«Madde 515 - Yürürlükteki kanunun 462 nci maddesini karşılamaktadır.

Yürürlükteki maddenin kenar başlığıyla birlikte birinci ve ikinci fıkraları arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır. Yürürlükteki maddenin ikinci fıkrasında «kanuna yahut âdabı umumiyeye mugayir» deyimi yerine «hukuka veya ahlâka aykırı» deyimi kullanılmıştır. Yürürlükteki ikinci fıkra bu tür yükümlülükler ve şartların «batıl» olduğunu ifade etmektedir. Oysa Miras Hukukunda butlan yaptırımı değil iptal yaptırımı söz konusudur. Bu genel ilkeye uygun olarak ikinci fıkranın birinci cümlesindeki hukuka veya ahlâka aykırı koşulların ve yüklemelerin ilişkin bulundukları tasarrufu geçersiz kıldıkları ifade edilmiştir.

Yürürlükteki maddenin ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan hüküm, değişiklik sonunda kaynak Kanunun 482 nci maddesinde olduğu gibi üçüncü fıkra hâline getirilmiştir. 1984 tarihli Öntasarı da aynı esası kabul etmiştir. Üçüncü fıkra yürürlükteki hükümden farklı olarak anlamsız veya yalnız başkalarını rahatsız edici olan koşullar ve yüklemelerin «lağıv» olması yerine «yok sayılır» olduğunu kabul etmiştir. «Lağıv» sözcüğü, İsviçre aslında «nicht vorhanden» sözcüklerini karşılamamaktadır. Bunun yerine daha uygun bir çeviri olarak «yok sayılma» sözcükleri kullanılmıştır.»

‘Madde 439 - Madde, yürürlükteki kanunun 462. maddesini karşılamaktadır.

Birinci fıkranın ikinci cümlesinde yer alan «vasiyetin infazından itibaren» deyimi yerine «tasarruf yürürlüğe girince» deyimi kullanılmıştır. Zira bir vasiyetin infaz edilmesi yani yerine getirilmiş olması değil, kendisine bir yükümlülük yükletilenin bu yükümlülüğünün hüküm ifade eder hâle gelmesi söz konusudur. Kaynak İsviçre Medenî Kanununun 482. maddesi bunu açıkça ortaya koymaktadır.

Buna göre, kendisine yükümlülük yükletilen kimse mirasçı ise bunun mirası kabul ettiği veya reddetme hakkının düştüğü tarih esas alınacak; kendisine yükümlülük yükletilen kişi lehine vasiyet yapılan bir kimse ise, vasiyet alacağının muaccel hâle gelmesiyle onun yerine getireceği yükümlülüğün de yürürlüğe gireceği gözönünde tutulacaktır.

Yürürlükteki Kanunun 462. maddesinin ikinci fıkrası kaynak İsviçre Medenî Kanununa uygun olarak iki ayrı fıkra hâline getirilmiştir. Esas itibariyle hüküm değişikliği yapılma-mıştır. Bununla beraber son fıkrada yürürlükteki metinde yer alan «faidesiz» deyimi yanına İsviçre Medenî Kanununun Almanca metnindeki «ün-inning» sıfatını karşılamak üzere «anlamsız» deyimi ilâve edilmiştir.’:

«B. Yükümlülükler ve şartlar

Madde 439 - Mirasbırakan, ölüme bağlı tasarrufuna yü-kümlülükler ve şartlar koyabilir. Tasarruf yürürlüğe girince, her ilgili, yükümlülüğün yerine getirilmesini isteyebilir.

Hukuka veya ahlâka aykırı yükümlülükler ve şartlar, ilişkin bulundukları tasarrufu hükümsüz kılar.

Yalnız başkalarını tedirgin edici nitelikte veya faydasız ya da anlamsız olan yükümlülükler ve şartlar yok sayılır.»

‘1) Terim ve ifade: Bu maddede terimler, yukarıki maddelere uydurulmuş, özellikle kenar başlık ve metindeki «mükel-lefiyet» yerine hukuk dilinde yerleşmiş bulunan «yüküm», «ba-tıl» yerine «geçersiz» terimleri konulmuştur. Esasen «mükellefiyet» kelimesi, dilimizde borç, vazife, manevi yük, gibi türlü anlamlara geldiğinden, bu terimin bu bahiste alıkonulması sa-kıncalı görülmüştür.

Maddenin son fıkrasındaki «faidesiz» kelimesi yerine, Almanca aslındaki «unsinnig» sıfatının karşılığı olan «manasız ve münasebetsiz» terimi konulmuştur; zira bu fıkradaki «faydasız»dan maksat, konulan yüküm ve şartların bir yarar sağ-layıp sağlamaması, yararlı olup olmamasını belirtmek değil «abes ve saçma» olduğunu belirtmektir. Bu terimin bu nedenle değiştirilmesi zorunlu idi. İkinci fıkrada «kanuna yahut adabı umumiyeye» deyimleri yerine de, (Başlangıç) taki prensip maddelerinin gerekçesinde açıklanan sebeplerle «genel ahlaka veya hukuka» deyimi kullanılmıştır.

2) Biçim değişikliği: 462. maddenin bugünkü metni iki fıkradan oluşmuştur. Oysa bu madde birbirinden ayrı üç kuralı kapsadığı için, İsviçre Medenî Kanununda üç ayrı fıkra halin-dedir. Bu tasarıya da üç ayrı fıkra olarak konulmuştur.

3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:

«B. Yükümler ve şartlar

Madde 462 - Mirasbırakan, tasarrufuna yükümler veya şartlar da koyabilir; tasarrufun yerine getirilmesine geçilince, her ilgili yüküm ve şartların yerine getirilmesini isteyebilir.

Genel ahlâka veya hukuka aykırı yüküm ve şartlar, tasarrufu geçersiz kılar.

Yalnız başkalarını tedirgin edici nitelikte veya manasız ve münasebetsiz olan yüküm ve şartlar yok sayılır.»