«Tasarının 363 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “temlik ettikleri” ibaresi diğer maddelere paralel olarak “devrettikleri” şeklinde değiştirilmiştir.»

 «Madde 363 - Yürürlükteki Kanunun 288 inci maddesini karşılamaktadır.

Madde, İsviçre Medenî Kanununun 327 nci maddesinden alınmıştır; 1984 tarihli Öntasarının 278 inci maddesi de, anılan kaynak maddeden esinlenmiştir. Yürürlükteki metnin birinci fıkrasından farklı olarak, ana baba çocuk mallarının geri verilmesinde “intifa hakkı sahibi gibi” değil, vekil gibi sorumludur. İkinci fıkra, esasen, içeri açısından, yürürlükteki metnin birinci fıkrasındaki cümlenin ikinci bölümünün aynı olmakla birlikte, daha açık bir dille kaleme alınmıştır. Üçüncü fıkrada ise, ana babanın çocuk mallarından yaptıkları ve tazminatla yükümlü tutulmayacakları harcamaların çevresi, yürürlükteki metne nazaran genişletilmiş ve bu harcamalar içine aile için yapılanlar da eklenmiştir. Yürürlükteki metnin üçüncü fıkrasının sözü ise, yalnızca çocuk için yapılan harcamaları kapsamaktadır.»

‘Madde 278 - Madde, yürürlükteki Kanunun 288. maddesini karşılamaktadır. Yürürlükteki Kanun ana babaya çocuk mallarından istifade hakkı tanıdığı için, bunların iade yükümlülüklerini intifa hakkı sahibinin yükümlülüklerine yollama yaparak düzenlenmiştir. Tasarıda ise ana babanın «vekil gibi sorumlu» oldukları esası getirilmiştir. Başka hüküm değişikliği yoktur.’:

«II. Ana babanın sorumluluğu

Madde 278 - Ana baba, çocuk mallarının geri verilmesinde vekil gibi sorumludur.

İyiniyetle başkasına temlik edilen malların yerine alınan karşılıklar çocuğa geri verilir.

Yetkiye dayanılarak çocuk veya aile için yapılan harcamalar dolayısıyla tazminat verilmez.»

‘1) Terim ve ifade: Terimler yukarıki maddelere uydurulmuş ve ifade sadeleştirilmiştir. (İmtiyazlı) alacak, alacaklılar sırasında üstte, üst sırada olan alacak demek olduğundan, (imtiyaz) yerine, (sırada üstünlük), (imtiyazlı) yerine de (sırada üstün) denilmiştir. Esasen Medenî Kanun Komisyonu da bu terimi kabul etmiş bulunmakta idi.

2) Biçim değişikliği: Bu madde, yapılan eklemeler dolayısiyle ayrı ayrı dört fıkra haline konulmuştur; çünkü her fıkranın koymuş olduğu kural ötekinden ayrıdır.

3) Hüküm değişikliği: Bundan sonra gelen Sekizinci Bö-lüm’ün madde numaralarında geniş değişiklik yapmamak için ve o bölümdeki gerekçe uyarınca 288 ve 299 uncu maddeler birleştirilerek bir tek madde haline konulmuştur. 288 inci maddenin bugünkü metninin kenar başlığı (mesuliyet) tir. Oysa ana - babanın (mes’uliyeti) yukarıda 287 nci maddenin (E) harfi altındaki kenar başlığında belirtilmiştir ve bu başlık 287, 288 ve 289 uncu maddeleri kapsamaktadır; bunların hepsi de ana ve babanın sorumluluk ve yükümlülüklerini, - her madde ve başka yönden - düzenlenmektedir. Böylece 288 inci maddenin amacı yalnız sorumluluk olmayıp, sorumluluğun kapsamıdır. Bu se- beple bu kenar başlık, aslına da uygun olarak (sorumluluğun kapsamı ve - bu maddeye eklenen eski 289 uncu madde dolayı-siyle - alacağın sırada üstünlüğü) şeklinde değiştirilmiştir. Maddenin ikinci fıkrasının bugünkü metninde (hüsnüniyetle satılan malların semeni) denilmektedir; oysa İsviçre aslında (devretmiş oldukları malların karşılığı) deyimi vardır ve bu son deyim daha yerinde ve daha geniştir; bu sebeple yalnız satışı değil, trampayı da kapsayan bu deyim tercih edilmiş (semen) kelimesi yerine de, daha geniş anamı olan (karşılık) kelimesi konulmuştur. Ayrıca, iyiniyetle mal devri halinde, sadece alınmış olan karşılığın geri verilmesi yükümünü açıkça belirtmek ve kötüniyet halinde taz-minat yükümünün bulunduğunu göstermek için maddenin ikin-ci fıkrasına (yalnız) kelimesi eklenmiştir. Böylece, eğer malların başkasına geçirilmesinde kötüniyetli davranmışlarsa, ana - baba yalnız aldıkları karşılığı değil, çocuğun uğradığı zararı da ödeyeceklerdir. Gerçi bu nokta genel hükümlerle de sağlana-bilirse de, burada kendi maddesinde özellikle belirtilmesi yerin-de bulunmuştur. 288 inci maddeye son fıkra olarak eklenen şimdiki 289 uncu maddede ana - babanın mallarının haczedilmesi veya iflâslarına karar verilmesi durumlarında, çocuğun yukarıki maddede gösterilen mallarından doğan tazminat alacakları için imtiyazlı (sırada üstün) olması İsviçre Medenî Kanununda Almanca ve İtalyanca metinlerde açıkça belirtildiği halde Fransızca metinde tam belirtilmemiş olduğunda bizim kanunun bu maddesinin metni de noksan kalmıştır; yani çocuğun bütün alacakları için imtiyazlı (sırada üstün) olduğu kabul edilmiştir. Bu nokta düzeltilerek fıkraya (çocuğun mallarından dolayı olan alacak) deyimi konulmuştur. Alacağın sırada üstün olmasının geçerli olması, haczin uygulanması veya iflâsa karar verilmiş olması ile mümkün olduğu halde yürürlükteki metinde, haciz veya iflâs yoluyla yapılan takipten söz edilmektedir. Oysa haciz ve iflâs yoluyla kovuşturma, kovuşturmanın şeklini gösterir, sonucunu ifade etmez. Maddenin metni bunu ifade edecek bi-çime konulmuştur.’:

«II. Sorumluluğun kapsamı ve alacağın sırada üstünlüğü.

Madde 288 - Çocuk mallarının geri verilmesinde ana ve baba, tıpkı yararlanım hakkı sahibi gibi sorumludur.

İyiniyetle başkasına geçirmiş oldukları malların yerine, yalnız aldıkları karşılığı geri verirler.

Yetkileri gereğince çocuk için yaptıkları harcamalar dolayısiyle hiç bir tazminat vermezler.

Baba veya ananın mallarına haciz konması veya iflâsları durumunda, çocuğun mallarından dolayı ana - babadan olan alacağı, icra ve iflâs yasası kurallarına göre sırada üstün alacaklardandır.»