Arabuluculuk konusunda önemli BAM kararları-

Konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri- Arabuluculuk dava şartı- Menfi tespit- Ticari dava-

Konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurmanın dava şartı olduğu, somut olayda ise, davacının talebi senetlerin teslimi veya olmadığı takdirde zayi nedeniyle iptaline ilişkin olduğu, davacının davalıdan para veya tazminat talep etmediği, davacının talepleri değerlendirildiğinde davasının zorunlu dava şartı olan arabuluculuk kapsamında değerlendirilmesinin mümkün görülmediği-

ANTALYABAM 11. HD. 28.05.2019 T. 1142/1136

Menfi tespit davalarında arabuluculuğun zorunlu dava şartı olarak kabul edilemeyeceği-

ANTALYABAM 11. HD. 30.05.2019 T. 1086/1150

Taraflar arasındaki temel ilişki ticari olmayan taşınmaz satımından kaynaklandığı, davacının, edimlerini yerine getirdiğini, ancak davalının edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle sözleşmeden döndüğünü ve ödediği bedelin iadesiyle satış bedeli olarak tanzim ettiği senetlerden dolayı borçlu olmadığının tespitini talep ettiği, davacı 6502 sayılı TKHK  mad. 3/1-k gereğince tüketici sıfatında olup, taraflar arasındaki ilişki de tüketici işlemi niteliğinde olduğu, taşınmaz satışına yönelik tanzim edilen senetlerin aynı kanunun 4/5. maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmekte olup, taraflar arasındaki temel ilişki ticari olmayan taşınmaz satışından kaynaklanması nedeniyle, davanın TTK  mad. 4 anlamında mutlak ticari dava olmadığı, bu nedenle arabuluculuk yoluna başvuru zorunluluğunun eldeki iş bu dava açısından zorunlu ve geçerli olmadığı-

İSTANBULBAM 18. HD. 16.05.2019 T. 1008/1005

Menfi tespit davası karşı tarafın potansiyel alacak iddiası ile bir takip başlatma veya dava açma tehdidini etkisiz kılmaya veya dava açılmışsa borcun ödenmesini önlemeye yönelik olduğundan arabuluculuk şartı öngören yasa anlamında davanını konusunun bir para alacağı olduğu, bu alacağın hangi tarafa ait olduğunun öneminin bulunmadığı, yasanın konusu bir miktar para olan borç ilişkisinin taraflarından birini arabuluculuğa tabi kılarken diğer tarafı buna dahil etmemiş olması yasanın amacına ve menfaatler dengesine aykırı olacağı, alacak davası ve menfi tespit davalarında maddi hukuk açısından taraflardan birinin yükümlülüğünün para borcu olduğu bir tek hukuki ilişki olmasına rağmen usul hukuku bakımından aynı borç için alacaklıya alacak davası açma, borçluya ise söz konusu borcu ödemeden kurtulmasına imkan veren menfi tespit davası açma, ayrıca bütün bunların dışında da açılacak alacak davasında savunma içinde borçluya savunma kapsamında alacağın bulunmadığını kanıtlama hakkı tanıdığından, özel dava şartı yokluğundan(arabulucuya başvurmama) davanın usulden reddine dair verilen kararda usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı-

İSTANBULBAM 18. HD. 23.05.2019 T. 1339/1098

TTK mad. 5/a uyarınca konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabuluculuya başvurulmuş olmasının dava şartı olduğu, menfi tespit davaları bu nedenle bu kanun kapsamında değerlendirilemeyeceği, bunun nedeninin menfi tespit davalarında bir miktar alacağın tahsili talebin bulunmadığı, ticari dava niteliğindeki menfi tespit davalarının açılabilmesi için arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunmadığı-

İSTANBULBAM 19. HD. 23.05.2019 T. 1509/1299

Menfi tespit davalarında, bir miktar alacağın tahsili talebi olmadığından, ticari dava niteliğindeki menfi tespit davalarının açılabilmesi için arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunmadığı-

İSTANBULBAM 14. HD. 21.03.2019 T. 521/423

Kambiyo senedine dayalı açılan menfi tespit davasında, kambiyo senetlerinin Ticaret Kanunu'nda düzenlendiği, bu tür davaların TTK' nın 3 ve 4/1-a maddeleri uyarınca ticari dava niteliğinde olduğu, ticari davalarda konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmuş olması dava şartı olarak kabul edilmiş olup tarafların arabulucuya başvurmadığı anlaşıldığından dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiği-

3. ERZURUMBAMHD. 27.03.2019 T. 531/549

İİK'nın 89/1 maddesine dayanan menfi tespit ve İİK 89/II ve İİK 89/III haciz ihbarnamelerinin iptali- Kanun koyucunun netice-i talep veya dava türü ne olursa olsun "dava konusu bir miktar para alacağı" olan tüm talepler hakkında, alacaklı ve borçlu açısından bir ayırım yapılmadan ve bir sınırlama getirilmeden dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olmasını, dava şartı olarak düzenlemeyi amaçladığı, "menfi tespit" talebi ile "alacak" talebinin hukuken aynı kavramlar olmayıp, bu davalar sonucunda netice-i talepler ile kurulacak hükümlerinde farklı olduğu, ancak burada dava konusu bir miktar para alacağı ise, açılacak davanın yada talebin ne olduğunun bir önemi olmadığı, ister alacak, ister menfi tespit, ister istirdat, ister itirazın iptali, ister tazminat talebi olsun bu davaların ortak noktasının "dava konusunun bir miktar para alacağı" olduğu, sadece netice-i talepler ve mahkemelerce kurulacak hükümlerin birbirinden farklı olduğu, sınırlayıcı bir yorum yaparak sadece "alacak" veya "tazminat" davalarıyla sınırlı bir uygulama yapmanın kanun koyucunun iradesine aykırı olacağı, zira böyle sınırlayıcı bir yorum yapıldığında İİK mad. 67'de düzenlenen "İtirazın İptali" ve 72'de düzenlenen "İstirdat" davalarında arabulucuya başvuru sürecini muğlak hale getireceği, alacaklı tarafından açılacak alacak davasının "arabulucuya başvurma" dava şartına tabi tutulması, ancak aynı konu ve alacak ile ilgili borçlu tarafından açılacak menfi tespit veya istirdat davasının "arabulucuya başvurma" dava şartına tabi tutulmaması durumunda bu uygulamanın alacaklı yönünden T.C. Anayasa'sının 10. maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesi ve Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamında mahkemeye erişim hakkının ihlaline yol açacağı, bütün bu nedenlerle TTK mad. 5/A gereğince, menfi tespit talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olmasının dava şartı olarak kabul edilmesi gerektiği-

ADANBAM 9. HD. 17.05.2019 T. 274/605