-
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda Yer Alan Madde Gerekçesi
Madde, 6762 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin tekrarıdır. Sadece Tasarının 11 inci maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişikliğe uygun olarak "kazancı ancak geçimini sağlamaya yetecek derecede az olan" ibaresi metinden çıkarılmış, bunun yerine, 11 inci maddenin ikinci fıkrasına gönderme yapılmıştır. Ayrıca, 6762 sayılı Kanundaki göndermeler yenilenmiştir.
AET/AT çevrelerinde esnafın tanımı gelir düzeyi unsuru ile değil yeni bir açılım olan "meslek" yaklaşımı ile tanımlanmaktadır. Bu anlayış bazı meslekleri 'esnaf mesleği olarak kabul etmekte, bu meslek mensupları esnaf olarak tanımlanmaktadır. Meslek mensubu olmak esnaf sayılmak için yeterli görülmekte, esnaf ile tacir arasındaki sınır "meslek" ile çizilmekte, yoksa gelirinin düzeyi dikkate alınmamaktadır. Mesela, gelirleri ne olursa olsun, sıvacı, muslukçu, ayakkabı boyacısı, tamirci gibi el işleri, yani zanaatla uğraşanlar esnaftır. Bir muslukçu yanında iki kişi çalıştırabilir ve geliri bazı tacirleri aşabilir; bu sonu değiştirmez. 6762 sayılı Kanundaki 17 ve Tasarıdaki 15 inci madde ise, Alm.TK. 4 üncü paragrafında yer alan ve 1998 yılında Almanya'da yapılan ticaret hukuku reformu sırasında kaldırılan "Minderkaufmann" anlayışına dayanmaktadır. Tasarı öğretideki bu son gelişmeyi; Türk mevzuatının üzerine oturduğu sistemin çok yeni bir tarihte esnaflara ilişkin bir tasarı ile doğrulanması ve pekiştirilmesi dolayısıyla değiştirmemiştir. Ancak, gelişmeye değinilmekte, gelişme yönüne işaret edilmesi ve gelecekteki değişikliklerde dikkate alınması yönünden yarar görülmüştür.
-
Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi:
Tasarının, esnafı tanımlamayı amaçlayan 15 inci maddesi, kavramı olumsuz cümleyle açıklama yöntemini tercih etmiş ve bu bağlamda kimlerin tacir olmadıklarını belirttiğinden, "Esnaf kenar başlığını taşıyan hükmün olumlu bir cümle ile esnafı tanımlamasının doğru olacağı düşüncesi Alt Komisyonca kabul edilmiş, bu sebeple tanımın cümle yapısı değiştirilmiş, ancak içerikte kavramı etkileyecek bir değişiklik yapılmamıştır. Yine Alt Komisyonca aynı cümlede yer alan "sanat" ile "ticaretle" kelimeleri arasındaki "ve" kelimesinin "veya" olması gerektiği kanaatine varılarak bu değişiklik yapılmıştır. Yapılan bu değişiklikler Komisyonumuzca da kabul edilmiştir.