-
«1998 ve 1999 Tasarısı«ndaki Gerekçe
Madde 662 - Madde, İsviçre Medenî Kanununun yürürlükten kalkan 621 bis maddesini tekrar etmektedir. İsviçre’de kabul edilen ve tarımsal işletmelerin varlık ve bütünlüğünü korumaya yönelik olan bu yeni hükmün, tarım sektörünün önem taşıdığı ülkemiz açısından yararlı olacağı düşünülmüştür.
Maddenin birinci fıkrasıyla, işletmenin özgülenmesini isteyen ve bu işletmeyi yürütmeye ehil olan mirasçının bu yöndeki istem hakkının miras bırakan tarafından ölüme bağlı bir tasarrufla ortadan kaldırılamayacağı kabul edilerek, miras bırakanın arzusundan önce, tarımsal işletmenin varlığını sürdürebilmesi yoluyla yurt ekonomisinin korunması amaçlanmıştır.
İkinci fıkrada, miras bırakanın özgüleme isteyen mirasçıyı ölüme bağlı bir tasarrufla mirasçılıktan çıkarma (mirastan ıskat) ve bu mirasçının bir mirastan feragat sözleşmesiyle bu istem hakkının ortadan kalkmasına yol açan hukukî işlem yapma hâlleri istisna tutulmuştur. Bu gibi hâllerde, özgüleme isteminin bu yollarla ortadan kaldırılabileceği kabul edilmiştir.
Üçüncü fıkrada aynı anda birden çok mirasçının özgüleme koşullarına sahip bulunması hâlinde, kendisine özgüleme yapılacak mirasçının bir ölüme bağlı tasarrufla belirlenebileceği kabul edilmiştir.
-
«1984 Tasarısı»ndaki Gerekçe:
‘Madde 585 - Yürürlükteki kanunda bu maddeyi kar-şılayan bir hüküm yoktur. Madde, kaynak İsviçre Medenî Kanu-nuna 6 Ekim 1972 tarihli Kanunla konulan (621 bis) maddesi dikkate alınarak düzenlenmiştir.
Kaynak kanuna, 6 Ekim 1972 tarihli kanunla konulmuş olan hüküm memleketimiz açısından da yararlı görülmüştür.’:
«d. Ölüme bağlı tasarruflarla düzenleme
Madde 585 - İşletmenin kendisine tahsisini isteyen ve buna ehil olduğu anlaşılan mirasçının bu husustaki hakkı, vasiyetname veya miras mukavelesiyle ortadan kaldırılamaz.
Mirasçılıktan çıkarma ve mirastan feragat halleri saklıdır.
Birden çok mirasçıda tahsis şartlarının bulunması hâ-linde, kendisine tahsis yapılacak mirasçı ölüme bağlı tasarrufla belirlenebilir.»