüşüne katılmamaktayız..."

8. HD. 10.06.2019 T. 13035/5632

HMK. mad. 331 (Esastan sonuçlanmayan davada yargılama gideri) Tüm içtihatlar için tıklayın.

HMK. mad. 326 (Yargılama giderlerinden sorumluluk) Tüm içtihatlar için tıklayın.