-
“1998 ve 1999 Tasarısı”ndaki Gerekçe
«Madde 373 - Yürürlükteki Kanunun 323 üncü maddesini karşılamaktadır.
Madde, 1984 tarihli Öntasarının 304 üncü maddesinden alınmıştır. Yürürlükteki metne göre hüküm değişikliği yoktur.
Yürürlükteki Kanunun 323 ilâ 325 inci maddelerinin konusu “aile şirketi emvali” adındaki mal topluluğudur. Bu hükümlerle düzenlenmek istenen kurum, bir kısım malların bir tüzel kişilik oluşturulmaksızın ailenin ihtiyaçlarına öz-gülenmesidir. Kaynak İsviçre Medenî Kanununun 336 ilâ 448 inci maddelerinde düzenlenen bu kurumun Almanca adı “Gemeiderschaft” ve Fransızca adı “İndivision” terimine karşılık olmak üzere yürürlükteki metinde kullanılan “aile şirketi emvali” ifadesi, kurumun niteliğine uygun düşmemektedir. Bu nedenle, yeni düzenlemede “aile malları ortaklığı” ifadesi tercih edilmiştir.
Hısımların kendilerine geçen mirasın tümü veya bir bölümüyle ya da ortaya başka mallar koymak suretiyle oluşturabilecekleri bu maddede öngörülen ortaklıkta bir elbirliği mülkiyeti sözkonusudur.»
-
“1984 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘Madde 304 - Madde, yürürlükteki Kanunun 323. maddesini karşılamaktadır. Hüküm değişikliği yoktur. Yürürlükteki Kanunun 323-335. maddelerinin konusu “aile şirketi emvali” adındaki mal topluluğudur. Bu hükümlerle düzenlenmek istenilen husus, bir kısım malların bir tüzel kişilik oluşturmaksızın ailenin ihtiyaçlarına tahsis edilmesidir. Kaynak İsviçre Medeni Kanununun 336-348. maddelerinde düzenlenen bu müessesenin Almanca adı “Gemeinderschaft” Fransızca adı da “Indivision” dur. Burada “elbirliği mülkiyeti” sözkonusudur. Yürürlükteki kanunda kullanılan “aile şirketi emvali” adının müessesenin niteliğine uygun düşmemesi dolayısıyla tasarıda buna “aile mal ortaklığı” denilmiştir.’:
“B. Aile mal ortaklığı
I. Oluşumu
1. Şartları
Madde 304 - Hısımlar, kendilerine geçen mirasın tümü veya bir bölümüyle ya da ortaya başka mallar koymak suretiyle aralarında bir aile mal ortaklığı kurabilirler.”
-
“1971 Tasarısı”ndaki Gerekçe
‘1) Terim ve ifade: Bu maddede (aile şirketi envali) deyimi (aile malortaklığı) olarak değiştirilmiş ve ayrıca maddenin ifa-desine açıklık verilmiştir; zira yürürlükteki metinden, hangi hısımların arasındaki miras hisselerinin ayrılıp ortaklığa konulacağının tayini gibi bir anlam çıkmaktadır. Halbuki maksat bu olmayıp, miras şirketinin, aile malortaklığı biçiminde devam ettirilmesidir. İşte maddenin ifadesi bu noktayı belirtecek şekil-de düzeltilmiştir. Esasen Medenî Kanun aynı fasıl içindeki 325 inci maddesinde (şirketi envâl) demeyip (malortaklığı) dediği için, yeni bir ıstılah icadedilmiyerek, Medenî Kanunda zaten mevcut olan (malortaklığı) tabiri tercih edilmiştir. Bundan baş-ka ifade ve terimler öteki maddelere uygun hale getirilmiştir.
2) Biçim değişikliği, yoktur; madde yürürlükteki metinde olduğu gibi bir tek fıkradan ibarettir.
3) Hüküm değişikliği, yoktur.’:
“B. Aile malortaklığı.
I. Kuruluşu.
1. Şartları.
Madde 323 - Hısımlar kendilerine kalan bir mirasın tü-münde veya bir bölümünde miras ortaklığını sürdürme veya ortaya başka mallar koyma yoluyla, aile mal ortaklığı kurabilirler.”