• “1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     “Madde 747 - Yürürlükteki kanunun 671 inci maddesini karşılamaktadır.

    Madde kaynak kanunun 694 üncü maddesine uygun olarak üç fıkra hâline getirilmiş, konu ve kenar başlıklarıyla birlikte arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır.

    Maddenin birinci fıkrasında sözü edilen ‘genel yol’, umuma (genele) açık olan yolu ifade etmektedir. Toplu yapılanmalardaki özel yollardan ayırt etmek için genel yol kavramı kullanılmıştır. Maddede malikin ödemesi gereken karşılık bilinçli bir şekilde ‘tazminat’ olarak adlandırılmamıştır. Zira tazminat bir zararın karşılığıdır. Burada ise bir tazminat değil denkleştirme bedeli söz konusudur.

    Maddenin birinci fıkrasında kullanılan ‘malik’ deyimi paylı mülkiyetteki pay sahiplerini de içerecek genişliktedir. Paylı mülkiyette paydaşlardan birinin zorunlu geçit isteminde bulunması, diğer paydaşların yararına ve paylı mülkiyetin kullanılabilirliğini arttıran bir tasarruftur. Bu nedenle bu koşullarda paylı mülkiyette, paydaşlardan her biri de bu hükümden yararlanabilecektir.”



  • “1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     

    ‘Madde 666 - Madde, yürürlükteki kanunun 671. madde-sini karşılamaktadır; kaynak İsviçre Medenî Kanununun 694. maddesine uygun olarak üç fıkra halinde düzenlenmiştir. Hü-küm değişikliği yoktur.’:

    7. Geçit hakları

    a. Zorun geçit hakkı

    Madde 666 - Taşınmazından genel yola çıkmak için yeterli geçidi bulunmayan malik, tam bir tazminat karşılığında bir geçit hakkı tanınmasını komşularından isteyebilir.

    Bu istem ilk önce eski mülkiyet ve yol durumuna göre ken- disinden bu geçidin istenmesi en uygun düşen komşuya karşı ve gerektiğinden bundan en az zarar görecek olana karşı kullanılır.

    Zorunlu geçit iki tarafın yararı gözetilerek belirlenir.”


  • “1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe

     

    ‘1) Terim ve ifade: Bu maddedeki “gerekli geçit hakkı” komşuluk hukukuna ilişkin olan kurallar arasında düzenlenmiş ve maddenin yedi rakamını taşıyan kenar başlığı yalnız 671 inci maddeyi değil ondan sonra gelen 672 nci maddeyi de kapsadığından bu kenar başlık değiştirilerek “geçit haklarında” durumuna getirilmiştir. Böylece 671 inci maddede “zorunlu geçit” 672 nci maddede ise başka geçit hakları düzenlenmiş bulunmaktadır. Her iki maddeye ait olan birinci kenar başlık bu sebeple tekil değil, çoğul olarak, geçit haklarında durumun ne olacağını gös-termek üzere ifadeye bağlanmıştır. Ayrıca maddenin ifadesi sadeleştirilmiş, terimler yukarıki maddelere uygun duruma ge-tirilmiştir.

    2) Biçim değişikliği: Üç bağımsız kuralı kapsayan bu madde, İsviçre aslında olduğu gibi üç ayrı fıkra haline konul-muştur.

    3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:

     

    7. Geçit haklarında

    a) Gerekli geçit

    Madde 671 - Bir taşınmazdan genel yola çıkmak için yeterli yol yoksa, onun maliki, gerekli olan geçidin, tam bir tazminat karşılığında, yükümlenim hakkı olarak kendisine bı-rakılmasını komşularından isteyebilir.

     

    Bu istem ilk önce, kendisinden bu gerekli geçidin istenmesi, eski mülkiyet ve yol durumlarına göre, en uygun düşen komşuya karşı ve daha sonra gerekli geçitten en az zarar görecek olan kimselere karşı kullanılır.

    Gerekli geçidin yeri saptanırken her iki tarafın yararları gözetilir.