-
«1998 ve 1999 Tasarısı»ndaki Gerekçe
«Madde 588 - Yürürlükteki kanunun 530 uncu maddesini karşılamaktadır.
Madde, kaynak Kanundaki aslına uygun olarak üç fıkra hâlide arılaştırılmak suretiyle kaleme alınmıştır. Gaibin mirasçılarının kimler olduğunun kesin olarak bilinmemesi durumunda, mirası resmen yönetilir. Aynı şekilde, gaibe düşen bir miras payı da resmen yönetilir. Resmen yönetim on yıl sürmüşse ya da gaip sağ olsaydı yüz yaşını dolduracağı süre geçerse, Hazinenin istemi üzerine mahkemece o kişinin gaipliğine karar verilir.
İlân süresi sonunda hiçbir hak sahibi çıkmazsa, miras Devlete geçer. Ancak bu kural bu konudaki istisnaî özel hükümlere ters düşebilir. Bunu önlemek amacıyla metne «aksine hüküm bulunmadıkça» kaydı eklenmiştir. Örneğin: 2762 sayılı Vakıflar Kanununun 2888 sayılı Kanunla değişik 29 uncu maddesinin son fıkrasında belli koşullar altında gaibin mallarının vakfa geçmesi kabul edilmiştir.
Devletin mallara el koymasından sonra gaibin çıkagelmesi durumunda da, Devlet, aynen gaibin mirasını teslim alanlar gibi (m.585) geri vermekle yükümlü olacaktır.»
-
«1984 Tasarısı»ndaki Gerekçe:
‘Madde 512 - Madde, yürürlükteki kanunun 530. madde-sini karşılamaktadır. Hüküm değişikliği yoktur.’:
«IV. Hazinenin talebi
Madde 512 - Sağ olup olmadığı bilinmeyen bir kimsenin malvarlığı veya kendisine düşen miras payı on yıl resmen yöne-tilirse ya da malvarlığı böyle yönetilenin yüz yaşını dolduracağı süre geçerse, Hazinenin talebi üzerine o kimsenin kayıplığına karar verilir.
Kayıplık kararı verilebilmesi için gerekli ilân süresinde hiçbir hak sahibi ortaya çıkmazsa, kayıbın mirası Devlete geçer.
Devlet, kayıba veya üstün hak sahiplerine karşı, tıpkı kayıbın mirasını teslim alanlar gibi geri vermekle yükümlüdür.»
-
«1971 Tasarısı»ndaki Gerekçe:
‘1) Terim ve ifade: 530 uncu maddenin bugün yürürlükte olan metninde kenar başlık «hazinenin talebi ile» biçimindedir. Oysa bu maddenin bulunduğu bahis, yitiklik kararının kimin istemi üzerine verileceğine ilişkin olmayıp, yitiklik halinde mirasın kimlere geçeceğine ilişkin bulunduğundan ve esasen bu nokta, bahsin başlangıcı olan 526 ıncı maddenin birinci kenar başlığında «D. Yitiklik durumunda» deyimi ile açıkca belirtilmiş olduğundan, 530 uncu maddenin kenar başlığı «hazineye geçiş» şekline konulmuştur. Hazinenin istemi üzerine verilen yitiklik kararında yargılama usulü tıpkı öteki ilgililerin yitiklik için başvurmaları halinde uygulanacak usulün aynıdır.
2) Biçim değişikliği: Yürürlükteki 530 uncu maddenin en son cümlesi iki bağımsız kuralı kapsadığından, ayrı iki fıkra haline konulmuş ve böylece madde üç müstakil fıkralık bir madde durumuna gelmiştir.
3) Hüküm değişikliği: Bu maddenin birinci fıkrasındaki «mahkeme marifetiyle idare edilen» deyimi yerine «resmen yönetilmiş ......» deyimi konulmuştur. Çünkü resmi yönetim mutlaka mahkeme marifetiyle olmak gerekmez; mahkeme resmen yönetme işini, vasiyeti yürütüm görevlisine veya ölenin vasisine verebilir. Bu sebeple bu fıkrada, İsviçre aslında olduğu gibi, «resmen yönetilmiş .....» terimi kullanılmıştır. Yine bu fıkrada «...... yahut mallarının bu suretle idaresi on seneden aşağı olmakla beraber» ibaresi lüzumsuz görülerek fıkradan kaldırılmıştır.’:
«IV. Hazineye geçiş
Madde 530 - Ortada bulunmayan bir kimsenin malvarlığı veya miras payı on yıl süre ile resmen yönetilmiş veya o kimse yüz yaşını doldurmuş bulunursa, Hazinenin istemi üzerine, o kimse hakkında yitiklik kararı verilir.
Yitiklik kararı verilebilmesi için gerekli olan ilan süre-sinde hiçbir hak sahibi ortaya çıkmazsa, yitiğin mirası Hazineye geçer.
Hazine yitiğin kendisine ve üstün hak sahiplerine karşı, tıpkı bir yitiğin mirasını teslim almış olan mirasçıları gibi, sorumludur.»