• Adalet Komisyonu Raporu Gerekçesi

     «Bu maddenin bugünkü kanundaki yazılış tarzından bir mana çıkarmaya imkan yoktur. Madde, aslı olan İsviçre İcra ve İflâs Kanununun 280 nci maddesinden yanlış tercüme edilmiştir. Maddenin aslına göre, ‘borçlu aleyhine yapılan takipte kendisine gönderilen ödeme emrine itiraz etmemiş veya edip de itirazı kaldırılmışsa, takip; borçlunun sıfatına göre haciz veya iflâs yolu ile devam eder. Maddeyi aslına göre düzeltmek hatıra gelebilirse de bunun büyük bir faydası olmayacaktır. Komisyonumuz, ‘haciz yolu ile takipte alacaklıya haciz isteme yetkisinin gelmesi ile ihtiyati haczin kendiliğinden icrai hacze inkılap edeceğini’ kabul etmiştir. Komisyon değiştirişi (m. 264, s.f.). Şu halde, bu maddeye takibin kesinleşmesinden sonra haciz isteme ile ilgili bir hüküm konulmasına ve esasen takip kesinleştikten sonra ihtiyati haczin icrai hacze inkılap etmesi için alacaklının talebini beklemeye lüzum yoktur.

    Alacaklının, ihtiyati haczin tamamlanması için iflâs yolu ile takipte bulunmuş ve takipte bulunduktan sonra ihtiyati haciz koydurmuş olması halinde ne yapılacağına dair kanunda bir sarahat yoktur. İşte 267. maddenin bu meselenin tanzimine tahsis edilmesi daha uygun bulunmuşutr. Bu madde haciz hakkındaki 264. maddenin iki ve müteakip fıkralarındaki hükümlere paralel bir şekilde tanzim olunmuştur. İkinci fıkra, borçlunun ödeme emrine itiraz etmesi halini tanzim etmektedir. Bu itiraz alacaklıya tebliğ olunacak ve alacaklı yedi gün içinde ticaret mahkemesinde iflâs davası açarak aynı zamanda ‘borçlunun itirazının kaldırılmasını’ isteyecektir. Üçüncü fıkraya göre borçlu ödeme emrine itiraz etmezse, bu durumda hemen alacaklıya tebliğ olunacak ve alacaklı yedi gün içinde iflâs davası açacaktır. 264 ncü maddenin dördüncü fıkrası hükmü kıyasen uygulanmak suretiyle, bu müddetlere riayet olunmaması halinde haciz hükümsüz kalacaktır. Bu suretle, iflâs takibinde de ihtiyati haczin akibetinin kısa bir zamanda belli olması ve böylece borçlunun mallarının uzun zaman ihtiyaten mahcuz kalarak borçlunun zarara uğramaması sağlanmıştır.»